Ολοκληρώθηκε η διαδικασία της πρώτης ανάγνωσης των διατάξεων του νομοσχεδίου για τις δημόσιες συμβάσεις, στις επιτροπές Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής και Εθνικής 'Αμυνας και Εξωτερικών Υποθέσεων. Υπέρ της αρχής του νομοσχεδίου τάχθηκε η ΝΔ. Επιφύλαξη δήλωσαν ΣΥΡΙΖΑ, Κίνημα Αλλαγής και Ελληνική Λύση. Καταψήφισε το ΚΚΕ και το ΜέΡΑ25.
Της ψηφοφορίας επί της αρχής του νομοσχεδίου, προηγήθηκε μαραθώνια διαδικασία ακρόασης φορέων.
Τι υποστήριξαν οι φορείς
Ο Κωνσταντίνος Μίχαλος από την Κεντρική Ένωση Επιμελητηρίων Ελλάδας χαιρέτισε «την προσπάθεια του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων να εκσυγχρονίσει το νόμο για τις δημόσιες συμβάσεις και να καταστήσει περισσότερο λειτουργικό και ευέλικτο ώστε να επιταχύνονται οι σκοποί του με μεγαλύτερη σαφήνεια, διαφάνεια και αποτελεσματικότητα». Ταυτόχρονα όμως εξέφρασε σοβαρές επιφυλάξεις για τις εξουσίες που δίνει η κυβέρνηση στο ΤΕΕ και ανησυχία για το ενδεχόμενο οι διατάξεις να οδηγήσουν στη δημιουργία προστριβών στις σχέσεις μεταξύ των Εμποροβιομηχανικών Επιμελητηρίων και του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας.
Ο Γιώργος Στασινός από το ΤΕΕ υπογράμμισε την ανάγκη τροποποίησης του υφιστάμενου θεσμικού πλαισίου για τις δημόσιες συμβάσεις, «προκειμένου η χώρα να επιστρέψει στο δρόμο της ανάκαμψης, προκειμένου να έχουμε ανάπτυξη το επόμενο διάστημα μετά την υγειονομική κρίση». Αναφερόμενος στον ρόλο που ανατίθεται πλέον στο ΤΕΕ, ο κ. Στασινός είπε «είναι ένα στοίχημα για το Τεχνικό Επιμελητήριο που έχει αποφασίσει όμως να δώσει τη μάχη και να βοηθήσει ώστε απορροφηθούν ευρωπαϊκοί πόροι όσο το δυνατό πιο σύντομα».
Ο Μιχάλης Μητσόπουλος, εκ μέρους του ΣΕΒ, χαιρέτισε την προσπάθεια για «την απλοποίηση του πλαισίου, τη μείωση του διοικητικού φόρτου, την επιτάχυνση των διαδικασιών, την ενίσχυση της διαλειτουργικότητας των διάφορων συστημάτων και μητρώων, τη μείωση του βάρους στο δικαστικό σύστημα».
Ο Σπύρος Μάμαλης από το Γεωτεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας που είπε ότι το νομοσχέδιο, σε γενικές γραμμές, κινείται σε σωστή κατεύθυνση, τάχθηκε υπέρ της αύξησης του ορίου απευθείας αναθέσεων για υποστήριξη προγραμμάτων ΕΣΠΑ.
Ο Κωνσταντίνος Κόλλιας εκ μέρους του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, επίσης ανέφερε ότι το νομοσχέδιο κινείται σε θετική κατεύθυνση. Επισήμανε ωστόσο ότι «η έκδοση ενός μεγάλου αριθμού υπουργικών αποφάσεων για την εφαρμογή του νόμου, δημιουργεί και τις συνήθεις καθυστερήσεις στην υλοποίησή του».
Ο Σέργιος Λαμπρόπουλος εκ μέρους του Εθνικού Συμβουλίου Βιομηχανίας Υποδομών και Κατασκευών, είπε ότι το νομοσχέδιο έχει θετικές διατάξεις όπως ίδρυση ενιαίου συστήματος τεχνικών προδιαγραφών, τιμολόγησης τεχνικών έργων και μελετών καθώς και η επίσπευση των απαλλοτριώσεων για κρίσιμα έργα. «Εφόσον ψηφιστεί, τελικά, το παρόν νομοσχέδιο, θεωρούμε απαραίτητη την πραγματοποίηση σε πανελλήνια κλίμακα συστηματικών ποσοτικών και ποιοτικών ελέγχων των νερών, από ανεξάρτητους ιδιωτικούς φορείς συμβούλων μηχανικών, μέσω συμβάσεων ασφαλών πλαισίων, υπό την εποπτεία του Υπουργείου Υποδομών», είπε ο κ. Λαμπρόπουλος.
Ο Παναγιώτης Τονιόλος, εκ μέρους του Συνδέσμου Εταιρειών Γραφείων Μελετών, υπογράμμισε ότι ο ρόλος των μελετητών και των επιβλεπόντων, πρέπει να είναι ισχυρός, ανεξαρτήτως του κατασκευαστή και συνδεδεμένος με τον κύριο του έργου. «Η ευρεία υιοθέτηση του συστήματος μελέτη-κατασκευή και η υποβολή προσφορών πριν την περιβαλλοντική αδειοδότηση, όπως προβλέπεται στο σχέδιο νόμου, δεν αποτελεί την επικρατούσα διεθνώς πρακτική, ούτε στα αμιγώς δημόσια έργα, ούτε και στα ιδιωτικά», επισήμανε ωστόσο και πρόσθεσε ότι «πρέπει τουλάχιστον να προβλεφθεί ότι η υποβολή των τεχνικών και οικονομικών προσφορών των υποψήφιων κατασκευαστών, θα έπεται της έκδοσης των περιβαλλοντικών όρων».
Ο Εμμανουήλ Βραϊλας, εκ μέρους του Συνδέσμου Τεχνικών Εταιρειών Ανωτέρων Τάξεων, χαρακτήρισε σημαντική βελτίωση την πρόβλεψη ίδρυσης ενιαίου συστήματος τεχνικών προδιαγραφών και τιμολόγησης τεχνικών έργων και μελετών, την εισαγωγή του θεσμού του Συμβουλίου Επίλυσης Διαφωνιών, την εισαγωγή του θεσμού της ιδιωτικής επίβλεψης των έργων.
Ο Κωνσταντίνος Γκολιόπουλος, εκ μέρους της Πανελλήνιας Ένωσης Διπλωματούχων Μηχανικών Εργοληπτών Δημοσίων Έργων, είπε ότι η ιδιωτική επίβλεψη που είναι πάγια πρόταση της ΠΕΔΜΕΔΕ και κινείται στη θετική κατεύθυνση του νόμου. Για να μην επιβαρυνθεί υπέρμετρα με διοικητικές διαδικασίες η εκτέλεση του έργου, πρότεινε την κατάργηση της καθημερινής συμμετοχής της διευθύνουσας υπηρεσίας στην εκτέλεση του έργου, όταν η επίβλεψη έχει ανατεθεί σε ιδιώτη.
Ο Ιωάννης Κούτρας εκ μέρους της ΕΑΒ, είπε ότι το νομοσχέδιο έχει αρκετά θετικά σημεία σημειώνοντας πάντως ότι υπάρχει ανάγκη στήριξης της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας και ιδιαίτερα της κρατικής, καθόσον αποτελεί στρατηγικό μοχλό επιχειρησιακής αυτάρκειας, αλλά και αυτονομίας των Ενόπλων Δυνάμεων της χώρας, η οποία πρέπει να επιβιώσει, αλλά και επιπλέον να αναβαθμιστεί.
Ο Δημήτρης Παπαστεργίου, εκ μέρους της ΚΕΔΕ, επισήμανε ότι με το νομοσχέδιο εισάγεται υποχρέωση της αναθέτουσας αρχής για έργα εκτιμώμενης αξίας άνω του ενός εκατομμυρίου ευρώ να αναρτώνται οι μελέτες κατασκευής του έργου, τουλάχιστον δύο μήνες πριν τη διενέργεια του διαγωνισμού. «Τα περισσότερα έργα των Δήμων είναι στο όριο αυτό, είναι κοντά στο εκατομμύριο και πάνω και φοβόμαστε, ότι παρότι κινείται στη σωστή κατεύθυνση θα δημιουργήσει ακόμα μεγαλύτερες καθυστερήσεις», επισήμανε ωστόσο ο πρόεδρος του ΔΣ της ΚΕΔΕ.
Αποκλεισμό των απαράδεκτα χαμηλών προσφορών για τα έργα κάτω του κοινοτικού ορίου, ουσιαστικά δηλαδή για τα έργα κάτω των πέντε εκατομμυρίων, ζήτησε ο Γιώργος Βλάχος, Πρόεδρος του Πανελληνίου Συνδέσμου Τεχνικών Εταιρειών (ΣΑΤΕ). «Στο νομοσχέδιο γίνεται μια προσπάθεια να δοθεί μία λύση στο θέμα αυτό, αλλά θεωρούμε ατελέσφορη», είπε ο κ. Βλάχος. Εξέφρασε επίσης ανησυχία ότι οι πολλές υπουργικές αποφάσεις που θα απαιτηθούν για την εφαρμογή των νέων διατάξεων, θα επιφέρουν σοβαρές καθυστερήσεις στα έργα.
Ο Φάνης Σπανός, εκ μέρους της Ένωσης Περιφερειών Ελλάδος, είπε ότι το νομοσχέδιο είναι ξεκάθαρα σε θετική κατεύθυνση υπέρ της απλοποίησης διαδικασιών, υπέρ της επίσπευσης, υπέρ της δυνατότητας να ωριμάσουν οι ΟΤΑ με ταχύ και πλήρη τρόπο τις μελέτες τους για να υλοποιούν έργα.
Στον αντίποδα, ο Δημήτρης Δημόπουλος Πρόεδρος του ΔΣ της Επαγγελματικής και Επιστημονικής Ένωσης Τεχνολογικής Εκπαίδευσης Μηχανικών, ζήτησε να αποσυρθούν οι διατάξεις που αφορούν στο πειθαρχικό δίκαιο του ΤΕΕ. Οι διατάξεις αυτές «θα μας υποχρεώσουν μέσω δικαστικών αγώνων και άλλων διαδικασιών, να αντισταθούμε, διότι με την βία και χωρίς να ερωτηθούμε, χωρίς να συναινέσουμε, χωρίς να έχουμε τα δικαιώματα που έχουν τα μέλη του ΤΕΕ, θα υπαγόμαστε σε ένα πειθαρχικό φορέα, τον οποίο δεν μπορούμε στοιχειωδώς να ελέγξουμε», είπε και τόνισε: «το ΤΕΕ, είναι ένας οργανισμός ένωση επιχειρηματιών, ένωση μελών που αγωνίζονται για τα συνδικαλιστικά και τα επαγγελματικά τους ενδιαφέροντα. Τα μέλη μας αντιμετωπίζουν καθημερινά στην πράξη κατά την άσκηση του επαγγέλματός τους, την αντιπαλότητα του ΤΕΕ».
«Εφαρμογή εθνικής αμυντικής βιομηχανικής στρατηγικής, που μέσα από την ανάληψη βιομηχανικού έργου από ελληνικές αμυντικές εταιρείες, θα εξασφαλίζει την ασφάλεια εφοδιασμού και την επιχειρησιακή αυτονομία των ενόπλων δυνάμεων», ζήτησε ο Ευάγγελος Βερονικιάτης, Πρόεδρος της Ένωσης Ελληνικών Εταιρειών Αεροδιαστημικής.
«Η Ελληνική Αμυντική Βιομηχανία, πρέπει να συμμετέχει με τις βιομηχανικές επιστροφές ή με ανάληψη έργου στο follow up support», ανέφερε ο Αναστάσιος Ροζόλης, Πρόεδρος του ΔΣ του Συνδέσμου Ελληνικών Κατασκευαστών Αμυντικού Υλικού.
Στη σωστή κατεύθυνση, είπε ότι κινείται το νομοσχέδιο και ο Ευάγγελος Γεωργούσης, Πρόεδρος του ΔΣ του Συνδέσμου Αποφοίτων Σχολής Ικάρων.
«Αντιλαμβάνονται οι πάντες ότι σήμερα, ότι εάν προχωρήσει η ψήφιση του νομοσχεδίου, όπως είναι, χωρίς να προβλεφθεί η δημοσίευση των διακηρύξεων δημοπρασιών στις επαρχιακές εφημερίδες σβήνει και τυπικά και οριστικά ο επαρχιακός τύπος», προειδοποίησε ο Γρηγόρης Τριανταφυλλόπουλος, Πρόεδρου του ΔΣ της Ένωσης Ιδιοκτητών Ημερησίων Επαρχιακών Εφημερίδων Ελλάδος.
Ο Κωνσταντίνος Μακέδος, Πρόεδρος του Ταμείου Μηχανικών Εργοληπτών Δημοσίων Έργων, υπογράμμισε ότι «είναι θέμα δημόσιου συμφέροντος η σύνδεση του ύψους εγγυητικής επιστολής καλής εκτέλεσης, με τον προϋπολογισμό του έργου της υπηρεσίας. Γιατί, πάνω σε αυτό η υπηρεσία έρχεται να υπερασπίσει το δημόσιο συμφέρον».
Η Θεοδοσία Νάντσου, εκ μέρους της WWF Hellas, ζήτησε την απόσυρση του άρθρου για τις υπο-περιοχές ήπιας ανάπτυξης. «Όσα χρόνια ασχολούμαστε με την περιβαλλοντική νομοθεσία και παρακολουθούμε τα νομοσχέδια, τέτοια διάταξη δεν έχουμε ξαναδεί. Ουσιαστικά αυτό που κάνει το άρθρο αυτό είναι ότι αποσυντονίζει, αποδιοργανώνει τις περιοχές Natura, διαλύει τις περιοχές Natura», είπε η εκπρόσωπος της WWF Hellas και υπογράμμισε ότι «οι περιοχές Natura δεν είναι επιλογή κάθε χώρας, είναι κοινοτική υποχρέωση να προστατεύονται ακέραιες και όχι σε κομμάτια». Το συγκεκριμένο άρθρο, ανέφερε επίσης, ρεζιλεύει την Ελλάδα για άλλη μία φορά, ως παραβιάζουσα την Οδηγία για τους οικοτόπους σε ευρωπαϊκό επίπεδο και ήδη 12 περιβαλλοντικές οργανώσεις έχουν προχωρήσει σε κοινή ανακοίνωση και έχουν συλλέξει 20.000 υπογραφές.
Η Ελισάβετ Πανουτσάκου, Πρόεδρος του Δ.Σ. της Ομοσπονδίας Συλλόγων Υπαλλήλων Αιρετών Περιφερειών Ελλάδος, προειδοποίησε ότι το νομοσχέδιο για τις δημόσιες συμβάσεις οδηγεί στην υπονόμευση του ρόλου των δημοσίων υπηρεσιών και στην απαξίωση του επιστημονικού τους δυναμικού, με ταυτόχρονη ενίσχυση του ρόλου των επιχειρηματικών ομίλων σε όλη τη σφαίρα της οικονομίας. «Είναι ξεκάθαρο ότι δεν αντέχετε να υπάρχουν υπάλληλοι, μηχανικοί και τεχνικοί που μπορεί να φρενάρουν τις μεγαλοκατασκευαστικές, γιατί κάνουν ουσιαστική επίβλεψη και πραγματικές επιμετρήσεις, υπάλληλοι που, ως επιβλέποντες, αναδεικνύουν τις καθυστερήσεις των περισσότερων αναδόχων που διαφωνούν με τις αναιτιολόγητες παρατάσεις, με τις αυθαίρετες τροποποιήσεις των συμβάσεων κ.λπ», είπε απευθυνόμενη στην κυβέρνηση, η πρόεδρος της Ομοσπονδίας Συλλόγων Υπαλλήλων Αιρετών Περιφερειών Ελλάδας.
«Για τους εργαζόμενους στις αποκεντρωμένες διοικήσεις που βρισκόμαστε στην πρώτη γραμμή πολλών τεχνικών έργων, το υπό συζήτηση νομοσχέδιο για τις δημόσιες συμβάσεις κινείται στην ίδια γραμμή απελευθέρωσης και συγκέντρωσης στον κλάδο των κατασκευών στα χέρια μιας μικρής ομάδας επιχειρηματικών ομίλων», είπε ο Γαβριήλ Ιωαννίδης, Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Συλλόγων Εργαζομένων Αποκεντρωμένων Διοικήσεων Ελλάδος και κατήγγειλε: « παραδίδονται η επίβλεψη και εκτέλεση των δημόσιων έργων, αλλά και των μελετών, εκπόνηση/παραλαβή σε επιχειρηματικούς ομίλους με πρόσχημα την υποστελέχωση των δημοσίων υπηρεσιών που η ίδια η κυβέρνηση συντηρεί, τόσο αξιοποιώντας το ΤΕΕ ως κεντρικό θεσμικό φορέα, όσο και εισάγοντας Μητρώα ιδιωτών που θα αναλάβουν τις σχετικές διαδικασίες, όπως οι ηλεκτρονικές άδειες».
«Με το παρόν νομοσχέδιο, οι ιδιώτες καθορίζουν τις τεχνικές προδιαγραφές για τα έργα, ιδιώτες θα καθορίζουν τις τιμές των υλικών και των εργασιών, δηλαδή το ίδιο το κόστος των έργων, ιδιώτες θα εκπονούν τις μελέτες των έργων. Αυτές τις μελέτες θα τις επιβλέπουν πιστοποιημένοι ιδιωτικοί φορείς», ανέφερε ο Δημήτρης Πετρόπουλος, Πρόεδρος του ΔΣ της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Διπλωματούχων Μηχανικών Δημοσίων Υπαλλήλων.
«Για τις περιοχές NATURA μπορούν να δημιουργούνται τρύπες στις περιοχές NATURA. Να είναι διάτρητες δηλαδή, και ‘δύνανται να καθορίζονται με Προεδρικό Διάταγμα μετά από πρόταση των Υπουργών Ανάπτυξης και Επενδύσεων και Περιβάλλοντος και Ενέργειας υπό περιοχές προστασίας στις περιπτώσεις ήπιων αναπτυξιακών έργων'», σημείωσε η Αικατερίνη Γιαννούλια εκ μέρους της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Γεωτεχνικών Δημοσίων Υπαλλήλων και πρόσθεσε: «Η προστασία του περιβάλλοντος δεν μπορεί να γίνεται με έναν διακοπτόμενο τρόπο από τα συμφέροντα των αγορών και δεν μπορούμε να βλέπουμε βιότοπους, οικοτόπους και άλλες περιοχές οι οποίες πρέπει να προστατευθούν ως σύνολο, να έχουν μέσα «τρύπες» της λεγόμενης ανάπτυξης».
«Βασικός άξονας του νομοσχεδίου είναι η μεταφορά του ελεγκτικού έργου, που πάγια και ορθά ασκούσε το δημόσιο σε ιδιώτες, για να καλυφθούν και με αυτό το τρόπο οι τεράστιες ελλείψεις προσωπικού. Για μας, όμως, αυτό δεν αποτελεί λύση του προβλήματος, απλά είναι η χειρότερη δυνατή επιλογή», τόνισε ο Φίλιππος Κυριάκος, Πρόεδρος του Δ.Σ. της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Τεχνολόγων Μηχανικών Δημοσίων Υπαλλήλων.
«Διευρύνεται και επεκτείνεται, με το παρόν σχέδιο νόμου, η είσοδος ιδιωτών σε κρίσιμες λειτουργίες και αρμοδιότητες δημόσιων υπηρεσιών», είπε ο Πέτρος Πετρίδης, μέλος του ΔΣ της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης ΠΟΕ-ΟΤΑ.
«Σήμερα βλέπουμε, στο παρόν προς ψήφιση νομοσχέδιο, τη μετατροπή του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος σε κομβική αναθέτουσα αρχή και υπηρεσία μητρώου ΓΕΜΗ για τεχνικές υπηρεσίες και λοιπά, υποκαθιστώντας τα Υπουργεία Υποδομών και Ανάπτυξης αντίστοιχα. Με τη σχεδιαζόμενη αποκλειστική διαχείριση του ενιαίου ψηφιακού χάρτη, το Τεχνικό Επιμελητήριο αποκτά πλέον ένα μονοπωλιακό χαρακτήρα, αφού ενιαίος ψηφιακός χάρτης θα αποτελέσει το εθνικό υπόβαθρο για πολλές κατηγορίες μελετών», ανέφερε ο Χαράλαμπος Θεοδοσιάδης, Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Σωματείων Εργαζομένων ΥΠΕΧΩΔΕ. Ο κ. Θεοδοσιάδης είπε ότι δεν θα υπάρχει κανένας έλεγχος στα έργα από το κράτος.
Ο Ιωσήφ Αβραμίδης από τη Διεθνή Διαφάνεια Ελλάδος, χαρακτήρισε προβληματικές, από πλευράς διαφάνειας και λογοδοσίας, διατάξεις του νομοσχεδίου, μεταξύ των οποίων την αύξηση του ορίου απευθείας αναθέσεων από τις 20.000 ευρώ, που είναι σήμερα, στα 30.000 ευρώ για τις προμήθειες και τις υπηρεσίες και στις 60.000 ευρώ για τα έργα. «Τα όρια των απευθείας αναθέσεων έχουν στο παρελθόν χρησιμοποιηθεί και εξακολουθούν να λειτουργούν συχνά ως πηγή διαφθοράς και αδιαφάνειας. Αυτό, λοιπόν, σήμερα ενόψει του ότι μιλάμε για συμβάσεις των 20.000 ευρώ. Αν, λοιπόν, αυξηθεί το όριο αυτό στις 30.000 αυξάνεται ανάλογα ο κίνδυνος διασπάθισης δημόσιου χρήματος και μειώνεται αντιστρόφως ανάλογα η διαφάνεια στις συμβάσεις αυτές», είπε ο κ. Αβραμίδης και αναφέρθηκε και στους ιδιωτικούς φορείς επίβλεψης των έργων, λέγοντας ότι δημιουργεί ζήτημα και «πρέπει να προσεχθεί, ιδιαίτερα από τη στιγμή που μιλάμε για επιλογή ελεγκτικού φορέα από τον ελεγχόμενο, ο οποίος θα είναι υπόχρεος για την καταβολή της αμοιβής του».