Όλοι ξορκίζουν την εσωστρέφεια στο ΠΑΣΟΚ, ωστόσο μοιάζει με αυτοεκπληρούμενη προφητεία, καθώς, κάθε ώρα που περνά, βυθίζεται όλο και πιο βαθιά στη δίνη των εσωκομματικών συγκρούσεων μετά τις ευρωεκλογές και τις αιτιάσεις κορυφαίων στελεχών για εκλογή ηγεσίας «εδώ και τώρα».
Στο ΠΑΣΟΚ υπάρχει έντονη κινητικότητα, με τηλεφωνήματα, μυστικά ραντεβού, βολιδοσκοπήσεις, συνεννοήσεις, παζάρια για αλλαγή στρατοπέδων, αλλά και συμμαχίες. Όλοι αναμένουν τις κινήσεις του κ. Ανδρουλάκη, ο οποίος θα ανοίξει τα χαρτιά του σήμερα, με τη συνέντευξή του στην ΕΡΤ και στον Γιώργο Κουβαρά, δύο 24ωρα πριν ξεκινήσει το κρίσιμο Πολιτικό Συμβούλιο όπου θα διεξαχθεί η πρώτη εσωκομματική «αναμέτρηση».
Η αρχική άποψη της Χ. Τρικούπη είναι «διαδικασίες με βάση το καταστατικό», που σημαίνει τον Οκτώβριο του 2025. Είναι προφανές ότι ένα τέτοιο κλίμα δεν μπορεί να σέρνεται επί ενάμιση χρόνο, ως εκ τούτου άπαντες αναμένουν μια συμβιβαστική λύση περί τον Οκτώβριο - Νοέμβριο 2024.
Η τολμηρή πρόταση να στηθούν αιφνιδιαστικά κάλπες μέσα στον Ιούλιο, που δέχθηκε ως εισήγηση ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, δείχνει να «καίγεται», καθώς άπαντες την απορρίπτουν λόγω φόβου μικρής συμμετοχής. Οι αμφισβητίες απαντούν «εκλογές όποτε θέλει, μέσα στο 2024, εκτός φυσικά από Ιούλιο-Αύγουστο». Υπάρχει ακόμη σκέψη στη Χ. Τρικούπη να προταθούν εκλογές στην εκπνοή του έτους, μετά την ψήφιση του Προϋπολογισμού και με κλειστή Βουλή, λίγο πριν τα Χριστούγεννα, η οποία ωστόσο επίσης δεν γίνεται δεκτή από τους διαφωνούντες.
Κοινή συνισταμένη όλων είναι η αγωνία για τη συμμετοχή στις εκλογές νέου αρχηγού του ΠΑΣΟΚ με πήχη τις 270.000 του πρώτου γύρου και των 207.000 του β’ γύρου των εκλογών του 2021 όπου εξελέγη πρόεδρος ο Νίκος Ανδρουλάκης.
«Το θέμα δεν είναι ο όποιος νέος αρχηγός να πάρει ένα κόμμα-κέλυφος και να καταστεί… περιπτερούχος» λέει, χαρακτηριστικά, προβεβλημένο στέλεχος του ΠΑΣΟΚ, αλλά «το πώς θα διασφαλιστεί -και από ποιον- η διεύρυνση της παράταξης».
Μάχη ηγεσίας για τρεις
Αναμφίβολα, η παρέμβαση Δούκα δίνει άλλη τροπή στην εσωκομματική αναμέτρηση. Όπως όλα δείχνουν, ο δήμαρχος Αθηναίων θα είναι υποψήφιος για την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ, όποτε στηθούν κάλπες, απέναντι στον Νίκο Ανδρουλάκη. Στο παρασκήνιο φημολογούνται πολλά για το ποιοι ακόμη θα επιδιώξουν να μπουν στην κούρσα, ποιοι θα δηλώσουν συμμετοχή και στο τέλος θα την πάρουν πίσω, έχοντας συνάψει τις απαραίτητες συμφωνίες. Έμπειρα στελέχη περί τα εσωκομματικά του ΠΑΣΟΚ «στοιχηματίζουν» ότι, με τα μέχρι στιγμής τα δεδομένα, υποψήφιοι θα είναι ο 45χρονος Νίκος Ανδρουλάκης, ο 44χρονος Χάρης Δούκας και ο 58χρονος Παύλος Γερουλάνος, ο οποίος έχει καταγράψει μια μακρά διαδρομή, διαθέτοντας κυβερνητική, αυτοδιοικητική και βουλευτική εμπειρία: από υπουργός στην κυβέρνηση Γιώργου Παπανδρέου, μέχρι αντιπολίτευση στον Δήμο Αθηναίων και εκλεγμένος βουλευτής Α’ Αθηνών το 2023.
Ο Μανώλης Χριστοδουλάκης δεν έχει μιλήσει δημοσίως, αλλά είναι πολύ κοντά στο να πάρει την απόφαση. Υπάρχουν, ωστόσο, προσπάθειες στο παρασκήνιο από ενδιάμεσους για «συμμαχία» Δούκα - Χριστοδουλάκη ώστε, εάν επικρατήσει στην κούρσα διαδοχής ο δήμαρχος Αθηναίων, να πάμε σε «δίδυμο» (κατά τα πρότυπα της διαρχίας που είχε προτείνει το 1996 ο Κώστας Λαλιώτης σε Σημίτη - Τσοχατζόπουλο), με τον Χ. Δούκα (που δεν είναι βουλευτής) ως πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ και τον Μ. Χριστοδουλάκη σε διακριτό κοινοβουλευτικό ρόλο. Ακόμη, ωστόσο, δεν έχει τελεσφορήσει κάποια τέτοια συμμαχία, αν και δεν είναι λίγοι όσοι συμβουλεύουν τον 33χρονο πρώην γραμματέα του ΠΑΣΟΚ επί Φώφης Γεννηματά και νυν βουλευτή Ανατολικής Αττικής να μην καταθέσει υποψηφιότητα σε αυτή τη φάση.
Υπάρχουν, επίσης, σενάρια για πολλές υποψηφιότητες: Εκτός από τους προαναφερθέντες, δεν είναι λίγοι όσοι εκτιμούν ότι δεν είναι απίθανο να κατέβουν, όταν ανοίξουν οι σχετικές διαδικασίες και επισήμως, η Μιλένα Αποστολάκη, η Νάντια Γιαννακοπούλου, ο Μιχάλης Κατρίνης, ο Δημήτρης Μάντζος και ίσως κι άλλοι, ενώ ορισμένοι πιστεύουν πως ίσως να έχουμε και εκπλήξεις σε σχέση με τις αρχικές υποψηφιότητες.
Το καμπανάκι εκκίνησης για την κούρσα διαδοχής χτύπησε πρώτος ο Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος, με την επιστολή του προς το Πολιτικό Συμβούλιο, ζητώντας να ξεκινήσουν οι διαδικασίες εντός του 2024 και όχι τον Οκτώβριο του 2025, όπως προβλέπει το καταστατικό. Ακολούθησαν μια σειρά από βουλευτές και στελέχη που είτε συμφώνησαν με την πρόταση και θέτουν θέμα ακόμη και ηγεσίας (Γερουλάνος, Γιαννακοπούλου, Λιακούλη), είτε είδαν συντονισμένη προσπάθεια εσωστρέφειας, τοξικότητας, όπως είπε ο Π. Δουδωνής, εγχείρημα υπονόμευσης, σύμφωνα με τον Απ. Κακλαμάνη ή κινήσεις μικρομεγαλισμών απέναντι στην Ιστορία, κατά τον Ν. Χριστοδουλάκη.
Το παζλ ήρθε να συμπληρωθεί με την ηχηρή παρέμβαση του Χάρη Δούκα, ο οποίος μίλησε στην «Καθημερινή της Κυριακής» αποκλειστικά για τις διεργασίες στο ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ και ευρύτερα στην Κεντροαριστερά μετά το αποτέλεσμα της ευρωκάλπης. Ζήτησε «βιώσιμες πρωτοβουλίες και πολιτικές κινήσεις που θα οδηγήσουν στην επανεκκίνηση της μεγάλης δημοκρατικής παράταξης και στη διαμόρφωση μιας νέας εναλλακτικής πρότασης διακυβέρνησης του τόπου». Προειδοποίησε δε ότι οι πολίτες «δεν θα περιμένουν επ’ αόριστον, ο χρόνος εξαντλείται. Η χώρα δεν έχει άλλον χρόνο για να περιμένει» και υπέδειξε προσφυγή στις κάλπες. Είναι σαφής για τον απολογισμό του εκλογικού αποτελέσματος για το κόμμα του.
«Το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ δεν έπεισε τους ψηφοφόρους ότι μπορεί να είναι η λύση. Από τις εκλογές του περσινού Ιουνίου έχασε 100.000 ψήφους. Δεν είναι απλώς μια ήττα, ότι χάθηκε μία ακόμη ευκαιρία. Το χειρότερο είναι ότι συνηθίζουμε στις ήττες. Με δικαιολογίες και ροκάνισμα του χρόνου, ο χώρος κινδυνεύει να εκφυλιστεί και το αίτημα "κάντε επιτέλους κάτι" έρχεται από παντού» τόνισε ο κ. Δούκας. Δεν απάντησε αν θα είναι υποψήφιος, ωστόσο άπαντες θεωρούν πως όταν ανοίξει επίσημα η διαδικασία θα σηκώσει το χέρι.
Όλοι αναμένουν τη συνεδρίαση του Πολιτικού Συμβουλίου της Τετάρτης στο οποίο οι 39 συμμετέχοντες (εκλεγμένοι και ex officio), από όλες τις εσωκομματικές τάσεις, θα ανοίξουν τα χαρτιά τους. Στη συνεδρίαση αναμένονται με ενδιαφέρον οι θέσεις που θα πάρουν -μεταξύ άλλων- ο πρώην πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου, αλλά και οι Παύλος Χρηστίδης, Μανώλης Χριστοδουλάκης, Πέτρος Ευθυμίου, Θόδωρος Μαργαρίτης, Έφη Χαλάτση, Τόνια Αντωνίου, Χάρης Καστανίδης, Γιάννης Μεϊμάρογλου, Πωλίνα Λάμψα, Φίλιππος Σαχινίδης, Νίκος Μήλης κ.ά.
Το κλίμα αναμένεται εκρηκτικό και φορτισμένο στη σύγκρουση αμφισβητιών-προεδρικών, ενώ θέση θα λάβουν και οι «κυανόκρανοι».
Ανασχηματισμό σε κόμμα και ΚΟ σκέπτεται ο Ανδρουλάκης -Παραιτείται από γραμματέας ο Α. Σπυρόπουλος
Ο Νίκος Ανδρουλάκης, στη σύσκεψη που θα έχει σήμερα το πρωί στη Χ. Τρικούπη με τους στενούς του συνεργάτες, θα καταλήξει στην εισήγησή του, σταθμίζοντας όλα τα δεδομένα.
Έχει σημασία, επίσης, εάν ο Νίκος Ανδρουλάκης αποφασίσει να κατέβει με συγκεκριμένη εισήγηση στη συνεδρίαση του Πολιτικού Συμβουλίου ή θελήσει να μεταφέρει τη μάχη στην Κεντρική Επιτροπή, στις 30 του μηνός.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι ο κ. Ανδρουλάκης μελετά ως πρώτη αντίδραση έναν «ανασχηματισμό» σε κόμμα και Κοινοβουλευτική Ομάδα. Σύμφωνα με αξιόπιστες πηγές, ο γραμματέας του ΠΑΣΟΚ Ανδρέας Σπυρόπουλος, πικραμένος από εσωκομματικές βολές και απογοητευμένος για το ότι δεν κατάφερε να είναι μέσα στην τριάδα των ευρωβουλευτών που εξελέγησαν, καθώς ήρθε έβδομος, έχει λάβει την απόφαση να παραιτηθεί και θα την ανακοινώσει είτε στο Πολιτικό Συμβούλιο είτε στην Κεντρική Επιτροπή στις 30 Ιουνίου. Στο ίδιο πλαίσιο ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ δέχεται εισηγήσεις να προχωρήσει και σε αλλαγές στην Κοινοβουλευτική Ομάδα, προτείνοντας άλλον για τη θέση της γραμματέως της ΚΟ Ευαγγελίας Λιακούλη, αλλά και αντικαθιστώντας τον Οδυσσέα Κωνσταντινόπουλο από τη θέση του αντιπροέδρου της Βουλής. Μένει να φανεί εάν ο κ. Ανδρουλάκης ακούσει τις εισηγήσεις αυτές αλλά και εάν -σε ένα ταραγμένο περιβάλλον, όπως αυτό που περιγράψαμε- βρει πρόθυμους αντικαταστάτες των προαναφερθέντων.
Όλα αυτά υπό τη σκιά της «πρεμιέρας» για το Ινστιτούτο Αλέξης Τσίπρας, στο οποίο σήμερα και αύριο θα παρευρεθούν και θα μιλήσουν, μεταξύ άλλων, ο Γιώργος Παπανδρέου και ο Χάρης Δούκας (είναι άγνωστο ακόμη αν θα παραστεί ο κ. Ανδρουλάκης που έχει επίσης κληθεί), τις εξελίξεις στην Κεντροαριστερά και τις πιέσεις στελεχών από τον ΣΥΡΙΖΑ για κοινή πορεία με το ΠΑΣΟΚ, τις οποίες ωστόσο απορρίπτει, προσώρας, ο Στέφανος Κασσελάκης. Οι περισσότεροι προεξοφλούν, πάντως, ότι ο επόμενος πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ στην επόμενη τριετία θα κληθεί να αναμετρηθεί με τον κ. Κασσελάκη σε ένα συνέδριο «τύπου Επινέ» (ή με το εγχείρημα της Δημοκρατικής Συμπαράταξης, της Φώφης Γεννηματά του 2017) ώστε να αναδειχθεί ο επόμενος ηγέτης της Κεντροαριστεράς που θα αντιμετωπίσει τον Κυριάκο Μητσοτάκη στις εθνικές εκλογές.