Την ανησυχία του για το γεγονός ότι η Τουρκία «αυτοπροβάλλεται ως ο διάδοχος της Οθωμανικής κληρονομιάς, αλλά και ως ο ηγέτης των απανταχού μουσουλμάνων, μία πρακτική που δημιουργεί αποσταθεροποίηση στην ευρύτερη περιοχή» εξέφρασε ο Νίκος Δένδιας κατά τη συνάντηση που είχε στο Σότσι με τον Ρώσο ομόλογό του, Σεργκέι Λαβρόφ.
Τα ελληνοτουρκικά ήταν στο επίκεντρο της συνάντησης των δύο αντιπροσωπειών, όπου ο Ελληνας ΥΠΕΞ υπογράμμισε τη βούληση της Ελλάδας για την προώθηση μιας ατζέντας και ενός ειλικρινούς διαλόγου με την Τουρκία, πάντα όμως στη βάση του Διεθνούς Δικαίου. Εξέφρασε δε την ικανοποίησή του για το γεγονός ότι η Ρωσία έχει επανειλημμένα υποστηρίξει το αναφαίρετο δικαίωμα στην επέκταση των χωρικών μας υδάτων και το γεγονός ότι όλες οι διαφορές πρέπει να επιλύονται στη βάση του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας, κάτι που ο κ. Λαβρόφ επανέλαβε και κατά τις σημερινές συζητήσεις.
Επίσης, Δένδιας και Λαβρόφ συζήτησαν τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή αλλά και τα «αγκάθια» στις σχέσεις Ευρωπαϊκής Ενωσης-Ρωσίας.
«Οι σχέσεις αυτές δεν βρίσκονται σε καλό επίπεδο και αυτό μας δημιουργεί τεράστια ανησυχία, γιατί εμείς αποδίδουμε σημασία στην ύπαρξη αυτών των σχέσεων» δήλωσε ο κ. Δένδιας, για να προσθέσει: «Επιθυμία της κυβέρνησης Μητσοτάκη, της ελληνικής κυβέρνησης, είναι η σχέση μεταξύ Ένωσης και Ρωσίας να επανέλθει στο επίπεδο που βρισκόταν και όχι να διολισθήσει σε περαιτέρω επιδείνωση».
Ο κ. Δένδιας εξέφρασε την ελπίδα ότι θα πραγματοποιηθεί εντός του έτους επίσκεψη του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στη Ρωσία για την προώθηση της διμερούς συνεργασίας, τονίζοντας τη σταθερή θέση της Ελλάδας για την ανάγκη εξομάλυνσης των σχέσεων ΕΕ και Ρωσίας.
Τέλος, ο Ελληνας ΥΠΕΞ αναφέρθηκε και στο θέμα των Ρώσων τουριστών και στο πιστοποιητικό εμβολιασμού, λέγοντας: «Η Ελλάδα βεβαίως αναγνωρίζει το πιστοποιητικό όσων έχουν εμβολιαστεί με το συγκεκριμένο εμβόλιο, το Sputnik. Και, κατά συνέπεια, ο οποιοσδήποτε θελήσει να εισέλθει στην Ελλάδα με ένα πιστοποιητικό εμβολιασμού με το Sputnik δεν θα έχει το παραμικρό πρόβλημα».
Αναλυτικά οι δηλώσεις Δένδια μετά τη συνάντηση με Λαβρόφ
«Είναι πολύ μεγάλη μου τιμή και χαρά που με υποδέχεται σήμερα, εδώ στο Σότσι, ο αγαπητός Υπουργός, λίγους μήνες μετά την επίσκεψή του στην Αθήνα. Και τον ευχαριστώ θερμά για τη φιλοξενία του.
Άλλωστε, εδώ, στην περιοχή του Εύξεινου Πόντου, βρισκόμαστε σε μία περιοχή η οποία είναι στενά συνδεδεμένη με την Ελληνική Ιστορία εδώ και 2.500 χρόνια και -όπως είπε ο Υπουργός- υπάρχει ευημερούσα ελληνική κοινότητα, την οποία θα έχω την ευκαιρία να συναντήσω αύριο, στο Γκελεντζίκ και στην Ανάπα.
Γιορτάζουμε τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση και θα ήθελα και με αυτή την ευκαιρία να εκφράσω στη Ρωσία την ευγνωμοσύνη μας για την ιδιαίτερη συνεισφορά της στην απελευθέρωση της πατρίδας μας.
Οι δεσμοί μεταξύ των δύο χωρών μας είναι ιστορικοί και πολυεπίπεδοι. Άλλωστε, ευελπιστούμε να πραγματοποιηθούν φέτος όσες περισσότερες εκδηλώσεις είναι δυνατόν στο πλαίσιο του Έτους Ιστορίας Ελλάδας-Ρωσίας για να υπογραμμιστεί αυτή η σχέση.
Σήμερα συζητήσαμε εκτενώς για τις προοπτικές εμβάθυνσης των σχέσεών μας σε διάφορους τομείς, χτίζοντας πάνω σε συζητήσεις που είχαμε το περασμένο φθινόπωρο στην Αθήνα, αλλά και στις επαφές του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον ομόλογό του Mikhail Mishustin, ο οποίος μας έκανε την τιμή να παρευρεθεί στις εκδηλώσεις για τα 200 χρόνια της Ανεξαρτησίας μας.
Στον οικονομικό τομέα υπάρχουν μεγάλες προοπτικές. Μάλιστα, ξεκινάμε από ένα πολύ χαμηλό σημείο, διότι ιδιαίτερα από την ελληνική πλευρά το εμπόριο έχει συρρικνωθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Συζητήσαμε τις προοπτικές ρωσικών επενδύσεων.
Είχα την ευκαιρία να τονίσω την τεράστια σημασία που αποδίδει η Ελλάδα στον τουρισμό ως ένα τομέα που συνδέει τις χώρες μας, αλλά έχει και ένα πολύ μεγάλο οικονομικό ενδιαφέρον. Εμείς, εδώ και μια εβδομάδα, έχουμε δηλώσει ότι είμαστε έτοιμοι να υποδεχθούμε τους Ρώσους που θα ήθελαν να επισκεφτούν την Ελλάδα και έχουν εμβολιαστεί ή έχουν αρνητικό τεστ. Όμως, ζήτησα από τη ρωσική πλευρά να λειτουργήσουν εκ νέου οι αεροπορικές συνδέσεις μεταξύ των δύο χωρών. Επαναλαμβάνω το θέμα αυτό και στο δημόσιο λόγο, όπως το ζήτησα έντονα και κατ’ ιδίαν από τον κ. Υπουργό.
Το σύνολο των διμερών θεμάτων και της συνεργασίας μας θα συζητηθεί ξανά κατά την επίσκεψη του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στη Ρωσία, κάτι που ελπίζουμε να γίνει εντός του έτους.
Επίσης, είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε για τα θέματα στην ευρύτερη περιφέρεια. Ενημέρωσα τον Υπουργό για τις συζητήσεις στη Γενεύη για το Κυπριακό, αλλά και τα ευρύτερα θέματα της Ανατολικής Μεσογείου.
Υπογράμμισα τη βούληση της Ελλάδας για την προώθηση μίας ατζέντας και ενός ειλικρινούς διαλόγου με την Τουρκία, πάντα όμως στη βάση του Διεθνούς Δικαίου. Τόνισα και πάλι τη μεγάλη ικανοποίηση της ελληνικής πλευρά για το γεγονός ότι η Ρωσία έχει επανειλημμένα υποστηρίξει το αναφαίρετο δικαίωμα στην επέκταση των χωρικών μας υδάτων και το γεγονός ότι όλες οι διαφορές πρέπει να επιλύονται στη βάση του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας, κάτι που ο Υπουργός μου επανέλαβε και κατά τις σημερινές συζητήσεις μας.
Επίσης, εξέφρασα την εκτίμησή μου για τη ρωσική προσήλωση στα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας όσον αφορά το Κυπριακό.
Εξέφρασα την ανησυχία μου για το γεγονός ότι η Τουρκία αυτοπροβάλλεται ως ο διάδοχος της Οθωμανικής κληρονομιάς, αλλά και ως ο ηγέτης των απανταχού μουσουλμάνων, μία πρακτική που δημιουργεί αποσταθεροποίηση στην ευρύτερη περιοχή.
Συζητήσαμε τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή. Η συμβολή της Ρωσίας στην προώθηση της σταθερότητας, ιδιαίτερα με την ιδιότητά της ως μόνιμου μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας και του Κουαρτέτου, είναι τεράστιας σημασίας.
Είχαμε, τέλος, μία ειλικρινή και ανοιχτή συζήτηση για τις σχέσεις μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Ρωσίας. Οι σχέσεις αυτές δεν βρίσκονται σε καλό επίπεδο και αυτό μας δημιουργεί τεράστια ανησυχία, γιατί εμείς αποδίδουμε σημασία στην ύπαρξη αυτών των σχέσεων.
Θέλω να υπενθυμίσω εδώ ότι η συμφωνία εταιρικής σχέσης και συνεργασίας Ευρωπαϊκής Ένωσης-Ρωσίας υπογράφηκε πριν από 27 χρόνια, κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Προεδρίας, στο νησί από το οποίο κατάγομαι, στην Κέρκυρα. Και κατά μία περίεργη συγκυρία, έστω και αν δεν είχα καμία ενασχόληση τότε με τα πολιτικά, ήμουν παρών στην τελετή αυτής της υπογραφής, στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου.
Επιθυμία της κυβέρνησης Μητσοτάκη, της ελληνικής κυβέρνησης, είναι η σχέση μεταξύ Ένωσης και Ρωσίας να επανέλθει στο επίπεδο που βρισκόταν και όχι να διολισθήσει σε περαιτέρω επιδείνωση. Πιστεύουμε ότι η Ρωσία αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της αρχιτεκτονικής ασφάλειας της Ευρώπης και παίζει σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση περιφερειακών και παγκόσμιων προκλήσεων. Για αυτό είναι απαραίτητη η διατήρηση διαύλων επικοινωνίας και απώτερος σκοπός πρέπει να είναι η ομαλοποίηση αυτών των σχέσεων. Αυτό είναι προς αμοιβαίο όφελος. Πιστεύουμε, όμως, ότι αυτό είναι και το συμφέρον της Ρωσίας, αφού η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελεί ένας από τους μεγαλύτερους εμπορικούς της εταίρους, ενώ αντιμετωπίζει, μαζί με την Ευρωπαϊκή Ένωση, κοινές προκλήσεις. Αυτό ήταν το πνεύμα της συμφωνίας που υπογράφηκε στην Κέρκυρα πριν τρεις δεκαετίες.
Η Ελλάδα είναι κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεσμεύεται από τις ευρωπαϊκές υποχρεώσεις της. Θα συνεχίσει να τονίζει, όμως, την ανάγκη διατήρησης και ενίσχυσης του διαλόγου και της δημιουργίας των συνθηκών που θα επιτρέψουν, σε ένα κλίμα αλληλοσεβασμού, την εξομάλυνση και μετά -σε δεύτερη φάση – την ενίσχυση των σχέσεων μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης και Ρωσίας. Αυτό είναι και το μήνυμα που θα μεταφέρει αύριο, στους Ευρωπαίους ομολόγους του ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης. Ευχαριστώ πολύ [στη ρωσική], αγαπητέ Υπουργέ [στην αγγλική].»
Απαντώντας ο κ. Δένδιας σε ερώτηση Ρώσου δημοσιογράφου σχετικά με το πιστοποιητικό εμβολιασμού, τόνισε: «Καταρχήν, η Ελλάδα βεβαίως αναγνωρίζει το πιστοποιητικό όσων έχουν εμβολιαστεί με το συγκεκριμένο εμβόλιο, το Sputnik. Και κατά συνέπεια, ο οποιοσδήποτε θελήσει να εισέλθει στην Ελλάδα με ένα πιστοποιητικό εμβολιασμού με το Sputnik δεν θα έχει το παραμικρό πρόβλημα. Όπως, επίσης -για να υπάρχει σαφήνεια ως προς την απάντηση για την είσοδο στην Ελλάδα- άλλη μια εναλλακτική πιθανότητα είναι ένα τεστ 72 ωρών πριν από την είσοδο στη χώρα. Όπως σας είπα πριν, η Ελλάδα είναι έτοιμη να καλωσορίσει τους επισκέπτες της και πάντα, όλα τα χρόνια, πάρα πολλοί από αυτούς έρχονταν από τη Ρωσία».
Ως προς το σκέλος της έγκρισης του Sputnik από την ΕΕ, ο κ. Δένδιας απάντησε: «Οσον αφορά το ζήτημα του εμβολίου, αυτό ξέρετε, από τη συμμετοχή της Ελλάδας στην Ε.Ε., ότι εξαρτάται στην πραγματικότητα από μια απόφαση σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Και, κατά συνέπεια, η χώρα μου θα ακολουθήσει αμέσως αυτή την απόφαση. Είναι προφανές ότι η χώρα μου έχει κάθε κίνητρο να έχει τη μεγαλύτερη δυνατή γκάμα εμβολίων. Δεν έχουμε κανένα λόγο ή κανένα κίνητρο να μη χρησιμοποιούμε όλες τις δυνατότητες για να αντιμετωπίσουμε τον COVID. Όμως, ακριβώς επειδή δεν εξαρτάται από την Ελληνική Δημοκρατία δεν μπορώ και να σας δώσω ένα συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα ως προς αυτό».
«Ευχαριστώ πολύ. Είναι μεγάλη η χαρά και τιμή να με δεχτείτε εδώ στο Σότσι σήμερα. Πράγματι, κατά την τελευταία επίσκεψή σας στην Αθήνα τον Οκτώβρη είχα εκφράσει την επιθυμία να συναντηθούμε, αν εσείς θα θέλατε, σε αυτή την περιοχή όπου υπάρχουν πολίτες ελληνικής καταγωγής», δήλωσε ο Έλληνας ΥΠΕΞ κατά την έναρξη της συνάντησης με τον Υπουργό Εξωτερικών της Ρωσικής Ομοσπονδίας.
«Το ελληνικό στοιχείο ήρθε σε αυτή την περιοχή εδώ και 2.500 χρόνια και νομίζω είχε μια πολύ σημαντική συμμετοχή στη δημιουργία αυτού που είναι η μεγάλη σημερινή Ρωσία. Θα τους συναντήσω μετά την επίσκεψή μου και είναι για μένα τεράστια χαρά, σας ευχαριστώ που μου δώσατε την ευκαιρία.
Όπως ευχαριστώ που σημειώνετε την παροχή από την Ελλάδα, από το Βυζάντιο, της δυνατότητας μετατροπής του αλφαβήτου σε σλαβικό αλφάβητο εδώ και πάρα πολλούς αιώνες. Η αναφορά στην Ιστορία δείχνει το βάθος της σχέσης μας και είναι μεγάλη η ευκαιρία για μένα να συζητήσω μαζί σας και τα διμερή και τα περιφερειακά θέματα με την ελπίδα να δημιουργήσουμε μια ακόμα πιο δυνατή σχέση και να κατανοήσουμε τα ευρύτερα ζητήματα. Και πάλι σας ευχαριστώ για την πολύ σημαντική ευκαιρία», κατέληξε.
Λαβρόφ: Η Ελλάδα είναι ένας από τους σημαντικούς εταίρους της Ρωσίας στην Ευρώπη
Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών θύμισε ότι πρόκειται για την τέταρτη συνάντηση των δύο ομολόγων Ελλάδας και Ρωσίας και οι επαφές έχουν τακτικό χαρακτήρα, πράγμα που «βοηθά να εξασφαλιστεί και να επιβεβαιωθεί ο φιλικός χαρακτήρας των ελληνορωσικών σχέσεων».
«Η Ελλάδα είναι ένας από τους σημαντικούς εταίρους της Ρωσικής Ομοσπονδίας στην Ευρώπη. Φέτος, ο ελληνικός λαός γιόρτασε μια σημαντική ημερομηνία, τα 200 χρόνια από την έναρξη του εθνικού απελευθερωτικού αγώνα. Μπορούμε με βεβαιότητα να πούμε ότι αυτή είναι μια κοινή μας γιορτή. Η Ρωσία, χωρίς υπερβολή, συνέβαλε ιδιαίτερα στην απόκτηση της ανεξαρτησίας από την Ελλάδα, συνέβαλε στη διαμόρφωση της κρατικής της υπόστασης. Οι παραδόσεις της φιλίας και της αμοιβαίας βοήθειας είναι δοκιμασμένες στο χρόνο, ο σεβασμός και η αμοιβαία συμπάθεια αποτελούν μια σταθερή βάση των διμερών δεσμών στη σύγχρονη εποχή», σημείωσε ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, τονίζοντας ότι παρά τις δυσκολίες από την επιδημιολογική κατάσταση, η συνεργασία Ελλάδας-Ρωσίας συνεχίζει να αναπτύσσεται σταδιακά, με τη συμβολή του εποικοδομητικού πολιτικού διαλόγου σε υψηλό και υψηλότατο επίπεδο.
Σύμφωνα με τον κ. Λαβρόφ, «σήμερα εξετάσαμε την πρόοδο στην εφαρμογή των συμφωνιών που επιτεύχθηκαν από τον πρόεδρο της Ρωσικής Ομοσπονδίας Β. Πούτιν και τον πρωθυπουργό της Ελλάδας Κυρ. Μητσοτάκη, καθώς και τις αποφάσεις που συζητήθηκαν κατά τη συνάντηση του πρωθυπουργού της Ρωσικής Ομοσπονδίας Μ. Μισούστιν με τον Κυρ. Μητσοτάκη στις 24 Μαρτίου και την τηλεφωνική τους συνομιλία στις 5 Μαΐου».
Αναφερόμενος στο Κυπριακό, ο Σ. Λαβρόφ είπε: «Η ρωσική θέση συνίσταται στην ανάγκη εξεύρεσης διευθέτησης βάσει των υφιστάμενων ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, τα οποία προϋποθέτουν διαπραγματεύσεις με σκοπό τη δημιουργία μιας δικοινοτικής, διζωνικής ομοσπονδίας. Αυτή είναι η εντολή που καθοδηγεί τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ και εκείνους στους οποίους ανέθεσε συγκεκριμένα να χειριστούν το Κυπριακό. Έχουμε ήδη εκφράσει τη θέση μας επανειλημμένως τα τελευταία χρόνια, όταν ενεργοποιήθηκαν οι προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού, η οποία έγκειται στο ότι θα ήταν ιδανικό να μεταβιβαστούν τα ζητήματα των εγγυήσεων ασφαλείας στη δικαιοδοσία των πέντε μόνιμων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Θα έχουμε αυτό ως αφετηρία μας στα περαιτέρω βήματά μας. Είμαστε έτοιμοι, εάν το επιθυμούν τα μέρη, να καταβάλουμε προσπάθειες διαμεσολάβησης προς την κατεύθυνση, θα το υπογραμμίσω για άλλη μια φορά, των αρχών που ενέκρινε το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ».
Ως προς τις σχέσεις μεταξύ Ρωσίας και Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο Ρώσος υπουργός επισήμανε ότι «οι σχέσεις μας διέρχονται όχι τους καλύτερους καιρούς», υποστηρίζοντας ότι δεν είχε η Ρωσία την πρωτοβουλία «να ξεκινήσει το σπιράλ των κυρώσεων, που ξετυλίγεται από τις Βρυξέλλες». «Επιβεβαιώσαμε την ετοιμότητά μας για εποικοδομητικό διάλογο με την ΕΕ, αλλά αποκλειστικά βάσει των αρχών της ισότητας, του αμοιβαίου σεβασμού και του υπολογισμού των συμφερόντων ο ένας του άλλου και όχι βάσει μονομερών παράνομων απαιτήσεων», είπε ο κ. Λαβρόφ, εκτιμώντας ότι όλες οι εντάσεις και συγκρούσεις σε Βαλκάνια, Μέση Ανατολή, Ανατολική Μεσόγειο, Λιβύη, Συρία και Υπερκαυκασία «μπορούν να επιλυθούν αποκλειστικά με πολιτικά και διπλωματικά μέσα επί των αρχών του Διεθνούς Δικαίου και χωρίς να επιτραπεί η αντιπαράθεση».
Σύμφωνα με τον κ. Λαβρόφ, συζητήθηκαν τρόποι συνεργασίας για την καταπολέμηση της εξάπλωσης της πανδημίας του κορονοϊού και τη διασφάλιση της επιδημιολογικής ασφάλειας των πολιτών και συμφωνήθηκε να ξεπεραστούν οι αρνητικές συνέπειες της πανδημίας στην πρακτική συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών. Επιβεβαιώθηκε το αμοιβαίο ενδιαφέρον για την επέκταση των σχέσεων, την υλοποίηση κοινών έργων στο εμπόριο και τις επενδύσεις, τον επιστημονικό, ενεργειακό τομέα και την επανάληψη των τουριστικών ροών. Υποστηρίχθηκε, δε, η σύγκληση των ομάδων εργασίας της Μικτής Ελληνορωσικής Διυπουργικής Επιτροπής Οικονομικής, Βιομηχανικής, Επιστημονικής και Τεχνικής Συνεργασίας, ώστε να συνέλθει σε ολομέλεια το συντομότερο δυνατό εφέτος.
Ο Ρώσος ΥΠΕΞ αναφέρθηκε και στις πολιτιστικές και ανθρωπιστικές ανταλλαγές που αναπτύσσονται θετικά και συμφώνησε ότι το Κοινό Έτος Ιστορίας που υλοποιείται φέτος υπό την αιγίδα του Προέδρου της Ρωσικής Ομοσπονδίας Β. Πούτιν και του πρωθυπουργού της Ελληνικής Δημοκρατίας Κυρ. Μητσοτάκη θα δώσει επιπλέον ώθηση στις επαφές μεταξύ των ανθρώπων, ενώ η υλοποίηση περισσότερων από 120 εκδηλώσεων, «θα συμβάλει στην εδραίωση της εμπιστοσύνης και της αμοιβαίας κατανόησης, της φιλίας μεταξύ των λαών μας».
«Είμαστε πολύ ικανοποιημένοι με τα αποτελέσματα των συνομιλιών και από το γεγονός ότι οι Έλληνες εταίροι είναι καταρχήν διατεθειμένοι να προωθήσουμε περαιτέρω τη διμερή συνεργασία σε διάφορους τομείς», κατέληξε ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών.