«Χρειαζόμαστε μια ισχυρή, οικονομικά ανεξάρτητη τοπική αυτοδιοίκηση, που θα αξιοποιεί και θα αναδεικνύει τα συγκριτικά πλεονεκτήματα κάθε περιοχής και θα διαμορφώνει μια νέα σχέση με τον πολίτη», τόνισε ο Νίκος Ανδρουλάκης.
Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ μίλησε στην ημερίδα για την αυτοδιοίκηση, που διοργάνωσε απόψε το Ινστιτούτο «In Social» και στην οποία έδωσαν το παρών εκλεγμένοι περιφερειάρχες, δήμαρχοι και στελέχη της αυτοδιοίκησης που υποστήριξε το ΠΑΣΟΚ.
Σύμφωνα με πληφορορίες, στο ΠΑΣΟΚ υπάρχουν σκέψεις να προταθεί για πρόεδρος της ΚΕΔΕ ο Χάρης Δούκας, καθώς το μομέντουμ μετά τις αυτοδιοικητικές εκλογές, μοιάζει ιδανικό.
«Είναι η χρυσή ευκαιρία να δημιουργήσουμε ένα αυτοδιοικητικό κίνημα, να σπάσουμε αυτές τις συντηρητικές απόψεις- έλεγαν και για μένα ότι δεν υπάρχουν οι συσχετισμοί, αλλά έχουμε χρέος να τους δημιουργήσουμε» δήλωσε χαρακτηριστικά ο δήμαρχος Αθηναίων στην ομιλία του στην εκδήλωση.
Ο κ. Ανδρουλάκης ανέφερε ότι όραμα του κόμματός του είναι η κεντρική κυβέρνηση να αφουγκράζεται τις ανάγκες των τοπικών κοινωνικών και να σχεδιάζει για τις πόλεις και τις Περιφέρειες του αύριο, μαζί τους και όχι ερήμην τους.
Ανδρουλάκης: Μια αυτοδιοίκηση ισχυρή, ανεξάρτητη
Συμπλήρωσε ότι η σταθερή θέση του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ είναι «μια αυτοδιοίκηση ισχυρή, ανεξάρτητη, που δεν θα λειτουργεί ως το μακρύ χέρι του εκάστοτε Μεγάρου Μαξίμου, αλλά που με ενισχυμένες αρμοδιότητες και επαρκείς πόρους, θα αποτελέσει τον μοχλό ανάπτυξης των τοπικών κοινωνιών».
Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ επέκρινε έντονα τον Κυριάκο Μητσοτάκη για τη στρατηγική που ακολούθησε η κυβέρνηση και η ΝΔ στις πρόσφατες αυτοδιοικητικές εκλογές.
«Στις εκλογές του Οκτωβρίου είδαμε την προσπάθεια της Νέας Δημοκρατίας να ποδηγετήσει την τοπική αυτοδιοίκηση. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θεωρούσε δημόσια ως προαπαιτούμενο την πολιτική συγγένεια περιφερειαρχών και δημάρχων με τη Νέα Δημοκρατία για να εξασφαλίζεται, όπως έλεγε κυνικά, ο καλύτερος συντονισμός κεντρικού κράτους και αυτοδιοίκησης. Ξέχασε όμως, ότι σύμφωνα με το Σύνταγμα, αυτή η συνεργασία δεν εναπόκειται στη διακριτική του ευχέρεια. Είναι υποχρέωσή του» υπογράμμισε ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ.
«Οι πολίτες αποδοκίμασαν στην κάλπη αυτή την αλαζονική και βαθιά παλαιοκομματική νοοτροπία, δίνοντας σε πολλές περιπτώσεις πρόκριμα σε αυτοδιοικητικά σχήματα που απαντούσαν στις σύγχρονες απαιτήσεις των τοπικών κοινωνιών, για πόλεις και Περιφέρειες ανθρώπινες, ανθεκτικές και βιώσιμες», είπε ο κ. Ανδρουλάκης.
Ο ίδιος ανέδειξε το σημαντικό για τις Περιφέρειες και του δήμους ζήτημα της ελλειπούς χρηματοδότησης, λέγοντας συγκεκριμένα: «Παρά το γεγονός ότι η κυβέρνηση διαφημίζει τη θετική πορεία της ελληνικής οικονομίας, η τοπική αυτοδιοίκηση αντιμετωπίζεται ακόμα με μνημονιακούς όρους. Συνεχίζεται η στρεβλή εφαρμογή του ν. 3852/2010. Ο κρατικός Προϋπολογισμός για το 2024 προβλέπει δημοσιονομικές παρεμβάσεις για την αντιμετώπιση των οικονομικών επιπτώσεων της ενεργειακής κρίσης και των φυσικών καταστροφών. Σε αυτές τις παρεμβάσεις οι δήμοι είναι απόντες. Υπενθυμίζεται ότι για το 2024, δεν προβλέπονται ούτε τα 25 εκατ., που υπήρχαν στο κρατικό Προϋπολογισμό του 2023 για την αντιμετώπιση των συνεπειών της ενεργειακής κρίσης».
Ανδρουλάκης: Χρειαζόμαστε πιο ισχυρή και οικονομικά αυτόνομη αυτοδιοίκηση, να κάνει πράξη το κύμα αλλαγών
Όπως είπε ο Νίκος Ανδρουλάκης, στο ερώτημα αν χρειαζόμαστε περισσότερη ή λιγότερη τοπική αυτοδιοίκηση, η απάντηση είναι: «Ναι, χρειαζόμαστε πιο ισχυρή και οικονομικά αυτόνομη αυτοδιοίκηση, που θα κάνει πράξη το νέο κυμα αλλαγών και μεταρρυθμίσεων που έχει ανάγκη η χώρα. Θα πρωταγωνιστήσει στην ψηφιακή σύγκλιση, την ενεργειακή δημοκρατία, την ανθεκτικότητα και την ενίσχυση του κοινωνικού κράτους». Κάλεσε τους αιρετούς να συνδράμουν μαζι με το ΠΑΣΟΚ στην εκπόνηση ενός εθνικού σχεδίου για την ενδυνάμωση του θεσμού της τοπικής αυτοδιοίκησης με στόχους:
- την υλοποίηση του πράσινου μετασχηματισμού των πόλεων
- την ενδυνάμωση της αστικής ανθεκτικότητας
- την προώθηση σύγχρονων μοντέλων διαχείρισης των απορριμμάτων με προτεραιότητα στην ανακύκλωση
- την αναδιάρθρωση του συστήματος κοινωνικής πολιτικής
- τον εκσυγχρονισμό σημαντικών δικτύων και υποδομών».
Τέλος, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ ανέδειξε το πρόβλημα της ελλειπούς χρηματοδότησης με αιχμή το ζήτημα των δημοτικών επιχειρήσεων ύδρευσης και αποχέτευσης.
Χάρης Δούκας: Να δημιουργήσουμε ένα αυτοδιοικητικό κίνημα, το οποίο θα σπάσει τα στεγανά
«Έχουμε χρέος να δημιουργήσουμε ένα αυτοδιοικητικό κίνημα, το οποίο θα σπάσει τα στεγανά και θα δημιουργήσει νικηφόρες συνθήκες» τόνισε ο Χάρης Δούκας στην ημερίδα για την αυτοδιοίκηση που διοργάνωσε το ΠΑΣΟΚ με το ινστιτούτο Insocial.
Ο νέος δήμαρχος Αθηναίων, Χάρης Δούκας μίλησε στη θεματική ενότητα «Σύγχρονες, βιώσιμες και πράσινες πόλεις».
Στην παρέμβασή του, ο Χάρης Δούκας επισήμανε ότι «η κεντρική κυβέρνηση πρέπει να σταματήσει να βλέπει την αυτοδιοίκηση ως λάφυρο» και υπογράμμισε:
«Πρέπει οι Δήμοι να πατήσουν στα πόδια τους και σε συνεργασία με την κυβέρνηση, την κοινωνία των πολιτών και τις επιχειρήσεις να προχωρήσουν στη δημιουργία ενός νέου παραδείγματος άσκησης πολιτικής. Έχουμε μπροστά μας ένα ξεκάθαρο δίλημμα. Από τη μία πλευρά έχουμε μία συγκεντρωτική πολιτική, που θεωρεί την τοπική αυτοδιοίκηση ως ένα θεσμό ο οποίος δεν μπορεί να κινηθεί αυτόνομα και θα βρίσκεται σε μία μόνιμη υποτέλεια. Από την άλλη, βλέπουμε ένα άλλο μοντέλο, το οποίο θεωρεί ότι οι δήμοι, ως ο πρώτος βαθμός αυτοδιοίκησης, έρχονται σε απευθείας επαφή με τους πολίτες και βρίσκονται στην πρώτη γραμμή αντιμετώπισης των σύγχρονων προκλήσεων, των ακραίων καιρικών φαινομένων, της ανασφάλειας και της ενεργειακής φτώχειας. Εμείς πιστεύουμε ότι πρέπει να ενδυναμώσουμε την τοπική αυτοδιοίκηση, να της δώσουμε αρμοδιότητες και πόρους».
Ο Χάρης Δούκας κατά την ομιλία του στην ημερίδα που διοργάνωσε το Ινστιτούτο insocial και το ΠΑΣΟΚ για την Τοπική Αυτοδιοίκηση
Αναφερόμενος στις επόμενες εκλογές της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδος, ο Χάρης Δούκας τόνισε: «Θεωρώ ότι είναι μία χρυσή ευκαιρία να παρουσιάσουμε μία άλλη πρόταση. Μία πρόταση ευρείας αποδοχής, ανεξάρτητη, αυτοδιοικητική, σύμφωνα με τις αρχές με τις οποίες όλοι συμφωνούμε, ώστε να μπορέσουμε να κάνουμε την υπέρβαση. Πολλοί λένε ότι δεν έχουμε τους συσχετισμούς, αλλά εάν έχουμε ένα ξεκάθαρο πρόγραμμα και μία δυνατή ατζέντα, με τη στήριξη του ΠΑΣΟΚ, έχουμε χρέος και μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα αυτοδιοικητικό κίνημα, το οποίο θα σπάσει τα στεγανά, θα σπάσει αυτόν τον γυάλινο τοίχο και θα δημιουργήσει νικηφόρες συνθήκες. Είμαι σίγουρος ότι όλοι εδώ μαζί μπορούμε να υπηρετήσουμε αυτόν τον στόχο».
Αρναουτάκης: Χρειαζόμαστε περιφερειακές αναπτυξιακές ταυτότητες
Στο πλαίσιο της παρέμβασης του στην ημερίδα για την αυτοδιοίκηση, που διοργάνωσε το ινστιτούτο In Social, ο περιφερειάρχης Κρήτης, Σταύρος Αρναουτάκης, υπογράμμισε ότι «οι περιφέρειες είναι αναπτυξιακοί μοχλοί γι’ αυτό και χρειαζόμαστε περιφερειακές αναπτυξιακές ταυτότητες. Δήμοι και περιφέρειες δεν είναι παραρτήματα του κράτους, αλλά παίρνουν δύναμη από την αποκέντρωση και την εγγύτητα με τις τοπικές κοινωνίες».
Ο κ. Αρναουτάκης τόνισε ότι «η Κρήτη μπήκε σε πορεία μετασχηματισμού», εκτίμησε ότι ως «το 2030 θα έχουν ολοκληρωθεί τα μεγάλα έργα υποδομής» και ανέφερε ότι η έννοια της βιωσιμότητας, των έξυπνων πόλεων και της πράσινης μετάβασης είναι καίριες προτεραιότητες.
Κουρέτας: Η πράσινη πολιτική για το κλίμα βάση για το προγραμματικό σχέδιο
Από την πλευρά του ο εκλεγμένος περιφερειάρχης Θεσσαλίας, Δημήτρης Κουρέτας, σημείωσε ότι «αυτό που καταγράφηκε στην κάλπη των αυτοδιοικητικών εκλογών στη Θεσσαλία, δεν ήταν αναπάντεχο αλλά η απόρροια του πως αποκωδικοποιήσαμε ό,τι είχε συμβεί τα τελευταία 14 χρόνια στη Θεσσαλία, καθώς μετά από τρία κομβικά γεγονότα –την πανδημία, την επισιτιστική κρίση και τις πλημμύρες- αποτυπώθηκε ότι η περιφέρεια Θεσσαλίας ήταν ανοχύρωτη και δεν είχε αναπτυχθεί όπως είχε υποσχεθεί ο κ. Αγοραστός στην τοπική κοινωνία». Ο κ. Κουρέτας προσδιόρισε την πράσινη πολιτική για το κλίμα ως τη βάση για το προγραμματικό του σχέδιο που ευελπιστεί να εφαρμόσει.
Τοποθετήσεις αυτοδιοικητικών
Στην επιδίωξη της κυβέρνησης να ελέγχει την αυτοδιοίκηση, αναφέρθηκε η Δήμαρχος Αγίου Δημητρίου, Μαρία Ανδρούτσου, φέρνοντας ως παράδειγμα τον πρόσφατο νόμο για τους ΟΤΑ. «Ψηφίστηκε πριν καν αναδειχθούν οι νέες αυτοδιοικητικές αρχές και σχηματιστούν τα συλλογικά όργανα, ώστε να μην υπάρξει δομημένος αντίλογος και θεσμοθετημένος διάλογος», σημείωσε, εστιάζοντας στον ξαφνικό θάνατο 1.200 νομικών προσώπων.
Για θεσμικό στραγγαλισμό και οικονομικό μαρασμό των δήμων, έκανε λόγο ο Δήμαρχος Νεάπολης-Συκεών, Σίμος Δανιηλίδης, δίνοντας έμφαση στη «συγκρότηση θεσμικής, ισχυρής αυτοδιοίκησης, με σοβαρές αρμοδιότητες και τους αναγκαίους πόρους».
Στο τέλος ταφής που καλούνται να καταβάλουν οι δήμοι από το 2024, που «με το καλημέρα» ανέρχεται σε 240 εκατ. ευρώ, αναφέρθηκε ο εκλεγμένος Δήμαρχος Καλλιθέας, Κώστας Ασκούνης, προειδοποιώντας ότι «θα τινάξει στον αέρα τους προϋπολογισμούς και θα επιβαρύνει τελικά τους δημότες, που έχουν ήδη μειωμένο διαθέσιμο εισόδημα σε περίοδο γενικευμένης ακρίβειας».
Ο Δήμαρχος Χερσονήσου, Ζαχαρίας Δοξαστάκης υπογράμμισε τη σημασία της διαφάνειας, ώστε «να διασφαλίζεται η ισότητα μεταξύ των πολιτών, να κατοχυρώνεται το δημόσιο τοπικό συμφέρον, να εδραιώνονται και να διασφαλίζονται τα δικαιώματα των πολιτών».
Ο Δήμαρχος Μοσχάτου – Ταύρου, Ανδρέας Ευθυμίου, υπενθύμισε πως το ΠΑΣΟΚ ανέδειξε την αυτοδιοίκηση ως τον κατεξοχήν συμμετοχικό θεσμό. Καυτηρίασε, δε, το γεγονός ότι αντιπροσωπεύει μόλις το 7% των δημόσιων δαπανών, όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι 34%.
Στο ζήτημα της κατάργησης δεκάδων ΔΕΥΑ, με το κυβερνητικό σχέδιο για τη δημιουργία 13 μεγαλύτερων φορέων, χωρίς να υπάρχει όμως κείμενο προς διαβούλευση, εστίασε ο Δήμαρχος Ρεθύμνου, Γιώργος Μαρινάκης, προειδοποιώντας πως «όταν φτιάχνονται μεγάλα σχήματα, άρα και τα πακέτα είναι μεγάλα, οι προνομιακοί συνομιλητές του συστήματος είναι συγκεκριμένες λίγες εταιρείες».
Κλείνοντας, ο σύμβουλος Ψηφιακής Διακυβέρνησης και συντονιστής της Δράσης Ψηφιακής Κοινωνίας, Γιώργος Καραμανώλης, έθεσε τη στρατηγική της ανθεκτικότητας ως κεντρικό πυλώνα του σχεδιασμού για τις έξυπνες πόλεις. «Δεν πρόκειται για ένα τεχνολογικό έργο, αλλά για ένα καθαρά κοινωνικό έργο», σημείωσε, βάζοντας στη συζήτηση ψηφιακές λύσεις που διευκολύνουν τη λειτουργία των δήμων στην 4η βιομηχανική επανάσταση, την παροχή υπηρεσιών προς τις τοπικές επιχειρήσεις, δράσεις αλληλεγγύης και εθελοντισμού.
Θεματική ενότητα: Σύγχρονες, βιώσιμες και πράσινες πόλεις
«Είμαστε σε ένα σταυροδρόμι που πρέπει να μας αφυπνίσει και να μας κινητοποιήσει», σημείωσε στη μαγνητοσκοπημένη παρέμβασή του ο εκλεγμένος Δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Στέλιος Αγγελούδης, αναδεικνύοντας την ανάγκη ενός νέου μοντέλου κεντρικής διοίκησης με άμεση μεταφορά πόρων, ανθρώπινων και οικονομικών, στον πρώτο βαθμό αυτοδιοίκησης.
Από την πλευρά του, ο εκλεγμένος Δήμαρχος Αθηναίων, Χάρης Δούκας, επισήμανε πως «το πράσινο δεν είναι θέμα lifestyle ή ποιότητας ζωής, αλλά είναι πια θέμα επιβίωσης, καθώς η κλιματική κρίση δείχνει τα δόντια της». Υπογράμμισε πως «πρέπει να ανοίξουμε έναν νέο ενάρετο κύκλο», μετασχηματίζοντας τις πόλεις μας με πεζοδρομήσεις, πράσινο, ελεύθερους χώρους, πολιτικές δωρεάν ηλεκτρικής ενέργειας για τα πιο φτωχά νοικοκυριά.
Στην έννοια της βιωσιμότητας αναφέρθηκε ο Δήμαρχος Πειραιά, Γιάννης Μώραλης, προσδιορίζοντας ως βιώσιμη την πόλη «που αναπτύσσεται με επίκεντρο τον άνθρωπο, με έμφαση δηλαδή στην προστασία της ανθρώπινης ζωής και του περιβάλλοντος», εστίασε στις γραφειοκρατικές αγκυλώσεις και τις επικαλύψεις αρμοδιοτήτων που δυσχεραίνουν το έργο των δημοτικών αρχών.
«Το σύστημα έχει εγκλωβίσει τους δημάρχους και τις δημοτικές αρχές, με τις ευθείες σχέσεις εξάρτησης σε κάθε χρηματοδοτικό εργαλείο, εξαιτίας της έλλειψης κριτηρίων», σημείωσε ο Δήμαρχος Χανίων, Παναγιώτης Σημανδηράκης, αναδεικνύοντας την κρισιμότητα της αυτονομίας και της αυτοτέλειας στη λειτουργία της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Σε καινοτόμες πρωτοβουλίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη στήριξη δήμων και περιφερειών, αναφέρθηκε ο επίκουρος καθηγητής του ΕΜΠ, Βαγγέλης Μαρινάκης, ξεχωρίζοντας την επένδυση στην Κρήτη που προσεγγίζει τα 25 εκατ. ευρώ για τη δημιουργία της πρώτης ενεργειακής κοιλάδας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στην Ευρώπη για την επίτευξη ενεργειακής αυτονομίας.
Θεματική ενότητα: Πολιτική προστασία και ανθεκτικότητα
Ο Δήμαρχος Ελληνικού –Αργυρούπολης, Γιάννης Κωνσταντάτος και επικεφαλής του Συνδέσμου Προστασίας και Ανάπτυξης Υμηττού (ΣΠΑΥ), περιγράφοντας το μοντέλο λειτουργίας και συνέργειας των όμορων δήμων που βρίσκονται γύρω από τον Υμηττό, ανέδειξε ότι «23 φωτιές φέτος, 24 πέρυσι και 25 πρόπερσι έσβησαν από τους 1.500 εθελοντές μας, που βρήκαν μια ομάδα δημάρχων που μας ενώνει η αγάπη μας για τον Υμηττό». Επιπλέον, χαρακτήρισε εγκληματικό να συνεχίζεται η αναλογία κατανομής πόρων 80-20% εις βάρος της πρόληψης.
Η Ευαγγελία Λιακούλη, Γραμματέας της Κ.Ο. ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής & υπεύθυνη του Κ.Τ.Ε. Αυτοδιοίκησης, υπογράμμισε πως ό,τι συνέβη στη Θεσσαλία πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τις καταστροφικές πλημμύρες αποτελεί ένα case study προς αποφυγή. «Η Θεσσαλία είναι ως σήμερα βουτηγμένη στις λάσπες και δεν έχουν ακόμη δοθεί αποζημιώσεις» επισήμανε η κ. Λιακούλη προσθέτοντας ότι από πλευράς κυβερνητικής διαχείρισης «δεν υπάρχει ταχύτητα, δεν υπάρχει αποτελεσματικότητα και αρχίζω να υποψιάζομαι και έλλειψη διαφάνειας. Το συμπέρασμα είναι ένα: δεν έχουμε κλιματική αλλαγή αλλά κλιματική κατάρρευση και η αυτοδιοίκηση πρέπει να το λάβει σοβαρά υπόψη. Η πολιτική προστασία είναι πρωτίστως θεσμικό ζήτημα».
Ο Γιάννης Γεώργιζας, γενικός διευθυντής του Δικτύου Βιώσιμων Πόλεων που αριθμεί 70 δήμους, αναφέρθηκε στην υποστήριξη των Δήμων για την επιτυχή υποβολή προτάσεων για χρηματοδότηση από ευρωπαϊκά προγράμματα στους τομείς της Βιώσιμης Ανάπτυξης, της Αειφορίας, της Προστασίας του Περιβάλλοντος, της Κυκλικής Οικονομίας και της Έξυπνης Διαχείρισης Ενέργειας.
Ο Τάσος Χωμενίδης, Δρ. Πολιτικός Μηχανικός Ε.Μ.Π., τόνισε ότι «ο έλεγχος του οικιστικού αποθέματος πρέπει να περάσει στους δήμους, όπως συμβαίνει παντού στην Ευρώπη. Με τη βαθμιαία αναβάθμιση των κατοικιών η πόλη θα γίνει πιο ανθεκτική και θα επιστρέψουν κάτοικοι στο κέντρο».
Νίκος Χριστοδουλάκης: Το InSocial επεξεργάζεται τη δημιουργία πλατφόρμας για καλές πρακτικές των δήμων
Ο επικεφαλής του ινστιτούτου InSocial και πρώην υπουργός, Νίκος Χριστοδουλάκης, ανοίγοντας την ημερίδα για την αυτοδιοίκηση συνεχάρη όσους αναδείχθηκαν δήμαρχοι και περιφερειάρχες καθώς και εκείνους που πέτυχαν ένα σημαντικό στίγμα στο δόγμα όσων «έβλεπαν την τοπική αυτοδιοίκηση ως παρακολούθημα των εθνικών εκλογών και φαντασιώνονταν τα χρώματα, με τα οποία θα σκεπαστεί ο χάρτης της επικράτειας».
Ο κ. Χριστοδουλάκης σταχυολόγησε την κλιματική κρίση ως κεντρική πρόκληση καθώς «οι πολίτες απαιτούν ένα αναβαθμισμένο σύστημα πολιτικής προστασίας, προειδοποίησης και αντιμετώπισης των κινδύνων». Προσδιόρισε την ψηφιακή εξέλιξη ως δεύτερο σημαντικό στοίχημααναφέροντας ότι «στην Ελλάδα λείπει η καθολική αντιμετώπιση των ζητουμένων της ψηφιακής μετάβασης, την ώρα που έρχονται στο προσκήνιο οι προκλήσεις της τεχνητής νοημοσύνης» και έκανε ειδική αναφορά στην κοινωνική ανασφάλεια.
Ο κ. Χριστοδουλάκης ανακοίνωσε ότι το InSocial επεξεργάζεται τη δημιουργία μιας πλατφόρμας όπου θα αναφέρονται οι καλές πρακτικές των δήμων και θα αποτελεί εργαλείο μεταλαμπάδευσης αυτής της εμπειρίας. Παράλληλα, το ινστιτούτο θα ασχοληθεί και με τα προβλήματα των νησιωτικών δήμων.
