Οι Γάλλοι Σοσιαλιστές γιορτάζουν στις 21 Μαΐου τα 40 χρόνια από την ιστορική νίκη του Φρανσουά Μιτεράν, το 1981, θέλοντας να τιμήσουν τον πολιτικό που κατάφερε να χτίσει μια πολιτική, ιδεολογική και στρατηγική πρόταση για τη γαλλική Αριστερά και να της χαρίσει πολλές εκλογικές νίκες.
Η νίκη του Μιτεράν το 1981 ήρθε λίγους μήνες πριν την ηρωική εποχή ΠΑΣΟΚ και την άνοδο στην εξουσία του Ανδρέα Παπανδρέου. Oι δύο πολιτικοί συνεργάστηκαν και συνδέθηκαν προσωπικά, ενώ οι Έλληνες σοσιαλιστές πάντα ένιωθαν έναν συναισθηματικό δεσμό και σεβασμό για τον Γάλλο ηγέτη.
Η νίκη Μιτεράν συνοδεύτηκε στη Γαλλία με μια έκρηξη χαράς για την Αριστερά και ένα σοκ για τη Δεξιά, η οποία δεν είχε χάσει ποτέ την εξουσία από την αρχή της 5ης Δημοκρατίας. Προκάλεσε επίσης σεισμό στο εξωτερικό, στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ κυρίως, αφού ο Μιτεράν τοποθέτησε υπουργούς από το Κομμουνιστικό Κόμμα στην κυβέρνησή του, προκαλώντας εγκεφαλικά στη Δύση. Ιστορικές ημέρες, με το Σοσιαλιστικό κόμμα στο απόγειο της δόξας του.
Σήμερα, 40 χρόνια αργότερα, οι εορτασμοί της επετείου δεν θυμίζουν τίποτα από την αίγλη του παρελθόντος. Προβλέπεται ένα συμπόσιο με κάποιους «ελέφαντες» του PS, όπως ο Φρανσουά Ολάντ, και μια συζήτηση στρογγυλής τραπέζης με τον Ολιβιέ Φορ, τον νυν (άχρωμο) επικεφαλής του κόμματος. Συμπόσιο, στρογγυλή τράπεζα… μυρίζει πραγματικά κατάθλιψη.
Κι αυτό γιατί το PS δεν έχει πλέον τίποτα να γιορτάσει, παρά μόνο ένα οριστικά χαμένο παρελθόν. Και η νοσταλγία, για ένα πολιτικό κόμμα, δεν είναι πραγματικά ελκυστική. Σήμερα οι δημοσκοπήσεις δείχνουν απόλυτη κατάρρευση. Ενώ ο Μιτεράν κέρδιζε εκλογές με τεράστια ποσοστά, ο τελευταίος υποψήφιος των Σοσιαλιστών για την προεδρική εκλογή, Μπενουά Αμόν, πήρε 6,4%. Και η Αν Ινταλγκό, αν είναι τελικά υποψήφια απέναντι στον Μακρόν, το 2022, παίρνει στις δημοσκοπήσεις 6%-7%.
Το πιο πιθανό είναι ότι το PS δεν θα μπορέσει ποτέ ξανά να διεκδικήσει την εξουσία. Ο Σοσιαλισμός έχασε, δεν οδηγεί πια τον κόσμο. Στη Γαλλία χάνει δυνάμεις προς τον κεντρώο Μακρόν, τους Πράσινους και τους νεοκομμουνιστές του Μελανσόν (το αντίστοιχο του ΣΥΡΙΖΑ). Ως πριν από 10 χρόνια το PS ετοιμαζόταν να πάρει τον έλεγχο της Βουλής, της Γερουσίας, του προεδρικού μεγάρου και της πρωθυπουργίας, καθώς και των περισσότερων περιφερειών και δήμων της χώρας. Όλα αυτά σήμερα έχουν σαρωθεί. Τέλος της παρτίδας.
Ποιοι είναι οι λόγοι αυτής της κατάπτωσης; Μια κραυγαλέα έλλειψη ιδεών, απουσία πολιτικών ηγετών, σταδιακή απομάκρυνση από τις λαϊκές τάξεις -τις οποίες δείχνει να έχει χάσει οριστικά- και αφανισμός των διανοητών της Αριστεράς. Σε αυτές τις (μαύρες) παρατηρήσεις συγκλίνουν όλες οι αναλύσεις.
Για να αναγεννηθεί το PS, λένε, πρέπει εκ νέου να ενσαρκώσει την ελπίδα. Αυτό όμως το κάνουν ο Μακρόν, οι Πράσινοι ή οι νεοκομμουνιστές, οι οποίοι έχουν κλέψει από το PS αυτή την ειδική αλχημεία, αυτή την ενέργεια, αυτή την ελπίδα που μπορεί να τροφοδοτήσουν μια νίκη. Και καταλήγουν, οι ίδιοι αναλυτές: στο σημείο που έχουν φτάσει τα πράγματα, το PS μπορεί να μην είναι πια εδώ για να γιορτάσει τα 50ά γενέθλια από την πρώτη νίκη Μιτεράν.
Δεν ξέρω κατά πόσον αυτές οι μαύρες προβλέψεις φτάνουν ως το ΚΙΝΑΛ. Το PS και το ΠΑΣΟΚ είχαν πολλά κοινά και έχουν κάνει πολλά ίδια λάθη. Μιτεράν και Αντρέας βρέθηκαν, αρχικά, ιδεολογικά απέναντι στην παγκοσμιοποίηση και τον καπιταλισμό -εφηύραν, ουσιαστικά, τον σοσιαλιστικό λαϊκισμό. «Όποιος δεν δέχεται τη ρήξη με την καπιταλιστική κοινωνία, δεν μπορεί να γίνει μέλος του Σοσιαλιστικού κόμματος», έλεγε ο λαοπλάνος Μιτεράν, στο Επινέ. Κι όταν έληξαν τα παραμύθια, PS και ΠΑΣΟΚ βρέθηκαν στα αζήτητα. Όταν, με άλλα λόγια, η ιδέα της αναδιανομής του πλούτου δεν μπορούσε πια να ικανοποιήσει τις μεσαίες και λαϊκές τάξεις, το Σοσιαλιστικό κόμμα επιτάχυνε την πτώση του. Για το ΠΑΣΟΚ, το καρφί στο φέρετρο έβαλε ο Γιώργος Παπανδρέου («λεφτά υπάρχουν»), πρώτα με την καταστροφική διαχείριση της χρεοκοπίας της Ελλάδας, και στη συνέχεια με τη διάσπαση του κόμματος που ο πατέρας του είχε ιδρύσει.
Στο ΚΙΝΑΛ παραμένουν ως ψηφοφόροι, παρά τις αστείες αλλαγές τίτλου, λίγοι μετριοπαθείς και σκεπτόμενοι κεντροαριστεροί που πολιτικά απεχθάνονται τον λαϊκισμό του ΣΥΡΙΖΑ. Πιστοί δείχνουν, επίσης, κάποιοι λάτρεις της «σφραγίδας». Εν αναμονή ψηφοφόροι είναι όμως και όσοι επέλεξαν τον μετριοπαθή και μεταρρυθμιστή Μητσοτάκη, προκειμένου να διασωθεί η χώρα από τη λαίλαπα των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ. Αυτοί δεν προσελκύονται ούτε από μνημόσυνα ηρωικών εποχών, ούτε από επανασύσταση γραφείων Τοπικής ΠΑΣΟΚ, ούτε από αντιγραφές συριζαϊκού λαϊκισμού. Θέλουν εναλλακτική πρόταση στην παλαβή Αριστερά, σύγχρονο αντίλογο στην κεντροδεξιά και ηγετικό πρόσωπο για επικεφαλής. Αν αυτά δεν ευρεθούν, τότε ούτε για... συμπόσιο με «ελέφαντες» δεν θα βρίσκει το ΚΙΝΑΛ συμμετοχές, στο άμεσο μέλλον.