Κανείς δεν περίμενε τόσο γρήγορα μια εξέγερση εναντίον του Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος καλλιέργησε τεράστιες προσδοκίες όταν υποσχέθηκε ότι θα μεταρρύθμιζε την κοιμώμενη Γαλλία, θα ανέτρεπε την γραφειοκρατική Ευρώπη, και θα επέβαλε ένα νέο είδος πολιτικού σχήματος που ο ίδιος έπλασε, το «ούτε Δεξιά, ούτε Αριστερά».
18 μήνες μετά τις εκλογές, κανένα από τα οράματα του «Δία» ή «Ναπολέοντα», όπως ειρωνικά αποκαλούν πλέον οι Γάλλοι τον Μακρόν, δεν προχωράει. Αντίθετα, γιγαντώνεται ένα κίνημα δυσαρέσκειας το οποίο ο Γάλλος πρόεδρος δείχνει ότι δεν μπορεί να κατανοήσει, ούτε το είχε προβλέψει, φυσικά.
Και δεν πρόκειται για ένα ρομαντικό κίνημα-remake του Μάη του ‘68, όταν η επανάσταση είχε όμορφα συνθήματα και τα πεζοδρόμια έσπαζαν φοιτητές, διανοούμενοι και φιλόσοφοι σαν τον Ζαν Πολ Σαρτρ! Τα Κίτρινα Γιλέκα τα φόρεσαν οργισμένοι Γάλλοι από την επαρχία, από τις μικρές πόλεις και τα «άγρια» προάστια για να διαμαρτυρηθούν για την αύξηση στα καύσιμα και για την ακρίβεια.
Χωρίς κομματική ή συνδικαλιστική προστασία, χωρίς ηγέτη, αυτοί οι «petites gens», οι «ασήμαντοι άνθρωποι» που λέει και ο Μακρόν, έβαλαν φωτιά στη Γαλλία, δημιουργώντας ένα πρωτοφανές κίνημα, μέσω facebook, που πολλοί αποκάλεσαν «Μάη του ‘68 της μεσαίας τάξης».
Κινητοποιήθηκαν κυρίως εργαζόμενοι των 1000 ευρώ -και κάτω- που κατοικούν σε σπιτάκια (pavillon τα αποκαλούν ειρωνικά οι Παριζιάνοι) στην επαρχία, εκεί όπου οι υψηλές τιμές των ακινήτων έριξαν τα προηγούμενα χρόνια την αδύνατη μεσαία τάξη. Αλλά όσο η εργασία και οι δημόσιες υπηρεσίες συγκεντρώνονται στα μεγάλα αστικά κέντρα, τόσο μεγαλώνει και ο χρόνος μετακίνησης και τα έξοδα στα καύσιμα. Εξ ου και η οργή για την τιμή της βενζίνης.
Το χάος που χωρίζει τον Μακρόν από τα Κίτρινα Γιλέκα φαίνεται και από την αιτία της αύξησης: ο Γάλλος πρόεδρος ήθελε να στρέψει τους πολίτες στο οικολογικό και ηλεκτρικό αυτοκίνητο, τους φορολόγησε λοιπόν τα βρώμικα καύσιμα. Δεν υπολόγισε ότι όσοι κερδίζουν 1000 ευρώ και κάτω, δεν μπορούν αγόγγυστα να κατανοήσουν την «ενεργειακή μετάβαση».
Γρήγορα τα Κίτρινα Γιλέκα γιγαντώθηκαν. Ακτιβιστές μπαχαλάκηδες, μοναρχικοί, ακροδεξιά γκρουπούσκουλα όπως η Action française και το Bastion social, o Υvan Benetteti του αντισημιτικού μπλοκ Œuvre Française προστέθηκαν στους κινηματίες. Η άκρα αριστερά έκανε την εμφάνισή της στις διαδηλώσεις, με μαύρα μπουφάν και κουκούλες -All cops are bastards, έγραφαν στα Ηλύσια Πεδία. Αλήτες, ισλαμιστές και περιθωριακοί από τα προάστια του Παρισιού επωφελήθηκαν για να κάψουν την πρωτεύουσα, να λεηλατήσουν μαγαζιά και μίνι μάρκετ, να πυρπολήσουν αυτοκίνητα.
Η μικρο-μεσαία τάξη που κινητοποιήθηκε απαίτησε μείωση φόρων. Αυτή η κοινωνική κατηγορία (εργαζόμενοι ιδιωτικού τομέα, μικρά στελέχη επιχειρήσεων) στη Γαλλία αδυνατεί πλέον να διατηρήσει το παλιό στιλ ζωής και αγωνιά γιατί νιώθει ότι το κοινωνικό ασανσέρ έχει μπλοκάρει και ελλοχεύει ο κίνδυνος να κατρακυλήσει στο κοινωνικό σκαλοπάτι. Εχουν θυμώσει γιατί θεωρούν τον Μακρόν «πρόεδρο των πλουσίων» και δεν ανέχονται πια τα πανάκριβα Louis Vuitton της Μπριζίτ.
Η κατώτερη μεσαία τάξη διεκδίκησε τα αντίθετα: περισσότερο κράτος, κρατικές υποδομές και δημόσιες υπηρεσίες στην ξεχασμένη επαρχία ή στα προάστια. Απαίτησαν να μην κλείνουν σταθμοί τρένων, παιδικοί σταθμοί και σχολεία στις ζώνες όπου κατοικούν -zonards τους αποκαλούν αυτούς, περιφρονητικά, στη γαλλική πρωτεύουσα.
Προς μεγάλη έκπληξη του Εμανουέλ Μακρόν, οι άνθρωποι διαμαρτύρονται γιατί μπήκε ένα πολιτικό σύνορο ανάμεσα στους «κάτω», τον λαό, και στους «πάνω» την ελίτ. Οι Angry Whites (θυμωμένοι Λευκοί) του Τραμπ ξεπέρασαν τα σύνορα. Αμφισβητούν τις πολιτικές ηγεσίες και το οικονομικό μοντέλο του φιλελευθερισμού και των μεταρρυθμίσεων. Τα Κίτρινα Γιλέκα, έγραψε η le Monde, έχουν την αίσθηση ότι δεν υπάρχει πραγματική επιλογή ανάμεσα στα διαφορετικά κόμματα και ότι τα όρια Δεξιάς-Αριστεράς είναι δυσδιάκριτα. Ορισμένοι διαδηλωτές διερωτήθηκαν γιατί πρέπει να ψηφίζουν. Κάποιοι αναλυτές έγραψαν ότι τα Κίτρινα Γιλέκα στην κάλπη θα έριχναν ευχαρίστως κάτι αντίστοιχο με το λαϊκιστικό Κίνημα Πέντε Αστέρων της Ιταλίας ή κατευθείαν Μαρίν Λεπέν.
Οπως και να’χει, οι Γάλλοι κινηματίες έχουν την αίσθηση ότι τους έχουν «ξεχάσει», θέλουν να ακουστούν. Πιστεύουν ότι η κοινωνία «ολιγαρχοποιείται» και ότι εκρήγνυνται οι οικονομικές ανισότητες ανάμεσα στους λίγους υπερ-πλούσιους και στη μεσαία τάξη. Είναι ενδεικτικό ότι στη λίστα των αιτημάτων, τα Κίτρινα Γιλέκα απαίτησαν να μπουν περισσότεροι φόροι στους κολοσσούς της Amazon, Carrefour και λιγότεροι στον «μικρό λαό».
Και ξαφνικά, τους δικαίωσε, μιλώντας στην αμερικανική Γερουσία, την Τρίτη 4 Δεκεμβρίου, η Κριστίν Λαγκάρντ. Προειδοποίησε τους ηγέτες ότι έρχεται η «εποχή της οργής» και ότι οι ανισότητες σήμερα ξεπερνούν εκείνες της «χρυσής εποχής» του καπιταλισμού του 19ο αιώνα! Η επικεφαλής του ΔΝΤ απηύθυνε έκκληση ώστε «τα οικονομικά οφέλη της παγκοσμιοποίησης να τα μοιράζονται όλοι και όχι μόνο ορισμένοι». Εδωσε μάλιστα το παράδειγμα των εταιριών-κολοσσών που αποφεύγουν την φορολόγηση (Google, Amazon, Facebook), μίλησε για γιγάντια μονοπώλια της τεχνολογίας «σε αδύναμα κράτη» και προειδοποίησε ότι δεν γίνεται «Οι προνομιούχοι να ζουν ως τα 120 και οι υπόλοιποι να υπομένουν τη φτώχεια»!
Η «εποχή της οργής» ήρθε πρόωρα στην Ελλάδα λόγω μνημονίων και ανέδειξε τον ΣΥΡΙΖΑ, το 2015. Αλλά το άστρο του Αλέξη Τσίπρα άρχισε να δύει από τη στιγμή που από ενάρετος Αριστερός έγινε ένα είδος ελλαδίτη Μακρόν: υπερφορολόγηση των μικρομεσαίων, χαριστικές ρυθμίσεις σε καναλάρχες και ολιγάρχες, μηδενικό όραμα για το brain drain.
Ραντεβού προσεχώς με την κυβέρνηση της ΝΔ.