Την ερχόμενη Παρασκευή, σύμφωνα με όλες τις πληροφορίες, ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης θα συναντηθεί με τον Αμερικανό ομόλογό του, Μάρκο Ρούμπιο, στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Η συνάντηση αυτή αναμένεται να επικεντρωθεί στο πλαίσιο των διμερών επαφών Ελλάδας και ΗΠΑ, καθώς και στα κρίσιμα ανοιχτά ζητήματα σε διεθνές επίπεδο. Η συνάντηση πρόκειται να πραγματοποιηθεί στο περιθώριο της συμμετοχής του Γ. Γεραπετρίτη στις συνεδριάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας στην έδρα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη. Αξίζει ακόμη να σημειωθεί πως η συνάντηση των επικεφαλής των διπλωματιών των δύο χωρών έρχεται στον απόηχο των φημών για κλείσιμο της αποκαλούμενης αμερικανικής βάσης στην Αλεξανδρούπολη ως απότοκος της αλλαγής στάσης της Ουάσιγκτον στο Ουκρανικό. Για το ζήτημα τοποθετήθηκε μάλιστα και ο ίδιος ο Αμερικανός πρόεδρος, διαψεύδοντας τις φήμες που ήθελαν τους Αμερικανούς να τερματίζουν την παρουσία τους στην ακριτική πόλη της Αλεξανδρούπολης.
Ειδικότερα ο πρόεδρος των ΗΠΑ, ερωτηθείς για το συγκεκριμένο θέμα από ξένο δημοσιογράφο κατά τη διάρκεια των κοινών δηλώσεων με τον Γάλλο πρόεδρο, Εμανουέλ Μακρόν, στο Οβάλ Γραφείο, εμφανίστηκε να μη γνωρίζει το θέμα και γύρισε το κεφάλι του προς τον υπουργό Άμυνας που ήταν παρών και απάντησε ότι η συγκεκριμένη ιστορία δεν ευσταθεί.
«Αυτό σημαίνει όχι, Πιτ;» θέλησε να διευκρινίσει ο Τραμπ. «Είναι όχι» απάντησε ο υπουργός Άμυνας, και ο Αμερικανός πρόεδρος απάντησε με τη σειρά του: «Δεν είναι αληθές». Τις προηγούμενες ημέρες είχε προηγηθεί δημοσίευμα ελληνικής εφημερίδας που είχε υποστηρίξει ότι η νέα κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ ετοιμάζεται να κλείσει τη βάση στην Αλεξανδρούπολη που εξυπηρετεί τα αμερικανικά στρατεύματα.
Ποιος ο πραγματικός ρόλος του λιμένα της Αλεξανδρούπολης
Το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης έχει αναδειχθεί σε στρατηγικό κόμβο τόσο για τις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και για την Ελλάδα, ιδιαίτερα μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία. Η συμφωνία αμοιβαίας αμυντικής συνεργασίας (MDCA) μεταξύ των δύο χωρών έχει ενισχύσει τη σημασία του λιμανιού, το οποίο τώρα αποτελεί κρίσιμο σημείο για στρατιωτικές και εμπορικές (ενεργειακές) μεταφορές.
Ειδικότερα η στρατηγική εμβάθυνση των σχέσεων των δύο χωρών τα προηγούμενα χρόνια είχε ως προμετωπίδα τον επιχειρησιακό ρόλο που διαδραματίζει η Ελλάδα στη μετακίνηση δυνάμεων και οχημάτων για την ενίσχυση του ανατολικού βραχίονα της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας. Μάλιστα το λιμάνι της Αλεξανδρούπολης, παρότι παραμένει ελληνική δομή , έχει αναδειχτεί σε στρατηγικό κόμβο για το ΝΑΤΟ, ιδιαίτερα μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία. Η γεωγραφική του θέση και οι υποδομές του το καθιστούν κρίσιμο σημείο για τον ανεφοδιασμό των δυνάμεων του ΝΑΤΟ και την υποστήριξη της Ουκρανίας. Το λιμάνι αποτελεί ζωτικής σημασίας θαλάσσιο κόμβο για τον εφοδιασμό των δυνάμεων του ΝΑΤΟ στα δυτικά σύνορα της Ουκρανίας παρέχοντας όπλα, τρόφιμα και ανθρωπιστική βοήθεια.
Η Αλεξανδρούπολη έδινε , μέχρι πρόσφατα τουλάχιστον , τη δυνατότητα στις ΗΠΑ να συνεχίσουν να παρέχουν στρατιωτική υποστήριξη στην Ουκρανία. Μέσω του λιμανιού έχουν μεταφερθεί χιλιάδες τόνοι αμερικανικού στρατιωτικού υλικού, συμπεριλαμβανομένων αεροσκαφών και θωρακισμένων οχημάτων. Αξίζει ακόμη να σημειωθεί πως η ελληνική κυβέρνηση ματαίωσε τη διαδικασία ιδιωτικοποίησης του λιμανιού το 2022, αναγνωρίζοντας τη στρατηγική του σημασία.
Παράλληλα η Αλεξανδρούπολη έχει εξελιχθεί σε σημαντικό ενεργειακό και διαμετακομιστικό κόμβο του ΝΑΤΟ.
Το λιμάνι θεωρούνταν, μέχρι πρόσφατα τουλάχιστον, «ελληνικό ατού του ΝΑΤΟ». Συνεπώς εύλογα τίθεται το ερώτημα κατά πόσον η αλλαγή στάσης της διοίκησης Τραμπ στο Ουκρανικό θα περιορίσει τη λειτουργία του λιμένα και θα επηρεάσει τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις και ποιος επίκειται να είναι ο ρόλος της Αλεξανδρούπολης και των άλλων στρατιωτικών υποδομών της χώρας που αναφέρονται στη στρατηγική συμφωνία μεταξύ των δύο χωρών. Πάντως η ελληνική διπλωματία δηλώνει ψύχραιμη απέναντι στις εξελίξεις και υπενθυμίζει πως η στρατηγική συμφωνία των δύο χωρών έχει βαθιές ρίζες, οι οποίες την καθιστούν απαραίτητη, ιδιαίτερα σε μια εποχή επαυξημένης επισφάλειας.
Η αξία του λιμανιού για τους Αμερικανούς είχε αποδειχτεί και από την απόφαση τους να χρηματοδοτήσουν τα απαραίτητα έργα για την εμβάθυνση του λιμανιού, έτσι ώστε να μπορεί να φιλοξενεί μεγάλα πολεμικά ποντοπόρα πλοία. Μάλιστα χρηματοδότησαν την ανέλκυση ενός βυθοκόρου πλοίου που βρισκόταν στον πυθμένα του λιμανιού και εμπόδιζε την είσοδο μεγάλων πλοίων.
Αμερικανική Χρηματοδότηση για την Ανέλκυση της Βυθοκόρου «Όλγα »
Η ανέλκυση της βυθοκόρου «Όλγα»στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης αποτέλεσε ένα σημαντικό εγχείρημα που έλαβε χώρα με την υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών. Το κόστος της επιχείρησης ανήλθε στα 2,3 εκατομμύρια δολάρια, τα οποία διατέθηκαν από τον αμερικανικό στρατό.Η ανέλκυση της βυθοκόρου ήταν απαραίτητη για να απελευθερωθεί ο προβλήτας του λιμανιού, βελτιώνοντας την πρόσβαση και τη λειτουργικότητά του.
Η επιχείρηση αυτή εντάσσεται στο πλαίσιο των αμερικανικών επενδύσεων και ενδιαφερόντων στην περιοχή, τα οποία περιλαμβάνουν και την αξιοποίηση των λιμανιών της Αλεξανδρούπολης και της Καβάλας.Η αμερικανική παρουσία στην περιοχή ενισχύει τη στρατηγική συνεργασία μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ, συμβάλλοντας στην ενίσχυση της γεωπολιτικής σημασίας της περιοχής.
Τα υπόλοιπα ζητήματα στην ατζέντα Ρούμπιο - Γεραπετρίτη
Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές οι δύο άνδρες θα συζητήσουν τις τρέχουσες εξελίξεις στα Ελληνοτουρκικά και Κυπριακό: Η ελληνική διπλωματία προσβλέπει στην συνέχιση της υποστήριξης των Αμερικάνων στις ελληνικές και κυπριακές θέσεις. Υπενθυμίζεται πως ο νέος Αμερικανός ΥΠΕΞ στο παρελθόν έχει υπάρξει υποστηρικτής των ελληνικών θέσεων και ιδιαίτερα του νομού που υποστήριζε την δημιουργία του υποθαλάσσιου αγωγού Ελλάδας - Κύπρου (East-Med ).
Η Αθήνα ακόμη θα αναζητήσει την περαιτέρω ενίσχυση των σχέσεων με τις ΗΠΑ και την Ευρώπη, εν μέσω των νέων γεωπολιτικών αλλαγών. Σε ό,τι αφορά το Ουκρανικό και τη Μέση Ανατολή, σύμφωνα πληροφορίες αναμένεται να ανταλλαχθούν απόψεις για τις εξελίξεις στον πόλεμο στην Ουκρανία και τις γεωπολιτικές εξελίξεις στη Μέση Ανατολή. Για την Αθήνα η συνάντηση αυτή αποδεικνύει το στρατηγικό βάθος των σχέσεων Ελλάδας-ΗΠΑ, με την ελληνική διπλωματία να επιδιώκει να διατηρήσει και να ενισχύσει τη συνεργασία με τις ΗΠΑ. Τέλος, ο Γ. Γεραπετρίτης θα έχει επίσης επαφές με μέλη του Κογκρέσου και ομογενειακούς φορείς.