Με αντεγκλήσεις και αιχμές για τους, κατά καιρούς, κυβερνητικούς χειρισμούς που οδήγησαν τη χώρα σε τρεις διαδοχικές τραπεζικές ανακεφαλαιοποιήσεις αλλά και διαπιστώσεις αναφορικά με την θέση του δημοσίου στην αναμενόμενη Αύξηση Μετοχικού Κεφαλαίου της Τράπεζας Πειραιώς, που αναμένεται να μειώσει τη συμμετοχή του ΤΧΣ, συνεδρίασε η επιτροπή υποθέσεων της Βουλής.
O υπουργός των Οικονομικών, Χρήστος Σταϊκούρας, ανέλυσε τις κινήσεις που έχει κάνει η κυβέρνηση για την ενίσχυση του τραπεζικού συστήματος, τόνισε τη σημασία της αντιμετώπισης του προβλήματος των κόκκινων δανείων και επιτέθηκε με σφοδρότητα στην αξιωματική αντιπολίτευση για τους δικούς της χειρισμούς τη περίοδο που είχε την ευθύνη για την διαχείριση της εθνικής οικονομίας. «Την προηγούμενη δεκαετία τα πιστωτικά ιδρύματα βρέθηκαν εξαιτίας της κρίσης- και με δική τους σημαντική ευθύνη- αντιμέτωπα με προκλήσεις. Εξαιτίας των επιλογών της περιόδου πριν το 2015, τα τραπεζικά ιδρύματα επανάκτησαν μέρος καταθέσεών τους με την πραγματοποίηση αύξησης μετοχικού κεφαλαίου που άντλησαν τίτλους 2,5 δισ ευρώ, μηδένισαν την εξάρτηση τους από το μηχανισμό παροχής έκτακτης ρευστότητας (ELA) και μειώθηκε η ροή νέων κόκκινων δανείων», είπε και πρόσθεσε: «η κατάσταση λοιπόν σταθεροποιήθηκε και μέχρι το 2014 αποκαταστάθηκε η εμπιστοσύνη σε αυτό! Η κατάσταση άλλαξε το 2015, όταν η τότε κυβέρνηση έφερε το τραπεζικό σύστημα αντιμέτωπο με μεγάλους κινδύνους».
Σταϊκούρας: Την αποκλειστική ευθύνη για την ανακεφαλαιοποίηση του 2015 φέρει η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ
Ο κ. Σταϊκούρας σημείωσε ακόμα πως το πρώτο εξάμηνο του 2015, οι συνολικές καταθέσεις και τα repos μειώθηκαν κατά 50 δισ ευρώ σημειώνοντας: «τολμάτε να μιλάτε κύριοι της αξιωματικής αντιπολίτευσης για προστασία του δημοσίους συμφέροντος; Την αποκλειστική ευθύνη για τη διαμόρφωση της ανάγκης για νέα ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών το 2105 την έχει η κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ».
Αναφερόμενος στη διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, τόνισε, επίσης, ότι η χώρα απέτυχε παταγωδώς καθώς τον Ιούνιο του 2019, η αξία των μετοχών στις συστημικές τράπεζες χαμηλότερη και από των τελών του 2015. «Όταν όλη Ευρώπη προχωρούσε μπροστά εκείνα τα χρόνια η χώρα μας ήταν η αρνητική εξαίρεση με αποτέλεσμα ο δείκτης κόκκινων δανείων στο σύνολο του δανειακού χαρτοφυλακίου τον Ιούνιο του 2019 στο 43,6% όσο σας το παραδώσαμε», είπε.
Αναφερόμενος στις προσπάθειες της παρούσας κυβέρνησης ο κ. Σταϊκούρας, εκτίμησε πως με την επιθετική στρατηγική των τραπεζών θα μειωθούν ακόμα περισσότερα τα κόκκινα δάνεια, καθώς θα έχει επιτευχθεί μια από τις μεγαλύτερες σχετικές μειώσεις που έχουν εμφανιστεί διεθνώς.
Για την Τράπεζα Πειραιώς, πρόσθεσε πως επιδιώκεται μια ταχεία αποκλιμάκωση των κόκκινων δανείων με κεφαλαιακή ενίσχυση που θα προκύψει μέσα από την αύξηση του μετοχικού της κεφαλαίου! « Γιατί η αύξηση αυτή είναι αναγκαία; Για μια σειρά λόγων καθώς η τράπεζα έχει δείκτη κόκκινων δανείων στο 45%. Όταν η μεγαλύτερη τράπεζα στη χώρα έχει κόκκινο το μισό της χαρτοφυλάκιο υπάρχει πρόβλημα χρηματοδότησης νοικοκυριών και επιχειρήσεων. Το εποπτικό κόστος των κόκκινων δανείων είναι υψηλό για μια τράπεζα! Η μείωση σε επίπεδο συστήματος είναι απαραίτητη για να συμμετέχουμε στη τραπεζική ενοποίηση σε επίπεδο ΕΕ», είπε χαρακτηριστικά και εκτίμησε πως ο δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας της Πειραιώς θα πέσει με τη διαδικασία των πωλήσεων δανείων, γεγονός που επιβεβαιώνει ότι «χωρίς κεφαλαιακή ενίσχυση, είτε δεν θα μπορούσε η τράπεζα να εξυγιανθεί είτε θα έριχνε τον δείκτη φερεγγυότητας κάτω από τα όρια». «Υπάρχει εναλλακτική;», αναρωτήθηκε ο υπουργός και συνέχισε: «η απάντηση είναι αρνητική! Η μη εξυγίανση του ισολογισμού θα παγίδευε σε αδυναμία παραγωγής κερδών! Αυτό θα οδηγούσε σε εφαρμογή μέτρων εξυγίανσης και το κόστος για καταθέτες και δημόσιο θα ήταν δυσβάστακτο με πλήγματα στη χρηματοδοτική σταθερότητα».
Τσακαλώτος: Απελπιστική η ομιλία Σταϊκούρα
Στις αιτιάσεις του υπουργού απάντησε ο προκάτοχός του, βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Ευκλείδης Τσακαλώτος ο οποίος τόνισε: «Θα μπορούσαμε να κάνουμε μια συζήτηση για το τι έφταιγε για το που έχουν φτάσει οι τράπεζες που θα είχαμε και κοινά στοιχεία! Απώλεια καταθέσεων είχαμε και στις δύο κυβερνήσεις όπως και μείωση της συμμετοχής του δημοσίου. Και επί κυβέρνησης Σαμαρά θέλατε λύση bad bank και εμείς και βρήκαμε το τείχος μπροστά μας από θεσμούς! Οι κυβερνήσεις αντιμετώπιζαν κοινά προβλήματα και προσπαθούσαν να αντιμετωπίσουν. Επί δική μας θητείας έγιναν πράγματα που δεν έγιναν σε εσάς. Κάναμε και εμείς και εσείς λάθη προσπαθήσαμε και οι δύο με διαφορετικές ιδεολογικές αναφορές! Ήταν απελπιστική η ομιλία Σταϊκούρα!», πρόσθεσε ο κ. Τσακαλώτος.
Αναφερόμενος στις εξελίξεις της Πειραιώς, αναρωτήθηκε πώς θα γίνει η Αύξηση του Μετοχικού Κεφαλαίου και αναρωτήθηκε αν είναι ειλημμένη η απόφαση η συμμετοχή του δημοσίου να πέσει κάτω από το όριο του 33,3%. «Η ανακεφαλααιοποίηση της Πειραιώς την κάνει να σταθεί καλύτερα στα πόδια της, πρέπει να γίνει ένας υπολογισμός, πόσες μετοχές να πουλήσουμε και αν θέλουμε να συμμετέχει στην ανάκαμψη ο φορολογούμενος. Υπάρχει λοιπόν το επιχείρημα αν θα βελτιωθούν οι μετοχές, πρέπει να συμμετέχει στην ανάκαμψη και ο φορολογούμενος. Με 20% που θα το πουλήσετε τώρα, θα συμμετέχει ο λαός στην ανάκαμψη; Εμείς λέμε όχι δεν το βλέπουμε αυτό! Αντί να κάνουμε τέτοια συζήτηση για το μέλλον τραπεζών, αρχίζουμε τα μικροπολιτικά και μικροκομματικά! Είχαμε τις ειρωνείες του κ. Σταϊκούρα. Είναι υποκρισία κ. Σταϊκούρα», είπε.
«Θετικός ο περιορισμός του ποσοστού του ΤΧΣ στη Πειραιώς»
Από την πλευρά του ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας, Γιάννης Στουρνάρας εξήγησε πως η αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της Πειραιώς έρχεται ως συνέχεια της απόφασης του διοικητικού συμβουλίου για την ακύρωση της πληρωμής του τοκομεριδίου (τα λεγόμενα cocos), μετατρέποντας το σύνολο των ομολογιών ονομαστικής αξίας, 2,040 δις ευρώ σε κοινές μετοχές αυξάνοντας το ποσοστό της συμμετοχής ΤΧΣ σε 61% από το 26%. «Είναι μια θετική εξέλιξη αυτή όπως είναι θετική και η απόφαση περιορισμού του ποσοστού του ΤΧΣ σε μειοψηφικό, καθώς κατά την άποψή μου μόνο με αυτή τη συνθήκη μπορεί να επιτευχθεί η στήριξη της τράπεζας με ιδιωτικά κεφάλαια σε βιώσιμη βάση», είπε και πρόσθεσε: « είναι απολύτως αναγκαία προϋπόθεση για την υλοποίηση του σχεδίου εξυγίανσης η αύξηση μετοχικού κεφαλαίου».
Ο επικεφαλής του ΤΧΣ, Ανδρέας Βερύκιος ξεκαθάρισε πως ς του Ταμείου δεν είναι να διαρκέσει επ’ άπειρον η συμμετοχή του στις τράπεζες. «Περάσαμε στη πολιτική αποεπένδυσης ταμείου και εξηγεί το γεγονός ότι βρεθήκαμε πλειοψηφικοί μέτοχοι στη Πειραιώς δεν είναι στόχος μας να παραμείνουμε! Το έχουμε δηλώσει! Είμαστε έτοιμοι να πέσουμε κάτω από 61% να πέσουμε κάτω από καταστατική μειοψηφία του 33,3%», είπε με τον Γ. Χατζηνικολάου, πρόεδρο του διοικητικού συμβουλίου της Πειραιώς να προσθέτει: «η εξουσιοδότηση της γενικής συνέλευσης για την αύξηση μετοχικού κεφαλαίου, θα ξεκινήσει σειρά ενεργειών που θα προσδιορίσουν οι παράμετροι της διαδικασίας. Μια επιτυχής διαδικασία τέτοια θα σηματοδοτήσει την επιστροφή της χώρας και του τραπεζικού συστήματος στη κανονικότητα! Τι δημιουργεί μεγάλο ενδιαφέρον στους επενδυτές; η τράπεζα έχει παρουσιάσει ένα πειστικό και αξιόπιστο σχέδιο κεφαλαιακής ενίσχυσης με ενέργειες δημιουργίας εσωτερικού κεφαλαίου και μείωση κόκκινων δανείων από 45% σε μονοψήφιο αριθμό! Θα δοθεί ευκαιρία στη τράπεζα να επικεντρωθεί στη χρηματοδότηση της οικονομίας! Άρα, η αύξηση σηματοδοτεί αλλαγή σελίδας όχι μόνο για τη Πειραιώς αλλά για ολόκληρο το τραπεζικό σύστημα».
Όπως είπε ο κ. Χατζηνικολάου τα μηνύματα που έρχονται από τους επενδυτές είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικά για τη συμμετοχή τους στην ΑΜΚ, καθώς όπως είπε η παρούσα συγκυρία είναι σπάνια και ιδιαίτερα πολύτιμη! « Η ΑΜΚ θα είναι καταλύτης εξελίξεων που θα μας επιτρέψουν να φύγουμε μπροστά και να αξιοποιήσουμε παραγωγικές δυνατότητες του τραπεζικού συστήματος», κατέληξε.
«Το ΤΧΣ δίνει λευκή επιταγή»
Η αρμόδια τομεάρχης οικονομίας του ΣΥΡΙΖΑ πάντως, Έφη Αχτσιόγλου εμφανίστηκε πολύ πιο επιθετική απέναντι στο εγχείρημα της Αύξησης Μετοχικού Κεφαλαίου της Πειραιώς, θέτοντας σειρά ερωτημάτων για το κατά πόσο διασφαλίζεται το δημόσιο συμφέρον.
«Γεννιούνται πολύ σοβαρά ερωτήματα για το δημόσιο συμφέρον! Το 2020 ο διευθύνων σύμβουλος της Τράπεζας, διαβεβαιώνει ότι θα πληρωθεί το κουπόνι κανονικά με μετρητά καθώς όπως είπε η κεφαλαιακή επάρκεια είναι σε καλύτερο επίπεδο από 2019. Η τράπεζα αλλάζει απόφαση και επικαλείται τη σύσταση ΕΚΤ για μη πληρωμή μερισμάτων! Η κυβέρνηση προσπάθησε να παρουσιάσει ότι η σύσταση της ΕΚΤ ήταν υποχρεωτική οδηγία που δεν θα μπορούσε να γίνει αλλιώς να μην πληρωθεί! Έχω μπροστά μου τη σύσταση που δίνει κατευθύνσεις χωρίς να είναι δεσμευτική. Γιατί λοιπόν ερμηνεύει το δημόσιο και το ΤΧΣ, τη σύσταση αυτή ως υποχρεωτική; Όταν όπως αποδείχθηκε οδηγεί σε ζημία το δημόσιο», είπε και πρόσθεσε: «επίσης η σύσταση λέει τα τραπεζικά ιδρύματα να μη προχωρήσουν σε καταβολή μερισμάτων αλλά μετρητών. Γιατί η τράπεζα να μη πληρώσει ούτε σε μετοχές το ελληνικό δημόσιο; Με την απόφαση να μη πληρωθεί το δημόσιο καθόλου ούτε σε μετοχές, το δημόσιο υφίσταται μια τεράστια ζημία που ξεπερνά το 1 δις. Τι έκανε η κυβέρνηση μπροστά σε αυτή τη απόφαση που προκάλεσε ήδη μεγάλη ζημία στο δημόσιο; Τι ψήφισε ο εκπρόσωπος του ΤΧΣ για τη μη πληρωμή! Επίσης στην ΑΜΚ, οι όροι που έχουν δει φως δημοσιότητας είναι προβληματικοί για τη περιουσία του δημοσίου! Καταργείται το δικαίωμα προτίμησης για το δημόσιο και θα οδηγήσει σε απίσχναση 95% για υφιστάμενους μετόχους; Η GP Morgan λέει αν προχωρήσει το σχέδιο θα οδηγήσει σε απίσχναση 95% ζημία δηλαδή για δημόσια αυτής της τάξης!
Απαντώντας, ο υφυπουργός των Οικονομικών, Γ. Ζαββός, εξήγησε πως η σύσταση της ΕΚΤ δεν είναι τυπικά και νομικά δεσμευτική, ωστόσο η ΕΕ προβαίνει σε ενέργειες παρακολούθησης συστάσεών της! «Αντιλαμβάνεστε λοιπόν ότι ήταν σαφής υποχρεωτικότητα της ενέργειας!».
Το ποσοστό του ΤΧΣ στη νέα ανακεφαλαιοποίηση
Αξίζει να επισημανθεί πως ο κ. Βερύκιος του ΤΧΣ κλήθηκε και τελικώς τοποθετήθηκε για το ύψος της συμμετοχής του Ταμείου στη νέα ανακεφαλαιοποίηση της Πειραιώς.
Όπως είπε επιδίωξη του ταμείου είναι η ισορροπημένη συμμετοχή του στην ΑΜΚ της τράπεζας. « Το 1/3 είναι το μάξιμουμ που θα θέλανε να τοποθετηθούμε! Από την άλλη πλευρά ένα από τα σκέλη που αξίζει να υποστηρίξουμε είναι για ένα διάστημα ακόμα να μπορέσει το ταμείο να επωφεληθεί από την ανάκαμψη της μετοχής της Πειραιώς. Με αυτό το σκοπό δεν υπάρχει ιδιαίτερη όρεξη από μέρους του Ταμείου να πέσει κάτω από το 33%. Δεν έχουμε πάρει ακόμα τις τελικές αποφάσεις! Η προτίμηση κατευθύνεται σε ποσοστό κοντά στο 33%», σημείωσε με τον κ. Χατζηνικολάου της Πειραιώς να διευκρινίζει πως θα υπάρχει ειδική διάθεση στους μετόχους ώστε το ποσοστό που έχουν ήδη να εξακολουθεί να υπάρχει και στη νέα μετοχική σύνθεση.