Ενώ η Θεσσαλία μετράει ακόμη τις πληγές της από την ιστορικών μεγεθών κακοκαιρία Daniel, ένα απολύτως λογικό ερώτημα αναζητεί επειγόντως απαντήσεις. Είχαν γίνει όλα όσα έπρεπε να είχαν γίνει για να περιοριστεί έστω το τεράστιο εύρος των καταστροφών;
Όλοι οι επιστήμονες συμφωνούν ότι το μετεωρολογικό φαινόμενο που έπληξε τη χώρα την περασμένη εβδομάδα ήταν ο ισχυρότερος μεσογειακός κυκλώνας που έπληξε την Ελλάδα τα τελευταία τουλάχιστον 70 χρόνια, και είχε τη μορφή τροπικού τυφώνα. Οι ποσότητες νερού που έπεσαν μέσα σε ελάχιστες ώρες ξεπέρασαν κατά δύο έως τρεις φορές τον κυκλώνα Ιανό που έπληξε τη χώρα το 2020. Και ενώ ο Daniel εκκένωσε τόσο τεράστια ισχύ στο πέρασμά του από την Ελλάδα, συνέχισε την πορεία του και χτύπησε χθες με σφοδρότητα την ανατολική Λιβύη, με αποτέλεσμα εκτεταμένες πλημμύρες στη Βεγγάζη και άλλες πόλεις.
Αρκεί όμως η πρωτοφανής σφοδρότητα αυτού του φαινομένου για να δικαιολογηθούν οι τεράστιες καταστροφές που βλέπουμε όλοι στην Καρδίτσα, το Πήλιο, τα Τρίκαλα, το Βόλο; Η πλειοψηφία των επιστημόνων συμφωνεί πως τέτοια φαινόμενα εμφανίζονται κάθε 200 ή 300 χρόνια, όμως το γεγονός ότι είχαμε δύο τέτοια μετεωρολογικά φαινόμενα μαζικής καταστροφής μέσα σε διάστημα τριών ετών πρέπει οπωσδήποτε να μας προβληματίσει. Ακόμη και όσοι στέκονται με σκεπτικισμό απέναντι στο φαινόμενο της κλιματικής κρίσης, δεν μπορούν παρά να αποδεχθούν το αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι το φετινό καλοκαίρι ήταν το πιο θερμό από τότε που άρχισαν να καταγράφονται θερμοκρασίες τον 19ο αιώνα.
Εδώ και αρκετά χρόνια υπήρχαν επιστημονικές μελέτες που προέβλεπαν ότι ειδικά στην περιοχή της Μεσογείου η κλιματική κρίση θα φέρει όλο και πιο ακραία καιρικά φαινόμενα, και πως υπάρχει απόλυτη ανάγκη επικαιροποίησης όλων μοντέλων που αφορούν τα αντιπλημμυρικά μέτρα, την πολιτική προστασία και την αντιπυρική πρόληψη και σχεδιασμό. Τα πρώτα στοιχεία που έρχονται στο φως της δημοσιότητας δείχνουν ότι δεν υπήρξε επαρκής προετοιμασία του ευρύτερου κράτους για την αντιμετώπιση αυτής της δραματικής νέας πραγματικότητας.
Γιατί όμως βρέθηκε και πάλι το κράτος απροετοίμαστο και τα έργα που θα έπρεπε να είχαν γίνει δεν υλοποιήθηκαν; Ένα πρώτο συμπέρασμα που προκύπτει και από το ρεπορτάζ είναι ότι πολλά από τα αντιπλημμυρικά έργα καθυστερούν στη φάση της έγκρισης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Η γνωστή αδράνεια του βαθέος κράτους σε συνδυασμό με την έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού έχουν αφήσει στα χαρτιά τα περισσότερα από τα έργα που αποφασίστηκαν να κατασκευαστούν μετά τον Ιανό. Ένα δεύτερο συμπέρασμα που προκύπτει αβίαστα είναι πως υπάρχουν σοβαρές ευθύνες στην τοπική αυτοδιοίκηση, και του πρώτου και του δεύτερου βαθμού. Κανείς δεν γνωρίζει εάν το σύνολο των κονδυλίων που απορροφούνται από τις Περιφέρειες και τους Δήμους πηγαίνει στα έργα που έχουν προταθεί και εγκριθεί.
Ένα τρίτο συμπέρασμα είναι πως και η κυβέρνηση δεν έχει υλοποιήσει κάποιες από τις ενδεδειγμένες ενέργειες και έργα, όπως είχε υποχρέωση να πράξει. Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση της μη συμμόρφωσης της χώρας με την ευρωπαϊκή οδηγία 2007/60 για την επικαιροποίηση των σχεδίων διαχείρισης των πλημμυρικών κινδύνων. Ο Πρωθυπουργός θα συναντηθεί αύριο στο Στρασβούργο με την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για να ζητήσει βοήθεια για την αποκατάσταση των καταστροφών στη Θεσσαλία και θα βρεθεί στην άβολη θέση να δικαιολογήσει την αδράνεια του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών.
Οι ανθρώπινες απώλειες και οι πρωτοφανείς καταστροφές από άφησε πίσω του ο Daniel, αλλά και οι τρομακτικές πυρκαγιές του Ιουλίου και Αυγούστου, συνθέτουν μια εκκωφαντική κραυγή αγωνίας για την ανάγκη ριζικής και δραματικής αναδιαμόρφωσης ολόκληρου του πλαισίου αντιμετώπισης της προστασίας από φυσικές καταστροφές, όπως και της ενίσχυσης των βασικών υποδομών της χώρας με βάση τα νέα δεδομένα της κλιματικής κρίσης. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης και η Νέα Δημοκρατία επιλέχθηκαν από την πλειοψηφία των Ελλήνων πολιτών ως οι πλέον ικανοί για να εκσυγχρονίσουν την χώρα και να την προστατεύσουν από τις νέες προκλήσεις του 21ου αιώνα. Η κοινωνία δεν ενδιαφέρεται για το χάος της επικάλυψης των αρμοδιοτήτων ανάμεσα στην κυβέρνηση, την τοπική αυτοδιοίκηση και τη δικαιοσύνη. Η χώρα χρειάζεται άμεσες και εφαρμόσιμες λύσεις που θα οδηγήσουν σε μια ολική επαναφορά το αναποτελεσματικό κράτος. Και η ευθύνη για την υλοποίηση αυτής της ολικής επαναφοράς βρίσκεται πρωτίστως στις πλάτες του Πρωθυπουργού, αλλά και σε κάθε φορέα της εκτελεστικής και της νομοθετικής εξουσίας, όπως επίσης και στους λειτουργούς του κράτους. Δεν δικαιολογείται πλέον καμία αδράνεια και παράλειψη.