Σε δυο μήνες θα ξαναπάμε στις κάλπες, αυτή την φορά για να εκλέξουμε «τοπικούς αρχόντους», περιφερειάρχες και δημάρχους.
Για να τιμήσουμε και να στηρίξουμε την πολυτραγουδισμένη, την αποθεωμένη σε άλλους καιρούς αποκέντρωση. Γύρω από την οποία, στήθηκαν… χοροί συμφερόντων (πολιτικών, οικονομικών, τοπικιστικών), με μισές αλήθειες και άφθονα ολόκληρα ψέμματα.
Καλό πράγμα η αποκέντρωση. Η ουσιαστική, εύρυθμη, λειτουργική, διάφανη, που την βλέπουμε (και την ζηλεύουμε!) να ανθεί και να μεγαλουργεί σε… άλλες χώρες με πολιτική και κοινοτική κουλτούρα της κοινωνίας. Εδώ στην χώρα της… φαιδράς πορτοκαλέας, η αλήθεια είναι ότι αν εξαιρέσει κανείς κάποιες φωτεινότατες εξαιρέσεις, ο θεσμός έχει καταταλαιπωρηθεί και η «ιδέα» έχει αποτύχει οικτρά.
Η κεντρική πολιτική εξουσία, ενοχοποιείται σε μεγάλο βαθμό γι’ αυτή την κατάντια. Στην πραγματικότητα, την αποκεντρωμένη αυτοδιοίκηση, με ουσιαστικές αρμοδιότητες, πόρους και αυτονομία, την θεωρεί… ανταγωνιστική, που της «κλέβει» λάμψη στο προσκήνιο και αμφισβητεί την μοναδικότητα και αυθεντία! Παλιά, ήταν οι κυβερνήσεις που διόριζαν του Νομάρχες, τους σημερινούς Περιφερειάρχες δηλαδή που εκλέγονται από τις τοπικές κοινωνίες. Και επικαλούνται (άλλοτε για καλό, πιο συχνά… πονηρά και ως δικαιολογία των αποφάσεών τους!) αυτή την λαϊκή εντολή που έχουν.
Στα νησιά των Κυκλάδων ( και όχι μόνο), που το «κίνημα της πετσέτας» γιγαντώνεται και στην διαδρομή… πολιτικοποιείται (σιγά μην άφηναν τα κόμματα ανεκμετάλλευτο το «δώρο» που τους προσέφερε μια αρχικά αυθόρμητη λαϊκή αντίδραση…), όσο η έρευνες προχωρούν για τις παράνομες καταπατήσεις παραλιών, αποκαλύπτουν τις τεράστιες ευθύνες της τοπικής αυτοδιοίκησης (που εκδίδει τις άδειες εκμετάλλευσης, αλλά ουδέποτε ελέγχει αν τηρούνται αυστηρά οι όροι και οι νόμοι), λόγω… αδιαφορίας «τοπικιστικής αλληλεγγύης, δηλαδή… διαφθοράς ή οργανωτικής ανικανότητας. Λόγο έχει, κανονικά, και η αρμόδια Περιφέρεια, που θεωρητικά θα έπρεπε να ενημερώνονται από τις ντόπιες δημοτικές αρχές, και να επεμβαίνει αποφασιστικά, όπως έχει κάθε δικαίωμα…
Δεν βαριέστε. Κάπου σ‘ αυτήν την θεσμική… αποκεντρωμένη αυτοδιοίκηση , με εξουσίες και όπλα, μπλέξαν… τις γραμμές τους. Φταίει ο Δήμος και η τοπική αστυνομία που περιέργως ολιγωρούν. Όχι φταίει η Περιφέρεια, η οποία είναι ενήμερη πάντα, αλλά αδιαφορεί. Η τοπική αυτοδιοίκηση, δημοτική και περιφερειακή, δέσμιες τοπικών συμφερόντων αλλά και… ψηφοθηρικής «αλληλεγγύης»! Η αστυνομία περιμένει την εντολή του Δήμου, όταν αυτή κάποτε δεήσει και δοθεί γίνονται κάτι ψευτοέλεγχοι και «κατεδαφίσεις» που… τις βλέπει η νύχτα και τα μπιτσόμπαρα με τις ξαπλώστρες και ξεκαρδίζονται. Επανέλεγχοι; Μόνο αν το πράγμα πάρει διαστάσεις στο διαδίκτυο, ή ευαισθητοποιηθούν κάποιοι με «πετσέτες», και επέμβει εισαγγελέας…
Πολεοδομίες, δασαρχεία, εποπτικές αρχές και… λοιπές εστίες διαφθοράς, υπάγονται στην τοπική και περιφερειακή αυτοδιοίκηση, με… τους γνωστούς ρυθμούς και θεσμοθετημένες δομές διαφάνειας. Και είναι και το άλλο:
Τα αυγά, δεν βάφονται με… ευχές! Και οι εκτεταμένες και πολυσχιδείς αρμοδιότητες και ευθύνες της αποκεντρωμένης αυτοδιοίκησης, προϋποθέτουν τουλάχιστον επαρκείς οικονομικούς πόρους. Αλλιώς, δεν! Και η φτώχεια, φέρνει γκρίνια. Δευτερογενείς σκέψεις και διαφθορά. Χρηματοδοτούνται επαρκώς Περιφέρειες και κατ’ επέκταση Δήμοι; Δυστυχώς, συνήθως αυτό εξαρτάται και κρίνεται από το «χρώμα» που έχει ο Περιφερειάρχης, αν είναι «δικός» και η επιτυχία και αποτελεσματικότητά του τελικώς …πιστωθεί στο κόμμα «μας», συνήθως δεν έχει (μεγάλα) παράπονα. Ο «άλλοι», παραπονιούνται για καθυστερήσεις «γραφειοκρατικές», περιορισμό κονδυλίων, «κεντρική» υπονόμευση των προσπαθειών τους. Και το εκάστοτε γκουβέρνο, βρίσκει δικαιολογίες σε… καθυστερήσεις των έργων, καταγγελλόμενες ατασθαλίες, αδιαφάνεια αναθέσεων και αποφάσεων. Τρέχα γύρευε, μ’ άλλα λόγια.
Λύνονται όλα αυτά τα προβλήματα, αν υπάρχει πολιτική βούληση της κεντρικής διοίκησης, καθαρές κουβέντες και ενημέρωση λεπτομερής των τοπικών κοινωνιών. Που, επιτέλους, νοιάζονται για να βελτιώνεται ο τόπος τους, να λύνονται προβλήματα, να αντιμετωπίζονται ισότιμα με τους υπόλοιπους πολίτες. Α, και έλεγχος από την κεντρική εξουσία για ζητήματα νομιμότητας, διαφάνειας. Ουδείς στην Δημοκρατία υπεράνω του νόμου και του ελέγχου…
Αλλά οι εκάστοτε κυβερνήσεις φιλοδοξούν να βαφτεί ο «αυτοδιοικητικός» εκλογικός χάρτης γαλάζιος, ροζ ή πράσινος. Οι επιλογές των υποψηφίων γίνονται μ’ αυτό το κριτήριο (πάντα υπάρχουν εξαιρέσεις, που απλώς επιβεβαιώνουν τον κανόνα), αν τα σχέδια δεν ευοδωθούν πλήρως, υπάρχει και το μικροπολιτικάντικο μασκάρεμα (θυμόμαστε το αμίμητο του Αντρέα Παπανδρέου, όταν στις αυτοδιοικητικές εκλογές στα μέσα του ’80, το ΠΑΣΟΚ ήρθε τρίτο, πως τις δημοτικές εκλογές τις κέρδισε το ΠΑΣΟΚ… και άλλες δημοκρατικές δυνάμεις»!) της «υποστήριξης» και πάει λέγοντας…