Χαρακτήρα ανίχνευσης των προθέσεων των δύο πλευρών είχε ο χθεσινός 61ος γύρος των διερευνητικών επαφών ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία.
Οι δύο πλευρές έκατσαν στο τραπέζι του διαλόγου μετά από σχεδόν πέντε χρόνια και ένα ιδιαίτερα δύσκολο 2020, όπου κυριάρχησε η εκατέρωθεν ένταση και δυσπιστία.
Νέος γύρος στην Αθήνα στο τέλος Φεβρουαρίου
Με δεδομένες τις δυσκολίες της κατάστασης, εκτιμάται ότι η συζήτηση, η οποία διήρκησε 3,5 ώρες, δεν εκτυλίχθηκε σε αρνητικό κλίμα. Σε αυτό συνηγορεί και το γεγονός ότι επιτεύχθηκε συμφωνία για νέο γύρο, ο οποίος θα διεξαχθεί στην Αθήνα.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η τουρκική πλευρά έβαλε στο τραπέζι τα γνωστά θέματα της ατζέντας της, επιμένοντας ότι πέραν των θαλασσίων ζωνών πρέπει να συζητηθεί η αποστρατιωτικοποίηση των νησιών του Βορείου Αιγαίου και η κυριαρχία νησίδων και βραχονησίδων. Από την πλευρά της, η Ελλάδα ξεκαθάρισε ότι η συζήτηση γίνεται μόνο για τις θαλάσσιες ζώνες, χαρακτηρίζοντας τα άλλα ζητήματα «μονομερή».
Απρόσμενη και ιδιαίτερης βαρύτητας παράμετρο του χθεσινού 61ου γύρου διερευνητικών αποτέλεσε η παρουσία του Ιμπραήμ Καλίν στο τραπέζι του διαλόγου. Ανθρωποι με καλή γνώση των διπλωματικών κινήσεων εξηγούσαν χθες στο iefimerida ότι η επιλογή του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να στείλει στις διερευνητικές των εξ απορρήτων του συνιστά μήνυμα αναβάθμισης της διαδικασίας – μήνυμα με παραλήπτη όχι μόνο την Ελλάδα, αλλά κυρίως τον διεθνή παράγοντα. Άλλωστε, σε ανάρτησή του το απόγευμα της Δευτέρας ο κ. Καλίν σημείωνε: «Υπό την ισχυρή ηγεσία του προέδρου μας, είναι πιθανό να λύσουμε κάθε πρόβλημα, συμπεριλαμβανομένου του Αιγαίου και έχουμε τη θέληση να το κάνουμε. Η ειρήνη στην περιοχή και η σταθερότητα είναι προς το συμφέρον όλων».
Το μήνυμα Μητσοτάκη
«Η ειλικρίνεια και η ισορροπία είναι προϋποθέσεις που ευνοούν τον διάλογο για την οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών, που είναι και το αντικείμενο των διερευνητικών», ήταν το μήνυμα του Πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, το απόγευμα της Δευτέρας, κατά τη διάρκεια της συνάντησής του με τη Γαλλίδα υπουργό Άμυνας.
Από το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών δεν υπήρξε άλλη επίσημη ενημέρωση πέραν της ανακοίνωσης ότι ο 62ος γύρος θα γίνει στην Αθήνα. Σύμφωνα, πάντως, με πληροφορίες, αυτός θα διεξαχθεί στα τέλη Φεβρουαρίου, ενώ η εκτίμηση που επικρατεί στην ελληνική πλευρά είναι ότι η Τουρκία επιθυμεί, σε αυτή τη φάση, να ενισχύσει τις σχέσεις της με την Ευρώπη.
Μπορέλ και Μάας βλέπουν ενίσχυση ευρωτουρκικών σχέσεων
Ακριβώς αυτό ήταν άλλωστε το μήνυμα που εξέπεμψαν τόσο ο Ζοζέπ Μπορέλ, όσο και ο Χάικο Μάας, κατά τη διάρκεια της χθεσινής συζήτησης για την Τουρκία στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων. Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, οι δύο ευρωπαίοι αξιωματούχοι, που είχαν την προηγούμενη εβδομάδα επαφές με τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου, μετέφεραν χθες στους ευρωπαίους υπουργούς Εξωτερικών το συμπέρασμα ότι διαφάνηκε διάθεση από πλευράς Τουρκίας για ενίσχυση των ευρωτουρκικών σχέσεων και ότι σε αυτό το πλαίσιο, η Τουρκία διέκοψε στην παρούσα φάση τις παραβιάσεις της στην Ανατολική Μεσόγειο και ξεκίνησε διερευνητικές επαφές με την Ελλάδα. Παράλληλα, ενημέρωσαν ότι η Άγκυρα δείχνει να έχει θετική διάθεση για εμπλοκή της ΕΕ στις διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό και για επανέναρξη των συνομιλιών, ενώ παράλληλα ανέφεραν ότι η ίδια υποστηρίζει ότι «δεν είναι δογματική» ως προς τον επιδιωκόμενο στόχο των συνομιλιών.
Στην τοποθέτησή του στο Συμβούλιο Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, ο Νίκος Δένδιας τόνισε ότι η Αθήνα αναμένει να γίνουν απτά βήματα ουσιαστικής προόδου σε θέματα ιδιαίτερου ενδιαφέροντος, όπως η συνεχιζόμενη τουρκική παραβατικότητα, το casus belli, η μη συμμόρφωση προς το Διεθνές Δίκαιο και ιδιαίτερα το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, που αποτελεί μέρος του Ευρωπαϊκού Κεκτημένου.
Σε δηλώσεις του μετά το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων, ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ, Ζοζέπ Μπορέλ χαρακτήρισε ως σημαντικό βήμα την έναρξη των διερευνητικών επαφών, ενώ υπογράμμισε ότι συνεχίζεται η προετοιμασία της έκθεσης που του είχε αναθέσει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τον Δεκέμβριο, περιλαμβανομένων των προβλέψεων επί κυρώσεων. Παράλληλα, επεσήμανε ότι η ΕΕ θα συνεχίσει να παρακολουθεί τις εξελίξεις και τις κινήσεις της Τουρκίας, κατά τις επόμενες εβδομάδες, με ορίζοντα το Συμβούλιο του Μαρτίου.
Σημειώνεται, πάντως, ότι το κλίμα ενόψει του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 25ης Μαρτίου δεν ευνοεί την επιβολή κυρώσεων προς την Τουρκία, γεγονός που διαφάνηκε και από τη χθεσινή ανάρτηση του Γερμανού υπουργού Εξωτερικών, Χάικο Μάας. «Οι διερευνητικές συνομιλίες μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας ξεκίνησαν σήμερα στην Κωνσταντινούπολη. Υπάρχουν θετικές ενδείξεις, τις οποίες περιμέναμε εδώ και καιρό και οι οποίες δεν πρέπει να επιβαρυνθούν με νέες κυρώσεις τώρα. Έχουμε την προσδοκία πως τα σημάδια από την Άγκυρα θα διατηρηθούν», ανέφερε ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών.