Πολλά ακούμε και διαβάζουμε εσχάτως σχετικά με τα δικαιώματα των παιδιών που μεγαλώνουν με ομόφυλους γονείς αλλά και με τα δικαιώματα των ίδιων των ομόφυλων ζευγαριών που διεκδικούν ισότητα στο γάμο και στην τεκνοθεσία.
Είναι χρήσιμο όσοι ενδιαφέρονται να εκφέρουν την άποψή τους να γνωρίζουν τα στοιχειώδη, δηλαδή τη νομική και κοινωνική πραγματικότητα.
Ας τα πάρουμε από την αρχή: Ήδη από το 1945 επιτρέπεται στην Ελλάδα η υιοθεσία από ένα άτομο, αυτό που λέμε «μονογονεϊκή οικογένεια» (οικογένεια στην οποία τα παιδιά μεγαλώνουν μόνο με ένα γονέα, είτε γιατί ο άλλος γονέας έχει πεθάνει, είτε λόγω διαζυγίου ή γιατί ο άλλος γονέας δεν παντρεύτηκε ποτέ). Ενδεικτική περίπτωση ο Μάνος Χατζιδάκις που υιοθέτησε παιδί πριν από πολλές δεκαετίες.
Τα υιοθετημένα παιδιά έχουν όλα τα δικαιώματα που απορρέουν από τη σχέση τους με τον γονέα που τα υιοθέτησε, όχι όμως και με τον σύντροφος του/της αν αυτός είναι του ίδιου φύλου. Πολύ απλά: εάν ένας άνδρας ή μια γυναίκα υιοθετήσει ένα παιδί και εν συνέχεια παντρευτεί άτομο του αντίθετου φύλου αυτό το άτομο αναγνωρίζεται ως γονέας του παιδιού. Εάν έχει σύντροφο του ίδιου φύλου, δεν μπορούν να παντρευτούν στην Ελλάδα και δεν μπορεί το παιδί να έχει δυο γονείς. Ακόμη πιο απλά: ένα υιοθετημένο παιδί ετερόφυλου ζευγαριού μπορεί έχει δυο γονείς, ενώ ένα παιδί ομόφυλου ζευγαριού μπορεί να έχει μόνον έναν.
Ας πάμε τώρα στα παιδιά που γεννιούνται με υποβοηθούμενη αναπαραγωγή. Πρώτα απ´ όλα να ξεκαθαρίσουμε ότι οι γυναίκες αποκτούν νόμιμα παιδί στην Ελλάδα, διότι η υποβοηθούμενη αναπαραγωγή επιτρέπεται στη χώρα μας από το 2002 και μετά -και έχει ψηφιστεί και από τη ΝΔ καθώς τα νομοσχέδια του 2005 και του 2022 επιτρέπουν σε μια γυναίκα να πάει σε τράπεζα σπέρματος και να κάνει σπερματέγχυση. Άρα, οι ομοφυλόφιλες γυναίκες αποκτούν παιδιά με αυτόν τον τρόπο νομιμότατα. Για τους ομοφυλόφιλους άνδρες δεν ισχύει το ίδιο, οπότε πάνε στο εξωτερικό, εάν θέλουν να αποκτήσουν παιδί μέσω παρένθετης μητέρας, αφού απαγορεύεται η υποβοηθούμενη αναπαραγωγή για μόνο άντρες. Πάνε στην Ουκρανία, στο Μεξικό, στα κατεχόμενα της Κύπρου, στις ΗΠΑ, κάνουν παιδί με παρένθετη μητέρα και ωάριο κάποιας δότριας και επιστρέφουν στην Ελλάδα.
Εδώ αυτό το παιδί δεν μπορεί να γραφτεί στο δημοτολόγιο της χώρας, γιατί το ελληνικό οικογενειακό δίκαιο δεν επιτρέπει τη γονεϊκότητα χωρίς τη συγκατάθεση της μητέρας. Άρα, αυτά τα παιδιά έχουν περιορισμένα δικαιώματα.
Εκτός και αν βάλει ο άνδρας που τα απέκτησε το όνομα της παρένθετης μητέρας στο πιστοποιητικό γέννησης, το οποίο είναι προφανώς λάθος γιατί αυτή δεν είναι η μητέρα του (είναι παρένθετη που γέννησε με ωάριο κάποιας δότριας).
Υπάρχουν και περιπτώσεις Ελλήνων που έχουν αποκτήσει παιδιά στο εξωτερικό - ανάλογα με τη νομοθεσία της χώρας στην οποία ζουν - και όταν πάνε να τα γράψουν στο δημοτολόγιο στην Ελλάδα αυτά τα παιδιά δεν μπορούν να εγγραφούν , γιατί το πιστοποιητικό γέννησης τους αναφέρει «πατέρας- πατέρας» ή «μητέρα- μητέρα» και η ελληνική έννομη τάξη δεν μπορεί να γράψει αυτό το πιστοποιητικό γέννησης. Έτσι, αυτά τα παιδιά δεν αποκτούν την ελληνική ιθαγένεια , παρόλο που είναι παιδιά Ελλήνων γονιών.
Ας δούμε τώρα τι ισχύει στα ομόφυλα ζευγάρια σε σχέση με τα παιδιά που ήδη έχει αποκτήσει ένας/μια εκ των δυο είτε μέσω υιοθεσίας είτε μέσω υποβοηθούμενης αναπαραγωγής: Στα ομόφυλα ζευγάρια, ο ένας δεν μπορεί να υιοθετήσει το παιδί του άλλου. Πρακτικά προβλήματα: Έχουμε δύο γονείς, τον αναγνωρισμένο και τον μη αναγνωρισμένο. Αν αποβιώσει ο αναγνωρισμένος, τότε ο μη αναγνωρισμένος δεν έχει δικαίωμα στο παιδί. Το παιδί πρέπει να πάει σε ίδρυμα ή σε συγγενείς. Αν, πάλι, αποβιώσει ο μη αναγνωρισμένος γονέας, τότε το παιδί δεν έχει κληρονομικό δικαίωμα , ούτε νόμιμη μοίρα. Αν χωρίσουν οι δύο γονείς, ο μη αναγνωρισμένος γονέας δεν έχει καμία υποχρέωση να συμβάλει στην ανατροφή του παιδιού. Αντίθετα, αν ο αναγνωρισμένος γονέας πάρει το παιδί και φύγει , δεν έχει κανένα δικαίωμα ο μη αναγνωρισμένος σε συνεπιμέλεια ή στο να βλέπει το παιδί…
Αντίστοιχα, ο μη αναγνωρισμένος γονέας δεν μπορεί να ταξιδέψει στο εξωτερικό με το παιδί χωρίς άδεια του αναγνωρισμένου, δεν μπορεί - αν βρεθεί το παιδί σε νοσοκομείο - να προτείνει κάποια θεραπεία, χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του αναγνωρισμένου. Ενώ λοιπόν το παιδί στο σπίτι έχει δύο γονείς, όταν βγει έξω από το σπίτι του, έχει έναν γονέα.
Τα παιδιά αυτά αντιμετωπίζουν - προφανώς - μπούλινγκ στο σχολείο και είναι λογικό, γιατί η Πολιτεία δεν αναγνωρίζει αυτή τη μορφή οικογενειών. Το παράδοξο είναι ότι πολλοί από αυτούς που αρνούνται σε αυτά τα παιδιά ίσα δικαιώματα, υποδύονται δήθεν τους ευαίσθητους για το μπούλινγκ που υφίστανται, επειδή ακριβώς τους αρνούνται τα ίσα δικαιώματα!
Η δημόσια συζήτηση για το σοβαρό αυτό ζήτημα, έτσι όπως διεξάγεται σήμερα, έχει πολλά στοιχεία υποκρισίας, πολλή παραπληροφόρηση και βεβαίως μπόλικο λαϊκισμό.
Πρώτον, κακώς μιλάμε για τα δικαιώματα των ομόφυλων ζευγαριών. Το σωστό είναι να μιλάμε για την ισότητα των πολιτών. Ισότητα στο γάμο (πολιτικό γάμο, πράγμα που σημαίνει ότι η όποια νομική ρύθμιση ουδόλως αφορά την Εκκλησία) και ισότητα των παιδιών, ανεξάρτητα από το ποιοι είναι οι γονείς τους, φυσικοί ή θετοί. Προφανώς το θέμα δεν αφορά μόνο τα παιδιά που θα γεννηθούν και θα υιοθετηθούν στο μέλλον, αλλά κυρίως αυτά που βιώνουν ήδη την ανισότητα που περιγράψαμε παραπάνω.
Δεύτερον, από την ώρα που έχει νομοθετηθεί η υποβοηθούμενη αναπαραγωγή - τελευταία φορά που πέρασε από τη Βουλή ήταν το 2022, που την ψήφισαν όλοι οι βουλευτές της ΝΔ - είναι άκρως υποκριτικό να μιλούν σήμερα κάποιοι για γυναίκες - «τέκνο ποιητικές μηχανές». Εκτός και δεν έχουν αντιληφθεί τι είχαν ψηφίσει.
Τρίτον, είναι προκλητικό να λέγεται ότι η επίλυση ενός τόσο σοβαρού ζητήματος ανθρωπίνων δικαιωμάτων θα γίνει «σε βάθος τετραετίας». Τα δικαιώματα δεν είναι δημοσιονομικό ζήτημα, που η υλοποίηση του εξαρτάται από το εάν βγαίνει ο λογαριασμός. Το δικαίωμα ή το πιστεύεις, το αναγνωρίζεις και το θεσμοθετείς άμεσα ή δεν το πιστεύεις και δεν το θεσμοθετείς ποτέ. Κάθε άλλος χειρισμός είναι προφανώς υποταγμένος στη λογική του πολιτικού κόστους και όχι στο σεβασμό των δικαιωμάτων.
Τέταρτο, είναι απαράδεκτο να τίθεται οποιαδήποτε νομοθετική πρωτοβουλία σχετιζόμενη με την προστασία δικαιωμάτων στη βάσανο των δημοσκοπήσεων. Για να προστατεύσεις τα δικαιώματα οιασδήποτε μειοψηφίας δεν είναι ανάγκη να συμφωνεί η πλειοψηφία. Αλίμονο αν συνέβαινε αυτό! Τότε θα φτιάχναμε νόμους με δημοψηφίσματα και θα δικάζαμε με λαϊκά δικαστήρια!
Και κάτι τελευταίο, για αυτούς που είναι «προοδευτικοί» μεν, χαλαροί δε. Παράδειγμα εργασίας, βγαλμένο μέσα από τη ζωή: μια μητέρα, που απέκτησε παιδί με υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, έχει επιθετικό καρκίνο. Η κόρη της είναι ανήλικη και θέλει ακόμη αρκετά χρόνια για να ενηλικιωθεί. Η μητέρα έχει μια σύντροφο, την οποία η κόρη της θεωρεί επίσης μητέρα της. Τι έχουμε να προτείνουμε στη μητέρα και στο παιδί; Να… καθυστερήσουν τον καρκίνο μέχρι να ενηλικιωθεί, ώστε να μην καταλήξει σε ίδρυμα; Ή, μήπως, να του πουν να περιμένει μέχρις ότου «ωριμάσουν» οι συνθήκες, σε… βάθος τετραετίας, για να έρθει στη Βουλή το νομοσχέδιο που θα τερματίζει τον παραλογισμό, επιτρέποντας στην Ελλάδα να προσαρμοστεί στα ευρωπαϊκά δεδομένα;