Για το νέο δόγμα αποτροπής των Ενόπλων Δυνάμεων και το εξοπλιστικό πρόγραμμα 2025-2026 ενημέρωσε ο υπουργός Άμυνας, Νίκος Δένδιας, την αρμόδια επιτροπή της Βουλής.
Σύμφωνα με πληροφορίες από το Πεντάγωνο, ο Μακροπρόθεσμος Προγραμματισμός Αμυντικών Εξοπλισμών (ΜΠΑΕ) των Ενόπλων Δυνάμεων (ΕΔ) 2025-2036 έχει ως κύριο στόχο την επαύξηση της μαχητικής ισχύος των Ενόπλων Δυνάμεων, τηρώντας τα όρια του υφιστάμενου δημοσιονομικού χώρου και ενεργοποιώντας τη συμμετοχή της εγχώριας αμυντικής και ναυπηγικής βιομηχανίας σε ποσοστό 25%, με ενσωμάτωση της Καινοτομίας και σύγχρονων τεχνολογιών.
Τα εξοπλιστικά προγράμματα ομαδοποιούνται σε 4 κύριες κατηγορίες:
- Απόκτηση νέων Δυνατοτήτων – Μέσων.
- Συστήματα Διοίκησης και Ελέγχου, Επικοινωνιών και Δορυφορικά συστήματα.
- Εν Συνεχεία Υποστήριξη [Follow on Support (FOS)] των νέων αλλά και των υφισταμένων οπλικών συστημάτων με ποσοστό 25% του συνολικού Π/Υ.
- Συντήρηση – Αναβάθμιση – Απόκτηση νέων Υποδομών που συνδέονται με τα νέα Εξοπλιστικά Προγράμματα.
Νέο δόγμα αποτροπής
Στο νέο δόγμα αποτροπής, η «ΑΣΠΙΔΑ ΤΟΥ ΑΧΙΛΛΕΑ» με τα 5 επίπεδά της θα προστατεύει το σύνολο της ελληνικής επικράτειας. Με αυτόν τον τρόπο ο σύγχρονος στόλος των νέων φρεγατών και των αεροσκαφών 4,5ης και 5ης γενιάς απελευθερώνονται από τα στενά όρια της χωρικής υπεράσπισης και αξιοποιούνται πλήρως οι επιχειρησιακές τους δυνατότητες, που περιλαμβάνουν και τα στρατηγικά τους όπλα.
Εμβληματικά προγράμματα
Η «ΑΣΠΙΔΑ ΤΟΥ ΑΧΙΛΛΕΑ» αποτελεί μία ολιστική προσέγγιση αποτελεσματικής αντιμετώπισης εχθρικών εναέριων, θαλάσσιων και υποθαλάσσιων απειλών με την χρήση τεχνητής νοημοσύνης, μέσα από έναν πολυεπίπεδο θόλο 5 επιπέδων: αντιαεροπορικής, αντιβαλλιστικής, anti-drone, αντιπλοϊκής και ανθυποβρυχιακής προστασίας.
Με τα νέα πυραυλικά συστήματα Πυροβολικού επιτυγχάνεται η δραστική αύξηση του βεληνεκούς και η δυνατότητα πληγμάτων σε στρατηγικό βάθος, με ακρίβεια. Εκτοξεύουν διάφορα πυρομαχικά ανάλογα με τη φύση και την αξία του στόχου. Ταυτόχρονα, θα διαθέτουν και αντιπλοϊκές ικανότητες. Το αυξημένο βεληνεκές παρέχει την δυνατότητα επικάλυψης ενίσχυσης και υποστήριξης με πυρά γειτονικών περιοχών. Αυτό σημαίνει την ευχερή δυνατότητα υποστήριξης απομακρυσμένων νήσων, μικρονήσων και βραχονησίδων καθώς και αμοιβαία υποστήριξη μεταξύ των κυρίων νήσων.
Βρίσκεται σε εξέλιξη συνεργασία του ΥΠΕΘΑ με το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, για την απόκτηση γεωστατικού δορυφόρου στρατιωτικών προδιαγραφών. Επίσης, υφίσταται πρόγραμμα για προμήθεια συστημάτων διεξαγωγής κυβερνοπολέμου και επιχειρήσεων στο ηλεκτρονικό φάσμα, τα οποία θα εξοπλίσουν την μονάδα κυβερνοπολέμου «1864» και τις νέες μονάδες ηλεκτρονικού πολέμου.
Η διασύνδεση όλων των οπλικών συστημάτων, πλατφορμών και αισθητήρων θα επιτευχθεί με ένα κοινό και ενοποιημένο σύστημα Διοίκησης και Ελέγχου, το οποίο θα αξιοποιεί συστηματικά την τεχνητή νοημοσύνη, με σκοπό την ανάλυση πληροφοριών, την εκμετάλλευση τους στην διαδικασία λήψης απόφασης και εμπλοκής στόχων ανάλογα με την σπουδαιότητα και προτεραιότητα της απειλής.
Συστατικό της ανάπτυξης του εν λόγω συστήματος αποτελεί και η ύπαρξη αξιόπιστων σύγχρονων κρυπτογραφημένων συστημάτων επικοινωνιών, συμπεριλαμβανομένων των δορυφορικών.
Η αναβάθμιση του εξοπλισμού που θα φέρει ο σύγχρονος μαχητής θα τον καθιστά ισχυρό και αποτελεσματικό ώστε να μπορεί να ανταποκριθεί στο σύγχρονο και διαρκώς μεταβαλλόμενο και απρόβλεπτο πεδίο μάχης. Η αρχιτεκτονική της αναβάθμισης στηρίζεται σε πέντε επίπεδα, την επιβίωση, την επικοινωνία, την επίγνωση, την ευελιξία και την ισχύ πυρός.
Τα μαχητικά αεροσκάφη 4,5ης και 5ης γενιάς (F-35, RAFALE, VIPER) συνδυάζουν διαλειτουργικότητα, χαμηλή ανιχνευσιμότητα από ραντάρ, υψηλές επιδόσεις και αυξημένη ακτίνα δράσης. Διαθέτουν εξελιγμένα στρατηγικά όπλα αποτροπής μεγάλης εμβελείας, προηγμένο ραντάρ τύπου AESA (Active Electronically Scanned Array), συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου και πληθώρα προηγμένων αισθητήρων, που παρέχουν ολοκληρωμένη εικόνα σε πραγματικό χρόνο.
Οι νέες Φρεγάτες καθώς και οι προς αναβάθμιση/εκσυγχρονισμό, αυξάνουν κατακόρυφα τη δυνατότητα να επιχειρούμε στο Αιγαίο και στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και πέραν αυτής προβάλλοντας την απαραίτητη ισχύ. Ενσωματώνουν καινοτόμες τεχνολογίες διασυνδεδεμένες μέσω ενός δικτυοκεντρικού Συστήματος Διοίκησης και Ελέγχου. Θα διαθέτουν αντιαεροπορικά συστήματα που θα δημιουργούν μια αποτελεσματική ομπρέλα προστασίας μεγάλης εμβέλειας, καθώς και δυνατότητα βολής πυραύλων τύπου κρούζ (scalp naval), για να πλήττουν στρατηγικούς στόχους σε βάθος. Οι αντιπλοϊκοί πύραυλοι θα αντιμετωπίζουν τις απειλές στην επιφάνεια της θάλασσας, ενώ τα πλέον σύγχρονα συστήματα ανθυποβρυχιακού πολέμου, σε συνδυασμό με τα ελικόπτερα MH-60 ROMEO, θα έχουν την δυνατότητα να εμπλέκουν οιονδήποτε υποβρύχιο στόχο.
Σοβαρά υπόψη έχει ληφθεί και ο εκσυγχρονισμός του στόλου. Για το σκοπό αυτό υφίσταται πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των υφιστάμενων μέσων του ΠΝ (Φρεγάτες, Υποβρύχια, Ταχέα Περιπολικά), προμήθειας δύο φρεγατών «FREMM», καθώς και πρόσκτηση νέων υποβρυχίων και παράκτιων περιπολικών.
Αμυντική καινοτομία και τεχνολογία
Μέσω του Ελληνικού Κέντρου Αμυντικής Καινοτομίας (ΕΛΚΑΚ) και του νεοσύστατου ΣΤ’ Κλάδου Μετεξέλιξης, Καινοτομίας και Αμυντικής Τεχνολογίας του ΓΕΕΘΑ, δημιουργούνται οι προϋποθέσεις εισόδου των Ενόπλων Δυνάμεων στο διεθνές περιβάλλον Αμυντικής Καινοτομίας, με σκοπό την κάλυψη επιχειρησιακών αναγκών, μέσω προγραμμάτων Έρευνας και Ανάπτυξης (συμπληρωματικών του ΜΠΑΕ) και την ενίσχυση του εγχώριου οικοσυστήματος Αμυντικής Τεχνολογίας. Στο πλαίσιο αυτό έχει ήδη εγκατασταθεί σε φρεγάτες του Πολεμικού Ναυτικού το ολοκληρωμένο σύστημα anti-drone «ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ», το οποίο αποτελεί προϊόν συνεργασίας του ΕΛΚΑΚ με την ΕΑΒ και έχει δοκιμαστεί με επιτυχία κατά την επιχείρηση «ΑΣΠΙΔΕΣ».
Επίσης, την παρούσα χρονική περίοδο ήδη έχουν συναφθεί με τον ΕΛΚΑΚ οι συμβάσεις για τέσσερα προγράμματα, ενώ έχουν προκηρυχθεί για προκαταρκτική διαβούλευση και ανταγωνιστικό διάλογο, τα παρακάτω έργα:
- Ανάπτυξη Συστήματος Διαχείρισης Μάχης,
- Ανάπτυξη Μη Επανδρωμένων Θαλασσίων Σκαφών Επιφανείας (USV),
- Ανάπτυξη Μεταφερόμενου και Δυναμικά Αναπτυσσόμενου Συστήματος Επιτήρησης,
- Ανάπτυξη Συστήματος Περιορισμού Μεταβατικών Υπερτάσεων,
- Ανάπτυξη Μη Επανδρωμένου Αεροσκάφους Μεταφοράς Φορτίου,
- Ανάπτυξη Συστήματος Εναέριας Επιτήρησης με Χρήση Ακουστικών Αισθητήρων.
Μέτρα ενίσχυσης διαφάνειας
Στο πλαίσιο ενίσχυσης της διαφάνειας, στις προμήθειες αμυντικού υλικού προωθούμε την δημιουργία ενός πλαισίου θεσμικής θωράκισης της Γενικής Διεύθυνσης Αμυντικών Εξοπλισμών και Επενδύσεων (ΓΔΑΕΕ), με τα παρακάτω μέτρα:
- Επιλογή του Δντή και του Υδντή της ΓΔΑΕΕ από ε.ε. Αξκούς μετά από πρόταση του ΓΕΕΘΑ
- Νομική υποστήριξη ΓΔΑΕΕ μέσω σύστασης Ειδικού Γραφείου του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (ΝΣΚ)
- Αλλαγή του τρόπου τοποθέτησης - στελέχωσης της ΓΔΑΕΕ (μεγαλύτερος χρόνος παραμονής των στελεχών - στελέχωση με εξειδικευμένο προσωπικό – οργάνωση σεμιναρίων)
Επιπλέον, ενισχύεται η ΥΕΥ με:
- Τροποποίηση Προεδρικού Διατάγματος σύστασης και λειτουργίας της ΥΕΥ
- Μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ ΥΕΥ και ΑΑΔΕ, για την απόκτηση δυνατότητας ελέγχου σε θέματα εξοπλισμών, συνεργασία και παροχή εκπαίδευσης
- Τοποθέτηση Στρατιωτικού Εισαγγελέα στην ΥΕΥ
- Νομοθετική ρύθμιση για τη δυνατότητα άρσης του τραπεζικού απορρήτου
- Δυνατότητα πρόσβασης στον έλεγχο περιουσιακής κατάστασης φυσικών προσώπων των ΕΔ
Παράλληλα, σε ότι αφορά την ενεργοποίηση της Ειδικής Διαρκούς Επιτροπής Εξοπλιστικών προγραμμάτων & Συμβάσεων στις Διαδικασίες Υλοποίησης Εξοπλιστικών Προγραμμάτων, δρομολογούνται τα κάτωθι:
- Απολογιστική ενημέρωση της Επιτροπής ανά εξάμηνο και για το σύνολο των εξοπλιστικών προγραμμάτων που θα ενεργοποιούνται – Ενημέρωση εκτάκτως όποτε ζητηθεί
- Νομοθετική ρύθμιση διατύπωσης γνώμης της Επιτροπής, για την ενεργοποίηση και κατακύρωση εξοπλιστικών προγραμμάτων αξίας άνω των 10 εκ. € αντί 30 εκ. €, όπως ισχύει σήμερα.
Νίκος Δένδιας: Δε ζητούμε να εγκρίνετε δαπάνες, αλλά έναν σχεδιασμό. Δεν ήρθε κανείς να ζητήσει να εγκρίνετε δισ.
«Για πρώτη φορά η Βουλή θα ενημερωθεί για το μακροπρόθεσμο 12ετές πρόγραμμα και για τις προβλέψεις για οκτώ ακόμα χρόνια για τον εξοπλισμό της χώρας» ανέφερε ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Δένδιας μιλώντας στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής. Παράλληλα, επέκρινε την αντιπολίτευση ότι από το 2010 που υπάρχει αυτή η πρόβλεψη, δεν έχει πράξει ποτέ κάτι ανάλογο.
«Όταν κυβερνήσατε δεν κάνατε το ίδιο, ενώ ο νόμος σας το επέβαλε. Έρχεστε με υψωμένο το δάχτυλο να μας πείτε ότι κακώς σας ενημερώνουμε;» διερωτήθηκε ο υπουργός, ο οποίος, απευθυνόμενος προς τον Μιχάλη Κατρίνη, συνέχισε λέγοντας «εγκαλούμαστε γιατί κάνουμε αυτό που δεν κάνατε εσείς; Τη δική σας υποχρέωση δεν την εκτελέσατε».
Ο Νίκος Δένδιας ξεκαθάρισε ότι «δεν ζητούμε να εγκρίνετε δαπάνες, αλλά έναν σχεδιασμό. Δεν ήρθε κανείς να ζητήσει να εγκρίνετε δισ.», ενώ, όπως σημείωσε, το αίτημά τους «δεν αντέχει σε κριτική», καθώς «δεν είναι δυνατόν οι ενημερώσεις να διανέμονται προκαταβολικά, ενώ βρίσκεται εδώ όλη η στρατιωτική ηγεσία για να σας ενημερώσει».
Ακόμη, εξήγησε πως εφόσον δεν έχει υπάρξει διαπραγμάτευση, δε θα μπορούσε να υπάρχει περισσότερη πληροφόρηση σε αρχική φάση και υπογράμμισε πώς «η κυβέρνηση δεν συννομοθετεί».
Μετά την απόρριψη του αιτήματος για αναβολή της συζήτησης, ακολούθησε η απόρρητη ενημέρωση του Νίκου Δένδια σε μια συνεδρίαση κεκλεισμένων των θυρών.
Από την πλευρά της, σύσσωμη η αντιπολίτευση ζήτησε αναβολή της συζήτησης μέχρι να δοθούν στους βουλευτές αναλυτικά στοιχεία για το κάθε πρόγραμμα.
Το ζήτημα της αναβολής έθεσε πρώτος ο αρμόδιος τομεάρχης του ΠΑΣΟΚ Μιχάλης Κατρίνης, αίτημα με το οποίο στη συνέχεια συμφώνησαν και τα άλλα κόμματα.
Ο Μιχάλης Κατρίνης ζήτησε πλήρη ανάλυση των προγραμμάτων, ώστε η ενημέρωση για το 12ετή προγραμματισμό να είναι, όπως είπε, «σύννομη», υπογραμμίζοντας πως ο ρόλος της επιτροπής Εξοπλιστικών δεν είναι «διακοσμητικός», ούτε «διεκπεραιωτικός», αλλά «κρίσιμος και ουσιαστικός».
Στη συνέχεια ο Συμεών Κεδίκογλου από το ΣΥΡΙΖΑ δήλωσε «έκπληκτος», καταγγέλλοντας πως ο φάκελος που έλαβαν τα μέλη της επιτροπής περιλαμβάνει «απόρρητα πράγματα που έχουν διαρρεύσει ήδη στις ιστοσελίδες και επιχειρήματα σχολικής έκθεσης, επιπέδου Γυμνασίου», όπως είπε.
