Η είδηση πως ο πρώην πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας θα παραθέσει μια σειρά από διαλέξεις στο φημισμένο πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, σε συνδυασμό με τις τελευταίες δημόσιες παρεμβάσεις του για τα καυτά θέματα της επικαιρότητας, αλλά και το κενό αντιπροσώπευσης που υπάρχει στο χώρο της κεντροαριστεράς, αναζωπύρωσαν τα σενάρια επιστροφής του στον ενεργό πολιτικό στίβο.
Αναμφίβολα για τον Αλέξη Τσίπρα η παραίτησή του, μετά την εκλογική ήττα του 2023, σηματοδότησε παράλληλα και το κλείσιμο ενός κύκλου που ξεκίνησε από τα πρώτα μαθητικά και φοιτητικά χρόνια της έντονης πολιτικοποιήσης και οδήγησε μέχρι και την είσοδο του Μεγάρου Μαξίμου. Η φυσιογνωμία της πολιτικής του διαδρομής δεν παρέκλινε απο τα πρότυπα των πολιτικών που ανδρώθηκαν μετά την μεταπολίτευση. Όπως είναι γνωστό ο πρώην πρωθυπουργός από μικρή ηλικία, εντάχθηκε στην Αριστερά, συμμετέχοντας στην Κομμουνιστική Νεολαία Ελλάδας (ΚΝΕ) το 1988.
Συμμετείχε στις μαθητικές κινητοποιήσεις του 1990-91 και αποχώρησε από την ΚΝΕ το 1991. Σπούδασε Πολιτικός Μηχανικός στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, από όπου αποφοίτησε το 2000, και ολοκλήρωσε μεταπτυχιακό στην Πολεοδομία-Χωροταξία το 2003. Ως φοιτητής, συμμετείχε στην ίδρυση της παράταξης Εγκέλαδος, ενώ την περίοδο 1999-2003 διετέλεσε γραμματέας της Νεολαίας Συνασπισμού. Σημαντικός σταθμός στην πολιτική του διαδρομή ήταν και το 2001, όταν ταξίδεψε στην Ιταλία για να συμμετάσχει στις διαδηλώσεις εναντίον της συνόδου κορυφής των G8 στη Γένοβα.
Την επίμαχη περίοδο προφητικό υπήρξε και ένα αφιέρωμα του «Βήματος της Κυριακής» στις 24 Μαρτίου 1996 ο προσεκτικός αναγνώστης μπορεί να εντοπίσει πως στο ρεπορτάζ της Λώρης Κέζα, στο οποίο έξι νέοι συζητούν, κάτω από τον τίτλο «Στην εξουσία είναι οι κόπανοι», μεταξύ άλλων μιλάει και ο 21χρονος Αλέξης Τσίπρας. Μάλιστα σύμφωνα με την εφημερίδα ο Αλέξης Τσίπρας έχει τον πιο δομημένο πολιτικό λόγο από τους υπόλοιπους πέντε της παρέας (μια μαθήτρια 17 ετών, έναν φοιτητή 18 ετών, έναν γραφίστα 22 ετών, μια μαθήτρια της Β’ Λυκείου και μια 22χρονη εργαζόμενη). Η δήλωση του τίτλου για τους «κόπανους πολιτικούς» δεν ανήκει στον τέως πρωθυπουργό, ο οποίος από τότε φαίνεται ότι προσέχει τις διατυπώσεις του.
Τα χρόνια όμως πέρασαν και μέσα απο δεκάδες πολιτικούς σταθμούς μεταξύ των οποίων υποψήφιος Δήμαρχος Αθηνών , Πρόεδρος του Συνασπισμού , Αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης , Υποψήφιος για Πρόεδρος της Κομισιόν και αργότερα Πρωθυπουργός , ήρθε το πλήρωμα του χρόνου στις 29 Ιουνίου 2023 για να ανακοινώσει την παραίτηση του απο την προεδρία του κόμματος, ανοίγοντας ταυτόχρονα την διαδικασία διαδοχής του. Από εκεί και πέρα τα γεγονότα που ακολούθησαν είναι λίγο πολύ γνωστά , όμως το κενό αντιπροσώπευσης που υπάρχει ακόμη και σήμερα στην κεντροαριστερά και οι πρωτοβουλίες που έχει πάρει ο ίδιος απο τη στιγμή της παραίτησης του μέχρι και σήμερα έχουν συμβάλλει στη δημιουργία μιας μυθολογίας στο χώρο της Αριστεράς γύρω απο την επιστροφή του στην ενεργό πολιτική δράση. Ποιοί είναι όμως οι κύριοι παράγοντες που συντηρούν αυτά τα σενάρια.
Το ινστιτούτο και η νέα ανθρωπογεωγραφία γύρω απο τον πρώην πρωθυπουργό
Το Ινστιτούτο Αλέξη Τσίπρα ιδρύθηκε το 2024 με σκοπό την προώθηση προοδευτικών πολιτικών και δράσεων για την ειρήνη, τη δικαιοσύνη και τη βιώσιμη ανάπτυξη στην Ελλάδα και την Ευρώπη. Ο στόχος του είναι να ενισχύσει τη συμμετοχή των πολιτών στη διαμόρφωση ενός κοινού μέλλοντος, προάγοντας τις δημοκρατικές αξίες και την κοινωνική δικαιοσύνη, ενώ ακόμη σύμφωνα με την ιδρυτική διακήρυξη του το Ινστιτούτο διοργανώνει ημερίδες και συμπόσια, όπως η πρόσφατη εκδήλωση για το Κράτος Δικαίου και τη Δημοκρατία, όπου ο Αλέξης Τσίπρας ανέφερε την ανάγκη για μια πειστική απάντηση στις προκλήσεις που αντιμετωπίζει η χώρα. Επίσης, έχει προγραμματίσει σημαντικές εκδηλώσεις όπως η "Διεθνής Διάσκεψη για την Ειρήνη και τη Βιώσιμη Ανάπτυξη". Δεν ειναι λίγοι όμως και αυτοί που πιστεύουν πως το ινστιτούτο λειτοπυργεί ως ένα όχημα παραγωγής πολιτικής που σκοπό έχει να διαμορφώσει το κλίμα και τις συνθήκες για την επιστροφή του πρώην πρωθυπουργού. Η ομάδα που τρέχει το νέο αυτό εγχείρημα αποτελείται απο γνώριμα πρόσωπα στον ευρύτερο χώρο της Αριστεράς , ανήκουν στον στενό πυρήνα των ανθρώπων του πρώην πρωθυπουργού , ενώ στο παρελθόν έχουν διατελέσει σε καίριες επιτελικές θέσεις δίπλα του.
Βαγγέλης Καλπαδάκης
Ο Βαγγέλης Καλπαδάκης είναι διπλωματικός υπάλληλος στο Υπουργείο Εξωτερικών. Γεννήθηκε το 1979 και έχει εργαστεί ως διπλωμάτης. Το 2015, ορίστηκε διευθυντής του Διπλωματικού Γραφείου του Πρωθυπουργού από τον τότε πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα και από τότε αποτελεί κυριολεκτικά την σκιά του , είχε ενεργό συμμετοχή στην επίτευξη της Συμφωνίας των Πρεσπών , ενώ ακόμη και οι άσπονδοι φίλοι του παραδέχονται πως είναι βαθύς γνώστης των ζητημάτων εξωτερικής πολιτικής.
Ο Καλπαδάκης γεννήθηκε στις Βρυξέλλες και μεγάλωσε στη Σαουδική Αραβία, την Ουγγαρία, τη Σουηδία και την Ελλάδα.
Γιάννα Πεππέ
Η Πεππέ σπούδασε Νομική στην Αθήνα, όπου ήταν συμφοιτήτρια με τον Δημήτρη Τζανακόπουλο, και συνέχισε τις σπουδές της στη Γαλλία, αποκτώντας μεταπτυχιακό στο Δημόσιο Δίκαιο από το Πανεπιστήμιο Aix Marseille.Η Γιάννα Πεππέ θεωρείται από τους βασικούς «σωματοφύλακες» του Αλέξη Τσίπρα, καθώς με την αθόρυβη δουλειά της έχει προφυλάξει το περιβάλλον Τσίπρα απο πολλές κακοτοπιές. Έχει διατελέσει ,μεταξύ άλλων, ειδική σύμβουλος στο νομικό γραφείο του Πρωθυπουργού, επικεφαλής της Γενικής Γραμματείας, ενώ τέλος είχε διαδεχθεί τον Δημήτρη Τζανακόπουλο στη θέση του Γενικού Γραμματέα του Πρωθυπουργού.
Η Πεππέ γνωρίζει τον Αλέξη Τσίπρα και από τα φοιτητικά τους χρόνια, καθώς ήταν μέλη της Νεολαίας Συνασπισμού από το 1991.
Κωνσταντίνος Τούμπουρος
Ο Κωνσταντίνος Τούμπουρος γεννήθηκε το 1978. Σπούδασε πολιτικός μηχανικός (πτυχίο και μεταπτυχιακό), με ειδίκευση στην υδραυλική μηχανική, στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και από τότε ασκεί το επάγγελμα του πολιτικού μηχανικού. Έχει εργαστεί ως αντιπρόεδρος και μέλος ΔΣ στην εταιρεία Εργονομία ΑΕ και ως Πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος στην εταιρεία Εργομετρία ΑΕ. Έως και σήμερα εργάζεται ως Πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της τεχνικής και εταιρείας διαχείρισης ακινήτων Temco ΑΕ. Είναι ίσως ο στενότερος φίλος του πρώην πρωθυπουργού , καθώς γνωρίζονται απο παιδιά και το τελευταίο δια΄στημα έχει αναλάβει να τρέξει ένα κρίσιμο κομμάτι της λειτουργίας του ινστιτούτου. Πρόκειται για έναν επιτυχημένο επιχειρηματία με πολύ καλό όνομα στην αγορά.
Θανάσης Καρτερός
Ο Θανάσης Καρτερός είναι δημοσιογράφος που γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1947 και ζει στην Αθήνα. Διετέλεσε διευθυντής του Ριζοσπάστη. Υπήρξε στέλεχος του ΚΚΕ1. Από τον Οκτώβριο του 1966, συμμετείχε στη Δημοκρατική Νεολαία Λαμπράκη μέχρι την περίοδο της δικτατορίας, κατά την οποία συνελήφθη267. Ο Θανάσης Καρτερός ήταν από τους γνωστούς αγωνιστές κατά της χούντας, με αλλεπάλληλες φυλακίσεις.
Τον Οκτώβριο του 2017, ανέλαβε ως προϊστάμενος του γραφείου Τύπου του πρωθυπουργού56. Παραμένει ιδιαίτερα παρεμβατικός στα πράγματα του ΣΥΡΙΖΑ. Από τότε βρίσκεται σταθερά στο πλευρό του Αλέξη Τσίπρα , προνομιακός συνομιλητής του , ενώ τα άρθρα που δημοσιεύει κατά καιρούς στον πανελλαδικό Τύπο απηχούν τις θέσεις και τις απόψεις του πρώην Πρωθυπουργού.
Ανδρέας Μπούσιος
Είναι ο υπέυθυνος επικοινωνίας του πρώην πρωθυπουργού.Έχει εργαστεί σε διάφορα μέσα ενημέρωσης και έχει αναλάβει σημαντικές θέσεις, όπως αυτή του διευθυντή του γραφείου Τύπου του ινστιτούτου Αλέξης Τσίπρας που κατέχει σήμερα. Η εμπειρία του στον τομέα της επικοινωνίας τον έχει καταστήσει αναγνωρίσιμο πρόσωπο στον πολιτικό χώρο.
Εκτός από τη δημοσιογραφία, ο Μπούσιος είναι γνωστός για τη συγγραφική του δραστηριότητα, με έργα που συνδυάζουν την προσωπική του εμπειρία με κοινωνικά θέματα.
Το mea culpa για την Novartis και τα πρώτα σενάρια επιστροφής
Τα πρώτα σενάρια για την επιστροφή του άρχισαν να εξυφαίνονται όταν ο ίδος στο συνέδριο της Καθημερινής και του ΜΙΕΤ για τα 50 χρόνια από τη Μεταπολίτευση παραδέχθηκε ότι η διαχείριση της υπόθεσης Novartis και των τηλεοπτικών αδειών από την κυβέρνησή του ήταν άτυχής. Ο Τσίπρας αναφέρθηκε σε λάθος χειρισμούς της κυβέρνησής του για την υπόθεση Novartis και τότε δημιουργήθηκε ένα ντόμινο φημών και θεωριών συνωμοσίας που ήθελαν τον πρώην πρωθυπουργό να προσπαθεί να συμφιλιωθεί με τον κεντρώο αστικό χώρο , έτσι ώστε να διευκολυνθεί η επιστροφή του στην πολιτική. Μάλιστα δημοσιεύματα έκαναν τότε λόγο πως ο Αλέξης Τσίπρας στο πλαίσιο αυτό , είχε ζητήσει συγγνώμη από τον Ευάγγελο Βενιζέλο για την εμπλοκή του στην υπόθεση Novartis.Σύμφωνα με δημοσιεύματα, η συγγνώμη υποβλήθηκε δια ζώσης από τον ίδιο τον πρώην πρωθυπουργό λίγους μήνες μετά την κατηγορία περί δωροδοκίας από την Novartis.
Ωστόσο, συνεργάτες του Αλέξη Τσίπρα είχαν διαψεύσει τα δημοσιεύματα, τονίζοντας πως δεν έχουν σχέση με την πραγματικότητα.
Οι παρεμβάσεις του για τα ελληνουρκικά και τα Τέμπη
Τα σενάρια για την επιστροφή του στην πολιτική και μάλιστα μέσω της δημιουργίας νέου κόμματος φούντωσαν και μετά τις επαναλαμβανόμενες παρεμβάσεις του για τα ελληνοτουρκικά αλλά και το ζήτημα της σιδηροδρομικής τραγωδίας των Τεμπών. Μάλιστα η αποστροφή του για τις επιδόσεις της αντιπολίτευσης , στο περιθώριο της ειδικής εκδήλωσης που είχε διοργανώσει πρόσφατα το ινστιτούτο εκλήφθηκε ως σαφές μήνυμα επιστροφής. Ειδικότερα ο πρώην πρωθυπουργός στην ομιλία του είχε αναφέρει πως σήμερα περισσότερο από ποτέ η Ελλάδα πρέπει να αποκτήσει ξανά μια στρατηγική πυξίδα, ειδικά σε σχέση με την άμεση περιοχή της. Στη βάση, όπως είπε, μιας διεκδικητικής εξωτερικής πολιτικής που δεν περιμένει απαντήσεις από την Ουάσιγκτον, τις Βρυξέλλες, το Βερολίνο ή άλλες πρωτεύουσες, αλλά από τις δικές της δυνάμεις και στη βάση του δικού της εθνικού και ευρωπαϊκού οράματος.
Ακόμη υποστήριξε πως ένα συμπέρασμα που μπορούμε να βγάλουμε από τη ραγδαία επιδείνωση του διεθνούς πλαισίου και τη μετατόπιση από το διεθνές δίκαιο στο δίκαιο του ισχυρού, είναι με σιγουριά πως η Ελλάδα και γενικότερα ο ελληνισμός, δεν έχει την πολυτέλεια της αναβλητικότητας και της φοβικότητας, ενώ προσέθεσε πως υπήρξε αποτυχία στην προσπάθεια για προσφυγή στην Χάγη για οριοθέτηση ΑΟΖ/υφαλοκρηπίδας , καθώς προωθήθηκε χωρίς σχέδιο και στρατηγική.
«Αν δεν αποκτήσουμε μια στρατηγική δέσμευσης και πίεσης της Τουρκίας σε ένα ελληνοτουρκικό και ευρωτουρκικό πλαίσιο διαλόγου με ορίζοντα τη Χάγη – αν συνεχίσουμε έτσι χωρίς πυξίδα στα ελληνοτουρκικά – η γειτονική μας χώρα θα αξιοποιήσει την ύφεση στις σχέσεις μαζί μας προς όφελός της. Και θα επανέλθει στην ένταση, αφού θα έχει εξασφαλίσει τους εξοπλισμούς και τις συμμαχίες που θέλει» σημείωσε με νόημα, συμπληρώνοντας:
«Δυστυχώς η κριτική μου ότι η Ελληνογαλλική συμφωνία είναι ελλιπής επιβεβαιώθηκε» είχε καταλήξει τότε με νόημα. Παράλληλα μερικές μέρες πριν στην εκδήλωση του ινστιτούτου για το κράτος δικαίου εξαπέλυσε σφοδρή επίθεση στην κυβέρνηση σε έντονο αντιπολιτευτικό τόνο , κάνοντας λόγο για το δυστοπικό σκηνικό που διαμορφώνεται διεθνώς, οι οποίες αποτέλεσαν την κατάλληλη γέφυρα για να περιγράψει τα προβλήματα του ελληνικού πολιτικού συστήματος.
Το Χάρβαρντ και οι διαλέξεις
Ο Αλέξης Τσίπρας, σύμφωνα με την ανακοίνωση του Harvard, θα δώσει μια σειρά από διαλέξεις και θα συμμετάσχει σε συζητήσεις και εργαστήρια με καθηγητές, φοιτητές και ερευνητές, ενώ θα πραγματοποιήσει και συναντήσεις με σημαντικούς πανεπιστημιακούς στα δύο campus του Πανεπιστημίου στη Βοστώνη και στην Ουάσιγκτον.
Όπως σημειώνεται στην ανακοίνωση, «ο πρώην πρωθυπουργός της Ελλάδας ήρθε στην εξουσία με μια πολιτική πλατφόρμα κατά της λιτότητας κατά τη διάρκεια μιας σκληρής στιγμής για την ευρωπαϊκή κρίση», ενώ προσέθεσε πως είναι «τιμή μας να φιλοξενούμε τον Αλέξη Τσίπρα. Θα μας επιτρέψει να μάθουμε από την εμπειρία του στις υψηλού επιπέδου πολιτικές διαπραγματεύσεις» σημειώνεται στην ανακοίνωση τoυ ιδιωτικού πανεπιστημίου στη Μασαχουσέτη.
Ο διευθυντής του CES, Daniel Ziblatt, υπογραμμίζει ότι «oι οικονομικές και προσφυγικές κρίσεις στο πρώτο μέρος αυτού του αιώνα συνεχίζουν να αντηχούν και σήμερα. O κ. Τσίπρας θα μας επιτρέψει να μάθουμε από την εμπειρία του στις υψηλού επιπέδου πολιτικές διαπραγματεύσεις πάνω σε αυτές τις προκλήσεις, καθώς και από τις προσπάθειές του να προσφέρει μια εναλλακτική λύση στη λιτότητα και να εξασφαλιστεί η Συμφωνία των Πρεσπών».
Στο βιογραφικό του Αλέξη Τσίπρα -που παραθέτει στο δελτίο τύπου το Πανεπιστήμιο- περιγράφεται όλη η πολιτική διαδρομή του, από τις μαθητικές κινητοποιήσεις έως την ανάληψη της αρχηγίας του ΣΥΡΙΖΑ το 2008, ως «ο νεότερος αρχηγός κόμματος στην Ιστορία της χώρας».