«Σκοπός μας η αποκατάσταση της σύνδεσης που είχε η πόλη της αρχαίας Αθήνας με το Ιερό της Ελευσίνας, το Λαύριο και τα ορυχεία αργύρου καθώς και με το επίνειό της τον Πειραιά».
Αυτά είναι μόνο λίγα από όσα θα συζητηθούν την Πέμπτη 13 Ιουνίου στον κύκλο διαλέξεων του Megaron Plus με τίτλο «Η Τριλογία της Αθήνας», στον οποίο συμμετέχουν διακεκριμένοι επιστήμονες, μιας δυναμικής πρωτοβουλίας που αναπτύσσουν το τελευταίο διάστημα όλοι οι αρμόδιοι φορείς και το ΔΙΑΖΩΜΑ με στόχο τον σχεδιασμό και την υλοποίηση ενός καινοτόμου προγράμματος «Ολοκληρωμένης Χωρικής Επένδυσης για την Αττική».
Τα αρχαία μεταλλεία αργύρου στο Λαύριο
Στην τέταρτη και τελευταία διάλεξη του κύκλου (ώρα έναρξης: 19.00), η οποία επικεντρώνεται στο Λαύριο, ο αρχαιολόγος και επίκουρος καθηγητής του Ιονίου Πανεπιστημίου Ανδρέας Καπετάνιος θα παρουσιάσει την ομιλία «Χθόνιος μόχθος: οι άνθρωποι και η γη του αρχαίου Λαυρίου» ξεναγώντας το κοινό στα αρχαία μεταλλεία αργύρου της περιοχής και αποτυπώνοντας αυτό το κορυφαίο τεχνολογικό θαύμα της αρχαιότητας, ενώ ο Νίκος Μπελαβίλας, αναπληρωτής καθηγητής της Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και αναπληρωματικό μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Τεχνολογικού Πολιτιστικού Πάρκου Λαυρίου, θα μιλήσει για «Το Λαύριο των δύο εποχών: ένα πετυχημένο πείραμα είκοσι χρόνων» και θα αφηγηθεί τη σημαντική ιστορία της Λαυρεωτικής και των Μεταλλείων Λαυρίου κατά τον 19ο και 20ό αιώνα.
Ελεύθερη είσοδος στην εκδήλωση
Προλογίζει ο πρόεδρος του ΔΙΑΖΩΜΑΤΟΣ Σταύρος Μπένος, o οποίος έχει αναλάβει και τον συντονισμό της συζήτησης. Η είσοδος είναι ελεύθερη με δελτία προτεραιότητας (έναρξη διανομής στις 17:30).
Στο πλαίσιο της εκδήλωσης η Παιδική-Νεανική Χορωδία Δήμου Λαυρεωτικής, την οποία θα συνοδεύσει η Ορχήστρα Νέων Λαυρίου, θα παρουσιάσει υπό τον μαέστρο Ευτύχη Ζαρμπ, σε μεταγραφή του ίδιου, αγαπημένα τραγούδια των Χατζιδάκι, Σαββόπουλου, Λάγιου και Θεοδωράκη.
«Χθόνιος μόχθος: οι άνθρωποι και η γη του αρχαίου Λαυρίου»
«Η Λαυρεωτική είναι ο μοναδικός τόπος στον οποίο καθίσταται συνεχώς αισθητή η σχέση της μακράς διάρκειας της γεωλογίας και της γεωγραφίας με τη συνέχεια των στιγμών του ανθρώπινου σωματικού και πνευματικού μόχθου. Κυρίαρχο στοιχείο της, η πάλη με το μετάλλευμα και τα μέταλλα μέσα και πάνω στη γη, η οποία μαρτυρείται αρχαιολογικά τουλάχιστον από το τέλος της 4ης π.Χ. χιλιετίας. Η εξέλιξη της αρχαίας τεχνολογίας, των οικονομικών και πολιτικών δομών στέκουν απτά, εκεί, αρχαία κατάλοιπα στριμωγμένα σε εικοσιπέντε χιλιάδες στρέμματα του λαυρεωτικού τοπίου. Ανάμεσά τους, κυρίαρχη η παρουσία των υλικών και ιδεολογικών θεμελίων της Πόλεως της Αθήνας των κλασικών χρόνων: εκατοντάδες μεταλλουργικά εργαστήρια, υδραυλικά έργα, δεκάδες αγροικίες, ιερά και φρούρια, αγορές και το θέατρο του Θορικού, ενταγμένα σε δέκα περίπου Κλεισθένειους Δήμους».
Γιατί έμεινε εν πολλοίς άγνωστο το Λαύριο
«Το Λαύριο μάς δίνει τη δυνατότητα να δούμε και να σκεφτούμε την Κλασική Αθήνα στην μεγάλη κλίμακα. Η αργυρίτις γη του, ο λεγόμενος ναυτικός νόμος του Θεμιστοκλή, η νίκη στη Σαλαμίνα αποτελούν μιαν ιστορική ακολουθία σχέσεων από την οποία αναδύθηκε η αθηναϊκή πολιτική, οικονομική και πολιτισμική ηγεμονία. Το υλικό σύμβολό της, ο Παρθενώνας, έγινε και παγκόσμιο.
Το Λαύριο, όμως, παρέμεινε εν πολλοίς άγνωστο. Ίσως γιατί σε αυτό το τοπίο, το κάποτε εκκωφαντικό από τους κρότους και τις φωνές των μεταλλείων και των εργαστηρίων, μόχθησαν μυριάδες από τους σιωπηλούς της Ιστορίας: οι δούλοι. Η αρχαιολογική μέθοδος καθώς, εκτός από τα μεγάλα και υψηλά έργα τέχνης, εστιάζει και στα μικρά και ασήμαντα υλικά κατάλοιπα, μπορεί, μερικές φορές, να δώσει φωνή και στις σιωπηλές ομάδες. Και όταν, μέσω αυτής, καταφέρουμε να συναντήσουμε την τεράστια κλίμακα του αρχαίου μεταλλευτικού και μεταλλουργικού λαυρεωτικού χώρου, με τα αμέτρητα εργαστήρια στην επιφάνεια και τα χιλιόμετρα των στοών στο υπέδαφος, μπορεί να μάθουμε κάτι και για τις χιλιετίες του σιωπηλού χθόνιου μόχθου» καταλήγει ο Ανδρέας Καπετάνιος.
«Το Λαύριο των δύο εποχών: ένα πετυχημένο πείραμα είκοσι χρόνων»
«Το νεότερο Λαύριο σώθηκε εν μέσω της χειρότερης κρίσης της ιστορίας του, στις αρχές της δεκαετίας 1990. Η αυτοδιοίκηση, οι εργαζόμενοι της πόλης και δίπλα τους μια μεγάλη ομάδα καθηγητών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, συνέλαβαν την ιδέα μετατροπής της καταστροφής της αποβιομηχάνισης σε δημιουργία πολιτισμού και τεχνολογίας. Έτσι σώθηκε η Γαλλική Εταιρεία Μεταλλείων Λαυρίου (ΓΕΜΛ)» αναφέρει ο Νίκος Μπελαβίλας.
«Τα 250 στρέμματα και τα 41 ερείπια άρχισαν τότε να μετασχηματίζονται στο ωραιότερο και μεγαλύτερο βιομηχανικό μνημείο της χώρας, το Τεχνολογικό-Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου. Δίπλα σε αυτό, με συστηματικές αποκαταστάσεις μνημείων και αναπλάσεις από τον Δήμο Λαυρεωτικής, η ιστορική βιομηχανική πόλη, η «company town» του 19ου αιώνα, διασώθηκε και αναβίωσε.
Το Μουσείο Μεταλλείας-Μεταλλουργίας Λαυρίου
Σήμερα βρίσκονται σε εξέλιξη μια σειρά έργα, με κορυφαίο το Μουσείο Μεταλλείας-Μεταλλουργίας Λαυρίου (ΜΜΜΛ). Το επόμενο βήμα είναι η σύνδεση της αρχαίας τεχνικής κληρονομιάς των μεταλλείων και του εθνικού δρυμού όπου βρίσκονται με τη νεότερη βιομηχανική κληρονομιά της πόλης. Αυτό το Λαύριο της τεχνολογίας, της έρευνας, της εκπαίδευσης και της αρχαιολογίας γίνεται έτσι ένας από τους ισχυρούς πόλους στο μεγάλο δίκτυο της Αττικής» καταλήγει ο Νίκος Μπελαβίλας.
Μέγαρο Μουσικής: Η Τριλογία της Αθήνας: Ελευσίνα – Αθήνα – Λαύριο
Πέμπτη 13 Ιουνίου, 19:00 / Είσοδος ελεύθερη με δελτία προτεραιότητας / Η διανομή των δελτίων αρχίζει στις 17:30