Με πρωταγωνίστρια την Fernanda Torres και με επίκεντρο μια οικογένεια που διαλύθηκε από τη στρατιωτική δικτατορία της Βραζιλίας, η ταινία «I'm Still Here» διεκδικεί τρία σημαντικά βραβεία Όσκαρ και θα μπορούσε να κάνει την ανατροπή τη βραδιά της απονομής.
Όταν ανακοινώθηκαν οι υποψηφιότητες για τα Όσκαρ, η απροσδόκητη επιτυχία του I'm Still Here του Walter Salles - με υποψηφιότητες στις κατηγορίες Α' Γυναικείου Ρόλου (Fernanda Torres), Καλύτερη Διεθνή Ταινία και, το πιο απρόσμενο απ’ όλα, στην κατηγορία Καλύτερη Ταινία - προκάλεσε πανηγυρισμούς στη Βραζιλία.
Ο πρόεδρος της χώρας, Luiz Inácio Lula da Silva, έγραψε στην πλατφόρμα X: «Είμαι τόσο περήφανος! Φιλιά στη Fernanda Torres και τον Walter Salles».
Η Fernanda Torres είναι μόλις η δεύτερη Βραζιλιάνα ηθοποιός που λαμβάνει υποψηφιότητα για Όσκαρ. Η πρώτη ήταν η μητέρα της, η θρυλική Fernanda Montenegro, η οποία προτάθηκε για το βραβείο Καλύτερης Ηθοποιού το 1998 για τον ρόλο της στην ταινία του Walter Salles και πάλι, Central Station (Central do Brasil).
Η Montenegro, που είναι σήμερα 95 ετών, έχει μάλιστα έναν μικρό ρόλο στην ταινία I'm Still Here.
Η υπόθεση της ταινίας
Το φιλμ αφηγείται την αληθινή ιστορία μιας οικογένειας που έζησε υπό τη στρατιωτική δικτατορία της Βραζιλίας, η οποία διήρκεσε δύο δεκαετίες και έληξε το 1985. Το 1971, ο Rubens Paiva (Selton Mello), πρώην βουλευτής, συνελήφθη από τη στρατιωτική αστυνομία και δεν εμφανίστηκε ποτέ ξανά. Η σύζυγός του, Eunice (Fernanda Torres), αναγκάστηκε να χτίσει ένα μέλλον για την ίδια και τα πέντε τους παιδιά.
Τα επόμενα χρόνια, η Eunice επέστρεψε στο σχολείο και έγινε διακεκριμένη δικηγόρος ανθρωπίνων δικαιωμάτων, χωρίς ποτέ να σταματήσει να αναζητά την αλήθεια για την τύχη του συζύγου της και να προσπαθεί να καταστήσει το κράτος υπεύθυνο.
Δείτε το τρέιλερ της ταινίας
Το I'm Still Here είναι το αουτσάιντερ των Όσκαρ που έχει κλέψει τις εντυπώσεις – και πολλά περισσότερα. Πλέον φαίνεται να είναι το φαβορί στην κατηγορία της καλύτερης διεθνούς ταινίας, ενώ η Fernanda Torres έχει τουλάχιστον μια ρεαλιστική πιθανότητα να κερδίσει την Demi Moore, η οποία θεωρείται η επικρατέστερη για το Όσκαρ καλύτερης ηθοποιού.
Λίγες ταινίες έχουν καταφέρει να αποτυπώσουν τις καταστροφικές συνέπειες της πολιτικής στην ατομική ζωή με τόσο οικείο και επίκαιρο τρόπο. Η ταινία έκανε την εμφάνισή της σε μια εποχή όπου η άνοδος του αυταρχισμού έχει εξελιχθεί σε παγκόσμιο ζήτημα, όπως σημειώνει η κριτικός κινηματογράφου Caryn James σε άρθρο της στο BBC.
«Με την ένταση της αφήγησης, τις συγκλονιστικές ερμηνείες και την πολιτική της δύναμη, το I'm Still Here όχι μόνο ξεπερνά τις προσδοκίες ως μια απλή ιστορική αναδρομή, αλλά αναδεικνύεται ως μια σύγχρονη προειδοποίηση για τους κινδύνους που ελλοχεύουν όταν το κράτος αψηφά τα ανθρώπινα δικαιώματα», γράφει χαρακτηριστικά.
Η ταινία έκανε πρεμιέρα στο 81ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας την 1η Σεπτεμβρίου 2024, όπου έλαβε το βραβείο Καλύτερου Σεναρίου. Παρά τις προσπάθειες μποϊκοτάζ από την ακροδεξιά στη Βραζιλία, η ταινία σημείωσε εμπορική επιτυχία, με εισπράξεις που ξεπέρασαν τα 25 εκατομμύρια δολάρια.
Η ερμηνεία της Torres επαινέθηκε ευρέως, οδηγώντας την σε νίκη στην κατηγορία Καλύτερης Ηθοποιού σε Δραματική Ταινία στα 82α Βραβεία Χρυσών Σφαιρών. Επιπλέον, η ταινία έγινε η πρώτη βραζιλιάνικη παραγωγή που προτάθηκε για το Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας στα 97α Βραβεία της Ακαδημίας.
Πού οφείλεται η επιτυχία της
Η επιτυχία του I'm Still Here έχει καθοριστεί σε μεγάλο βαθμό από τον αντίκτυπό του στη Βραζιλία, όπου η Fernanda Torres είναι μια σημαντική σταρ με τεράστια απήχηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Η Isabela Boscov, Βραζιλιάνα δημοσιογράφος και κριτικός κινηματογράφου, δήλωσε στο BBC: «Αυτό που είναι πραγματικά ασυνήθιστο στη Βραζιλία είναι μια ταινία που δεν είναι κωμωδία να έχει τέτοια εμπορική επιτυχία. Αυτό έχει να συμβεί πολλά χρόνια».
Η Boscov αποδίδει την επιτυχία της ταινίας σε έναν συνδυασμό παραγόντων: στη δημοτικότητα της Torres, στον ρεαλιστικό τρόπο με τον οποίο η ταινία απεικονίζει τη Βραζιλία της δεκαετίας του 1970, και στο εθνικό κλίμα, δεδομένου του ταραχώδους πολιτικού παρελθόντος της χώρας.
Το πολιτικό υπόβαθρο
Η πρόσφατη ιστορία της Βραζιλίας υπήρξε ταραχώδης. Η ακροδεξιά κυβέρνηση του Jair Bolsonaro βρισκόταν στην εξουσία από το 2019 έως το 2023. Μετά την ήττα του στις εκλογές του 2022, υποστηρικτές του Bolsonaro εισέβαλαν στο Κογκρέσο, το προεδρικό μέγαρο και το Ανώτατο Δικαστήριο. O Bolsonaro κατηγορήθηκε επισήμως για φερόμενη απόπειρα πραξικοπήματος.
Η Boscov προσθέτει: «Ο Walter Salles έχει αυτό το χάρισμα: να συλλαμβάνει ακριβώς αυτό που χρειάζεται η χώρα, αγγίζοντας ουσιαστικά το zeitgeist (πνεύμα της εποχής)».
Σε μια περίοδο που η Βραζιλία είναι βαθιά διχασμένη ιδεολογικά, η ταινία πραγματεύεται ζητήματα του παρελθόντος (κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής δικτατορίας), τα οποία παραμένουν εξαιρετικά επίκαιρα.
«Πιστεύω ότι το μισό της χώρας θα ήθελε να αντιμετωπίσει όσα συνέβησαν στο παρελθόν, ώστε να αποτρέψει την επανάληψή τους», καταλήγει η Boscov.