Το μήνυμα ότι η προσπάθεια εξομάλυνσης των ελληνοτουρκικών σχέσεων θα συνεχιστεί αδιάκοπα τους επόμενους μήνες αναμένεται να εκπέμψουν κατά τη σημερινή τους συνάντηση στη Νέα Υόρκη ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Ταγίπ Ερντογάν.
Οι δύο ηγέτες, σύμφωνα με πληροφορίες, θα επιβεβαιώσουν την κοινή βούληση για συνέχιση του διαλόγου στο ανώτατο επίπεδο και τη συνεργασία σε πολιτικές αμοιβαίου ενδιαφέροντος. Στην ελληνική αποστολή επικρατεί η αισιοδοξία ότι «τα νερά στο Αιγαίο θα παραμείνουν ήρεμα», με την Τουρκία να μην επιστρέφει στην επιθετική ρητορική και στις προκλητικές ενέργειες που κυριάρχησαν στην πολιτική της έναντι της Ελλάδας πριν τον καταστροφικό σεισμό τον περασμένο Φεβρουάριο.
Οι τρεις παράγοντες που η Τουρκία δεν θα επιστρέψει στην επιθετική ρητορική
Διπλωματικές πηγές εκτιμούν ότι αυτό οφείλεται σε τρεις παράγοντες: στην κακή κατάσταση στην οποία βρίσκεται η τουρκική οικονομία, η οποία έχει ανάγκη για κεφάλαια και επενδύσεις που προέρχονται σε μεγάλο βαθμό από ευρωπαϊκές εταιρείες και όχι μια κούρσα εξοπλισμών, στην ανοικοδόμηση των περιοχών που καταστράφηκαν από τον σεισμό με πόρους και οικονομική βοήθεια από τη Δύση και, κυρίως, στο ότι έχει γίνει αντιληπτό στην τουρκική ηγεσία πως η στήριξη από τις Βρυξέλλες και την Ουάσιγκτον και η βελτίωση των σχέσεων μαζί τους περνά από την Αθήνα.
Προφανώς, όπως σημειώνουν έμπειροι διπλωμάτες, αυτό από μόνο του δεν είναι αρκετό και θα χρειαστούν απτές αποδείξεις από την Άγκυρα ότι είναι έτοιμη να κάνει τα απαραίτητα βήματα για την ουσιαστική βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων. «Είναι μια διαδικασία που θα προχωρήσει βήμα-βήμα», σημειώνουν οι ίδιες πηγές, διευκρινίζοντας πως δεν αποτελούν ζητούμενο τα σφιχτά χρονοδιαγράμματα, αλλά, σε πρώτη φάση, η εμπέδωση του καλού κλίματος και η αποχή από προκλήσεις. Η ουσιαστική διαφορά που υπάρχει μεταξύ των δύο χωρών είναι ο καθορισμός των θαλασσίων ζωνών και όλοι οι εμπλεκόμενοι πιστεύουν ότι υπάρχει ακόμα μεγάλη απόσταση προκειμένου να γεφυρωθεί το χάσμα. «Η Χάγη είναι ακόμη μακριά», είπε ο κ. Μητσοτάκης στη συνέντευξη Τύπου της ΔΕΘ, χωρίς πάντως αυτό, όπως διευκρίνισε ο ίδιος, να αποτελεί το κεντρικό ζητούμενο, τουλάχιστον σε αυτή τη φάση του διαλόγου.
Στο «Σπίτι της Τουρκίας» θα αναζητήσουν κοινά σημεία οι δύο πλευρές
Ενδεικτικό της προσπάθειας επανόδου στην κανονικότητα είναι το ότι η σημερινή συνάντηση θα γίνει στο «Σπίτι της Τουρκίας» στη Νέα Υόρκη και όχι στο ουδέτερο έδαφος των Ηνωμένων Εθνών. Και οι δύο πλευρές θέλουν να δείξουν ότι μπορούν να συνομιλήσουν αδιαμεσολάβητα και θα εναλλάσσονται τα σημεία συνάντησης. Η σύνθεση του «τραπεζιού» θα παραμείνει ίδια με αυτήν του Βίλνιους, με τον κ. Μητσοτάκη να πλαισιώνεται από τον υπουργό Εξωτερικών Γιώργο Γεραπετρίτη και την επικεφαλής του διπλωματικού του γραφείου Άννα Μαρία Μπούρα, και τον κ. Ερντογάν από τον υπουργό Εξωτερικών Χακάν Φιντάν και τον διπλωματικό του σύμβουλο Τσαγατάι Κιλίτς. Θα εξετάσουν την προώθηση του Οδικού Χάρτη που συμφωνήθηκε στη Λιθουανία και αφορά τον πολιτικό διάλογο που θα ξεκινήσει στις 16 Οκτωβρίου, την Θετική Ατζέντα στις 17 Οκτωβρίου και τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης για τα οποία δεν έχει οριστεί ακόμα ημερομηνία και ίσως κλειδώσει σήμερα. Ορόσημο αυτής της διαδικασίας είναι το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας στο οποίο θα προεδρεύσουν οι δύο ηγέτες και θα πραγματοποιηθεί στη Θεσσαλονίκη. Αναμένεται να συγκληθεί εντός του Δεκεμβρίου και οι κκ. Μητσοτάκης και Ερντογάν είναι πιθανό να καταλήξουν κατά την συνάντηση τους στην οριστική ημερομηνία διεξαγωγής του.
Συνάντηση Μητσοτάκη - Χριστοδουλίδη για το Κυπριακό
Στην πορεία εξομάλυνσης των ελληνοτουρκικών σχέσεων η Αθήνα αποδίδει μεγάλη σημασία και στην στάση της Τουρκίας στο Κυπριακό. Οι χθεσινές δηλώσεις του κ. Ερντογάν είναι σαφές ότι δεν βοηθούν, ωστόσο ο πρωθυπουργός αναμένεται να θέσει το θέμα στη συνάντηση τους επιδιώκοντας την επαναφορά της Τουρκίας στο τραπέζι του διαλόγου στο πλαίσιο των αποφάσεων του ΟΗΕ. Αθήνα και Λευκωσία συνεργάζονται στενά πάνω στο θέμα και σήμερα, μετά την συνάντηση με τον κ. Ερντογάν, ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα δει τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκο Χριστοδουλίδη, για να συζητήσουν τις εξελίξεις.