Το ενδεχόμενο αλλαγής εκλογικού νόμου έχει μπει για τα καλά στη δημόσια συζήτηση, καθώς πληθαίνουν τα στελέχη της ΝΔ (υπουργοί και βουλευτές, ακόμη και ο πρόεδρος της Βουλής) που το ζητούν.
Η κατηγορηματική απόρριψη εκ μέρους του ΠΑΣΟΚ ενδεχομένου εκλογικής συνεργασίας με τη ΝΔ του Κυριάκου Μητσοτάκη, μετά την υπόθεση της παρακολούθησης του κινητού του Νίκου Ανδρουλάκη, αλλά και οι πολλαπλές εκλογικές αναμετρήσεις -ελέω απλής αναλογικής- καθιστούν επίκαιρη εκ νέου τη σχετική συζήτηση.
Από τους θιασώτες της άποψης αλλαγής εκλογικού νόμου και επαναφοράς του μπόνους των 50 βουλευτών στο πρώτο κόμμα προτάσσεται κυρίως η ανάγκη σταθερών κυβερνήσεων στο εξαιρετικά σύνθετο περιβάλλον που βιώνουμε εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία, της ενεργειακής κρίσης και των τουρκικών προκλήσεων.
Ο πρωθυπουργός δεν έχει ανοίξει τα χαρτιά του, κάτι που αναμένεται ίσως να ξεκαθαρίσει στη ΔΕΘ, το Σαββατοκύριακο. Αυτό δεν εμποδίζει, ωστόσο, τη δημόσια συζήτηση, στην οποία υπεισέρχονται καθημερινά και περισσότερα στελέχη, και τις παρασκηνιακές ζυμώσεις.
Προς το παρόν, οι τοποθετήσεις από την πλευρά των στελεχών του Μεγάρου Μαξίμου είναι προσεκτικές, όμως έχουν εξαλειφθεί οι κατηγορηματικές διαψεύσεις των προηγούμενων μηνών. Αντιθέτως, προβάλλεται όλο και πιο έντονα η ανάγκη σταθερής κυβέρνησης, που θα είναι σε θέση να αντιμετωπίσει με ταχύτητα και επάρκεια τις αλληλένδετες κρίσεις στην ενέργεια, στην οικονομία, καθώς και τις γεωπολιτικές εξελίξεις.
«Ο εκλογικός νόμος πρέπει να είναι τέτοιος, ώστε να αποτρέπει και την ακυβερνησία και τον σχηματισμό αδύναμων κυβερνήσεων» δήλωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, και συμπλήρωσε ότι η κυβέρνηση προχωράει στις εκλογές με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, αλλά «υπάρχουν ζητήματα που κανείς οφείλει να προσμετρά και να τους δίνει τη δέουσα σημασία, που πρέπει να τους δώσει».
Ιδιαίτερη σημασία έχει η δήλωση του υπουργού Επικρατείας Γιώργου Γεραπετρίτη στον ΑΝΤ1, που έδωσε περισσότερη τροφή στα σχετικά σενάρια: «Όταν υπάρχουν κόμματα που αποκλείουν το ενδεχόμενο συνεργασίας, η χώρα δεν μπορεί να μείνει ακυβέρνητη. Εκείνο που είναι κρίσιμο για τη χώρα είναι η κυβερνητική σταθερότητα».
Τασούλας: Πρέπει να βγει κυβέρνηση που θα παίρνει γρήγορες αποφάσεις, όχι σαν γενική συνέλευση πολυκατοικίας
Ο πρόεδρος της Βουλής, Κώστας Τασούλας, μιλώντας στο ertnews, τόνισε ότι, με βάση όσα συμβαίνουν γύρω μας, να βγει μια κυβέρνηση η οποία θα παίρνει γρήγορες και σοβαρές αποφάσεις. «Κι αυτό δεν μπορεί να γίνεται με όρους γενικής συνέλευσης πολυκατοικίας. Πρέπει να γίνεται με όρους ταχύτητας και αποφασιστικότητας. Συνεπώς, αυτό είναι εκείνο το οποίο πρέπει να πρυτανεύσει. Και πρωτίστως να πρυτανεύσει, κατά τη γνώμη μου, και το λέω με όλο το σεβασμό προς το εκλογικό σώμα, ως προς το πρώτο κριτήριο του εκλογικού σώματος. Μπορεί να ψηφίσει ό,τι θέλει. Αλλά νομίζω ότι αυτό πρέπει να έχει παρονομαστή ισχυρή και σταθερή κυβέρνηση, για να αντιμετωπίσει όλα αυτά τα προβλήματα που έρχονται κατά πάνω μας», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Τασούλας.
«Ο εκλογικός νόμος πρέπει να είναι τέτοιος έτσι ώστε να αποτρέπει και την ακυβερνησία και τον σχηματισμό αδύναμων κυβερνήσεων», ήταν το επιχείρημα που επιστράτευσε προς αυτήν την κατεύθυνση ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Γιάννης Οικονόμου, στην τελευταία ενημέρωση των πολιτικών συντακτών. Συμπλήρωσε, δε, ότι η κυβέρνηση προχωράει στις εκλογές με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, αλλά «υπάρχουν ζητήματα που κανείς οφείλει να προσμετρά και να τους δίνει τη δέουσα σημασία, που πρέπει να τους δώσει».
Βορίδης: Το υπουργείο Εσωτερικών είναι έτοιμο, αλλά δεν έχει ζητηθεί αλλαγή εκλογικού νόμου
Εξάλλου, ο αρμόδιος υπουργός Εσωτερικών, Μάκης Βορίδης, δήλωσε ότι το υπουργείο είναι έτοιμο για μια τέτοια αλλαγή, αν και διευκρίνισε ότι δεν έχει ζητηθεί η προετοιμασία μιας αλλαγής στο εκλογικό σύστημα.
Μιλώντας στον Real Fm 97.8, ο Μ. Βορίδης είπε για τον εκλογικό νόμο: «Νομίζω, απάντησε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, που είπε ότι προς το παρόν δεν συζητείται κάτι τέτοιο, επομένως μένουμε σε ό,τι έχει πει ο πρωθυπουργός. Το υπουργείο Εσωτερικών πάντα έχει ετοιμότητα για όσα χρειάζεται. Αλλά, προσέξτε, εγώ εδώ θεωρώ ότι υπάρχει πράγματι μια μεταβολή στάσεως του ΠΑΣΟΚ και προφανώς αξιολογείται. Γιατί, ναι, η απάντηση επί του παρόντος είναι ότι δεν υπάρχει συζήτηση, ούτε κανείς που είπε να ετοιμάσω έναν καινούργιο εκλογικό νόμο, ούτε έχω συζητήσει κάτι σχετικό με τον πρωθυπουργό. Προφανώς όμως το πολιτικό κλίμα του Σεπτεμβρίου είναι διαφορετικό από του Μαΐου, ότι έχει αυξηθεί η τοξικότητα σε επίπεδο αντιπολίτευσης είναι μια πραγματικότητα».
Γεωργιάδης: Πάγια θέση μου υπέρ του μπόνους και κατά της απλής αναλογικής
Από την πλευρά του, ο υπουργός Ανάπτυξης Άδωνις Γεωργιάδης επισήμανε ότι πάγια άποψή του είναι ότι το πρώτο και κυρίαρχο ζήτημα στη χώρα είναι να έχει σταθερή κυβέρνηση.
«Αυτό δεν εξαρτάται από την παρούσα συγκυρία. Πάγια θέση μου είναι κατά της απλής αναλογικής και πάγια θέση μου είναι υπέρ του μπόνους. Πλην της Γερμανίας, που εκεί έχουν μια κουλτούρα συνεργασίας που τους επιτρέπει να σχηματίζουν κυβερνήσεις -αλλά με μεγάλο κόστος για τα κόμματα που συμμετέχουν σε αυτές-, σε όλες τις άλλες χώρες το εκλογικό σύστημα χωρίς μπόνους οδηγεί σε αλλεπάλληλες εκλογικές αναμετρήσεις και σε ασταθείς κυβερνήσεις. Άρα, το ερώτημα είναι ένα: Σε μία περίοδο μεγάλης οικονομικής κρίσης και αβεβαιότητας, θες να προσθέσεις στο σύστημα αβεβαιότητα ή θες να προσθέσεις σταθερότητα;» είπε, μιλώντας στα parapolitika.
Ερωτηθείς για τη στάση του προέδρου του ΠΑΣΟΚ, ο κ. Γεωργιάδης επισήμανε: «Για να κάνεις κυβέρνηση συνεργασίας δεν φτάνει να το θέλει μόνο ο κ. Μητσοτάκης, πρέπει να το θέλει και η άλλη πλευρά. Ο κ. Ανδρουλάκης έχει δηλώσει σε συνεντεύξεις του ότι δεν κάνει συνεργασία ούτε με τη Νέα Δημοκρατία ούτε με τον ΣΥΡΙΖΑ. Αφού δεν συνεργάζεται με κανέναν, γιατί συζητάμε τότε; Εδώ το ΠΑΣΟΚ δεν μπόρεσε να ψηφίσει το νομοσχέδιο για την εξυγίανση των Ναυπηγείων Ελευσίνας, θα ψηφίσει κυβέρνηση συνεργασίας;».
Για το ενδεχόμενο συνεργασίας της Νέας Δημοκρατίας με άλλο κόμμα, απάντησε: «Στο τέλος, θα έχουμε αυτοδύναμη κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας. Κανένα άλλο ενδεχόμενο δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή στο ραντάρ μου. Πιστεύω ότι ο ελληνικός λαός, εάν μας κρίνει δίκαια, θα μας ξαναψηφίσει. Διότι 3,5 χρόνια αντιπαλεύουμε με τις μεγαλύτερες αντιξοότητες του πλανήτη. Η Ελλάδα τα έχει πάει συγκριτικά καλύτερα από όλους τους άλλους. Οι επενδύσεις σπάνε ρεκόρ, η ανεργία έχει πέσει στο χαμηλότερο ποσοστό, βγήκαμε από το μνημόνιο, μοιράσαμε πολλά χρήματα. Δεν βλέπω απολύτως κανέναν λόγο γιατί ένας άνθρωπος που μας εμπιστεύθηκε το 2019 δεν θα μας εμπιστευθεί το 2023».
Χαρακόπουλος: Η μόνη αντίδραση της κυβέρνησης στην αντιθεσμική συμπεριφορά ΠΑΣΟΚ είναι η αλλαγή εκλογικού νόμου
«Από τη στιγμή που έχουμε μια αντιθεσμική συμπεριφορά από το τρίτο κόμμα, η μόνη θεσμική αντίδραση στα χέρια της κυβέρνησης είναι η αλλαγή του εκλογικού νόμου», είπε από την πλευρά του ο Μάξιμος Χαρακόπουλος.
Ο βουλευτής της Ν.Δ., μιλώντας στο Πρώτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ, τόνισε πως με την αλλαγή του εκλογικού νόμου «το πρώτο κόμμα θα μπορεί να σχηματίζει αυτοδύναμη κυβέρνηση. Αν η εντολή είναι στη ΝΔ να είναι πρώτο κόμμα, ο αρχηγός της δικαιούται να είναι πρωθυπουργός. Εάν η εντολή είναι στον ΣΥΡΙΖΑ, ο αρχηγός του δικαιούται να είναι πρωθυπουργός». Κάλεσε δε τον ΣΥΡΙΖΑ να υπερψηφίσει αλλαγή εκλογικού νόμου, οπότε με πλειοψηφία άνω των 200 βουλευτών θα μπορεί να εφαρμοστεί άμεσα».
Ο κ. Χαρακόπουλος πρότεινε να αυξηθεί στο 5% το κατώφλι εισόδου στη Βουλή, για να καταλήξει: «Εδώ που φτάσανε τα πράγματα, με όλες αυτές τις προκλήσεις που έχουμε απέναντί μας, το χειρότερο και από μία κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ είναι η ακυβερνησία, είναι η αστάθεια. Έχουμε μπροστά μας, επίσης, την περιπέτεια της απλής αναλογικής. Θα χρειαστούμε δεύτερη εκλογική αναμέτρηση, αυτή την ώρα, αν δεν αλλάξει ο εκλογικός νόμος και μάλιστα με μεγάλη πλειοψηφία. Με την κλιμάκωση αυτής της τουρκικής προκλητικότητας, ποιος μας διαβεβαιώνει ότι στις δεύτερες εκλογές, που θα γίνουν με υπηρεσιακή κυβέρνηση, με υπηρεσιακό πρωθυπουργό, υπηρεσιακούς υπουργούς, δεν θα έχουμε θερμό επεισόδιο; Και ποια θα είναι η αντίδραση της χώρας σε αυτή την περίπτωση;».
Αντίστοιχες δηλώσεις έχουν κάνει, επίσης, η Ντόρα Μπακογιάννη και ο Γιώργος Φλωρίδης.