Αναβαθμισμένη και με πλούσια ατζέντα θα είναι η σημερινή επίσκεψη του Νίκου Δένδια στην Τουρκία, καθώς θα έχει συναντήσεις τόσο με τον ομόλογό του Μεβλούτ Τσαβούσογλου, όσο και με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Η συνάντηση με τον Τούρκο Πρόεδρο προέκυψε αργά το βράδυ της Τετάρτης, μετά από αίτημα της τουρκικής πλευράς, όπως ενημέρωσε το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών.
Οπως γίνεται αντιληπτό, το ταξίδι του Νίκου Δένδια στη γειτονική χώρα αποκτά πλέον βαρύνουσα σημασία, καθώς η συνάντηση του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών με τον Τούρκο Πρόεδρο, η οποία θα προηγηθεί αυτής των δύο υπουργών, γίνεται εκτός πρωτοκόλλου, σε μια περίοδο όπου οι δύο χώρες έχουν σειρά ανοικτών θεμάτων, ενώ η Αγκυρα βρίσκεται σε συνεχή προσπάθεια εξομάλυνσης των σχέσεών της με την Ευρώπη.
Η πρώτη επίσκεψη Δένδια στην Τουρκία
Πρόκειται για την πρώτη επίσκεψη του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών στην τουρκική πρωτεύουσα. Άλλωστε, από τον Ιούλιο του 2019 όταν και ανέλαβε η κυβέρνηση Μητσοτάκη, ίσως να είναι η πρώτη φορά που οι σχέσεις των δύο χωρών δεν βρίσκονται σε σημείο υψηλότατης έντασης.
Μεταναστευτική κρίση στον Εβρο, Oruc Reis στο Καστελλόριζο, υπογραφή του τουρκολιβυκού μνημονίου, άνοιγμα του παραλιακού μετώπου στο Βαρώσι στην Κύπρο, ήταν τα σημαντικότερα γεγονότα που δημιούργησαν τριβές ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία και δεν επέτρεψαν την πραγματοποίηση παρόμοιας συνάντησης νωρίτερα.
Από την ημέρα που έφτασε στο γραφείο του Νίκου Δένδια η πρόσκληση για τη σημερινή συνάντηση, η ελληνική πλευρά ξεκαθάρισε ότι αυτή θα πραγματοποιηθεί μόνο αν «το επιτρέψουν οι συνθήκες», δηλαδή αν η Τουρκία δεν προβεί σε νέες προκλητικές ενέργειες. Προφανώς, στο ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών εκτίμησαν ότι οι συχνές δηλώσεις του Χουλουσί Ακάρ αλλά και η προσβλητική ανάρτηση του Φαχρετίν Αλτούν το Σάββατο δεν συνιστούσαν λόγο ακύρωσης της συνάντησης. Άλλωστε, όπως έχει επανειλημμένως υπογραμμίσει η Αθήνα, η ελληνική πλευρά δεν θα είναι αυτή που θα δώσει αφορμή στην Τουρκία για πιθανή διακοπή του διαλόγου.
Σύμφωνα με το πρόγραμμα της επίσκεψης, οι δύο υπουργοί Εξωτερικών αναμένεται να δειπνήσουν μαζί μετά τη συνάντηση. Πρόκειται για μια ιδιαίτερα τιμητική πρόσκληση καθώς το «ιφτάρ» (το δείπνο στην περίοδο του Ραμαζανιού) θεωρείται πολύ σημαντικό για τους Μουσουλμάνους.
Τα δύσκολα θέματα που έχουν ενώπιόν τους οι δύο ΥΠΕΞ
Μέχρι να φτάσουν εκεί, όμως, Τσαβούσογλου και Δένδιας αναμένεται να πραγματοποιήσουν μια δύσκολη συζήτηση, καθώς οι δύο χώρες έχουν σειρά ανοικτών ζητημάτων. Συνέχιση των διερευνητικών επαφών και του πολιτικού διαλόγου, Κυπριακό, μεταναστευτικό είναι τα βασικά ζητήματα. Απομένει να φανεί αν ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών θα ανοίξει τη βεντάλια, θέτοντας για παράδειγμα ζητήματα για τη μειονότητα ή αν θα κάνει αναφορά στο θέμα των Γκιουλενιστών.
Σε ό,τι αφορά τις διερευνητικές, η Αθήνα αναμένει την πρόσκληση της Αγκυρας για τον 63ο γύρο. Στους τελευταίους δύο γύρους, οι δύο αντιπροσωπείες ανέπτυξαν τις θέσεις τους, χωρίς να έχει διαφανεί κοινό πεδίο μέχρι στιγμής.
Το Κυπριακό αναμένεται επίσης να απασχολήσει ιδιαίτερα τους δύο επικεφαλής της διπλωματίας, καθώς στις 27 με 29 Απριλίου είναι προγραμματισμένη η Ατυπη Πενταμερής Διάσκεψη στη Γενεύη. Η ελληνική και η ελληνοκυπριακή πλευρά υποστηρίζουν ότι η συνέχιση των διαπραγματεύσεων μπορεί να γίνει μόνο από το σημείο από όπου σταμάτησε στον Κραν Μοντανά. Από την άλλη, Τουρκία και Τουρκοκύπριοι επιμένουν ότι τα δεδομένα από το 2017 έχουν αλλάξει και βάζουν στο τραπέζι την πρόταση για «λύση δύο κρατών». Η απόσταση ανάμεσα στις δύο πλευρές μοιάζει χαώδης, ωστόσο ορισμένοι πιστεύουν ότι αυτή μπορεί να μειωθεί, ούτως ώστε ο Αντόνιο Γκουτέρες να μπορέσει να κηρύξει την έναρξη της διαδικασίας των διαπραγματεύσεων.
Το πρωί της Πέμπτης, ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου θα ταξιδέψει στην Κύπρο όπου θα έχει συναντήσεις με την τουρκοκυπριακή ηγεσία ενώ ο Νίκος Δένδιας θα έχει την ευκαιρία να τα πει με τον Κύπριο ομόλογό του, Νίκο Χριστοδουλίδη στην Αθήνα κατά τη διάρκεια της τριμερούς συνάντησης Ελλάδας, Κύπρου, Λιβάνου.
Η «μάχη» για τη Λιβύη
Εκτός των διμερών σχέσεων, πάντως, Ελλάδα και Τουρκία έχουν επιδοθεί τις τελευταίες ημέρες και σε ένα άτυπο μπρα ντε φερ αναφορικά με τη Λιβύη. Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν απάντησε στην επίσκεψη του Ελληνα Πρωθυπουργού στην Τρίπολη, καλώντας τον Λίβυο μεταβατικό πρωθυπουργό στην Αγκυρα, όπου ανανέωσαν διμερείς οικονομικές συμφωνίες. Την ίδια ημέρα ο Νίκος Δένδιας επισκεπτόταν τη χώρα της Βόρειας Αφρικής για δεύτερη φορά σε μία εβδομάδα. Παράλληλα, μία μέρα νωρίτερα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης υποδέχθηκε στην Αθήνα τον επικεφαλής του Προεδρικού Συμβουλίου της Λιβύης Μοχάμεντ αλ – Μενφί όπου συμφώνησαν να εκκινήσουν συζητήσεις για οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών. Προφανώς, κέντρο του ενδιαφέροντος και της τριβής ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία αποτελεί το τουρκολιβυκό σύμφωνο, καθώς η Αθήνα επιχειρεί την ακύρωσή του, ενώ η Αγκυρα κάνει ό,τι μπορεί για την εξασφάλιση της συνέχειας του. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η μεταβατική κυβέρνηση της Λιβύης δεν έχει εξουσιοδότηση για τον χειρισμό μιας τέτοιας κατάστασης, με τις όποιες εξελίξεις σε αυτό το ζήτημα να αναμένονται μετά τις εκλογές του Δεκεμβρίου.