Πέρα κι’ άσχετα από τις (ενδιαφέρουσες, αναμφίβολα, και κυοφορούσες εξελίξεις) ελληνοκεντρικές προσεγγίσεις του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος στα Σκόπια, έχει σημασία να σταθεί κανείς και σε άλλες πιο «γκρίζες» παραμέτρους...
Αξίζει, ας πούμε, να σταθεί κανείς στο γεγονός ότι αυτή την συμφωνία, όπως εξελίχθηκαν τα πράγματα, συνομολογήθηκε ερήμην και των δυο λαών υπέρ των οποίων έγινε! Χωρίς να παραβλέψει κανείς ότι οι λαοί, οι όποιοι λαοί, δεν έχουν πάντα και κατ’ ανάγκην ευθυκρισία και ορθή αντίληψη των πραγμάτων, ποδηγετούνται, είναι επιρρεπείς και πρόσφοροι στην υιοθέτηση προκατασκευασμένων απόψεων, εκτιμήσεων περί του συμφέροντός τους και συναισθημάτων, δεν μπορεί παρά παρά ν’ αναγνωρίσει ότι αυτή η συμφωνία έτσι όπως μεθοδεύθηκε, το πότε ήρθε και το πώς... συρρικνώθηκε εντυπωσιακά ο χρόνος που απαιτήθηκε για να «ξεπεραστεί» ένα πρόβλημα που ταλανίζει τις δυο χώρες μισό αιώνα, είναι τουλάχιστον άξιο προβληματισμού...
Στα Σκόπια, σχεδιάσθηκε (πλέον είναι σαφές...) μια κυβερνητική-καθεστωτική αλλαγή, με την κατάλληλη εκμετάλλευση της διαφθοράς και των παρανομιών της προηγούμενης μακράς διακυβέρνησης. Υπαρκτών, όχι κατασκευασμένων, αλλά γνωστών και «αποδεκτών» από συμμάχους και ενδιαφερόμενους για τις εξελίξεις στα Βαλκάνια, επί πολλά χρόνια.
Στην Ελλάδα, βρέθηκε στην εξουσία ένας «αριστερός» πρωθυπουργός που πέρα από την ρητορική (και τις ομολογηθείσες «αυταπάτες» του...), με τις πράξεις και την γενικότερη πολιτική του απέδειξε ότι είναι σε θέση να ικανοποιεί την βούληση και τις απαιτήσεις του ευρωατλαντικού παράγοντα ( αέναη λιτότητα, πλήρη προσαρμογή της ελληνικής πραγματικότητας στα όρντινα και τους σχεδιασμούς των -κατά τα άλλα- κακών ξένων, έμπρακτη υποταγή στα κελεύσματα και τα στρατηγικά σχέδια των άλλοτε ορκισμένων εχθρών του, κ.λ.π.), με αξιοθαύμαστη ομολογουμένως εσωτερική ηρεμία. Απόλυτα βολικός, πρόθυμος, εξυπηρετικός...
Η χρονική συγκυρία ( οι γεωστρατηγικές εξελίξεις στην πετρελαιοφόρο Μ. Ανατολή, η «ανταρτοποίηση» της Τουρκίας, η απροκάλυπτη βουλιμία της Μόσχας για επέκταση και έλεγχο στα Βαλκάνια), απαιτεί την άμεση ένταξη των δυτικών Βαλκανίων στην δυτική σφαίρα επιρροής, την ένταξή τους στους δυτικούς γεωπολιτικούς σχεδιασμούς. Κομβικό πρόβλημα, η «εκκρεμότητα» του Σκοπιανού. Όχι μόνο για τα ίδια τα Σκόπια, αλλά για την Αλβανία, την «μεγάλη αγάπη» ΗΠΑ, ΝΑΤΟ και ΕΕ, την Βουλγαρία, φυσικά και την Ελλάδα. Ποια καλύτερη ευκαιρία, από την παρουσία στην Αθήνα και τα Σκόπια δυο «φιλικών και λογικών» κυβερνήσεων...
Και, ω του θαύματος, ότι δεν έγινε στα τελευταία 30 χρόνια, έγινε σε 7 μήνες!
Το πρόβλημα, φυσικά και έπρεπε να έχει επιλυθεί. Δεν εξετάζουμε αυτό τώρα. Εστιάζουμε στο πότε, με ποιες πιέσεις και ανταλλάγματα και στις δυο πλευρές, και από ποιους μεθοδεύθηκε, όπως μεθοδεύθηκε, με βάση τις δικές τους ανάγκες το όλο ντηλ... Και, παράλληλα, ή όλη μεθόδευση και ο έξωθεν σχεδιασμός, τι αποκαλύπτει για το σήμερα και ποιους κινδύνους εγκυμονεί για το μέλλον. Στα Βαλκάνια, αλλά και ευρύτερα...
Ένα επίσης ενδιαφέρον σημείο προβληματισμού, είναι η αναποτελεσματικότητα των ασφυκτικών και απροκάλυπτων πιέσεων που άσκησαν ΕΕ, ΗΠΑ και ΝΑΤΟ προκειμένου να εξασφαλίσουν το επιθυμητό αποτέλεσμα στο δημοψήφισμα. Το όλο σκηνικό, είχε στηθεί έτσι ώστε η ένταξη των Σκοπίων στην «θεσμική Δύση» να λειτουργήσει ως δέλεαρ (και, όντως, είναι...) υπέρ του ΝΑΙ. Παρά ταύτα, η απόρριψη (ουσιαστικά) της συμφωνίας και η περιφρόνηση της κοινωνία στα ανταλλάγματα που της προσφέρθηκαν, είναι αξιοσημείωτη.
Ειδικότερα για την ΕΕ, το «μήνυμα» που πήρε θα πρέπει να την προβληματίσει σοβαρά. Τα μετακομμουνιστικά Βαλκάνια, εθνικό στόχο και όραμα είχαν πάντα την ένταξή τους στην ασφαλή (και προσοδοφόρα...) οικογένεια της Ευρώπης. Στα Σκόπια, τους προσφέρθηκε εμφατικά και... πιεστικά, πλην όμως η κοινωνία έμεινε στις (καλές ή κακές, άσχετο εν προκειμένω...) εθνικιστικές εμμονές της, τα αλυτρωτικά της όνειρα! Μήπως θα πρέπει ν’ αρχίσει ν’ αναρωτιέται η ΕΕ, αν με την ευρεία «πολιτική» που εφαρμόζει τελευταία, η πάλαι ποτέ λαμπυρίζουσα «ευρωπαϊκή προοπτική» της, κινδυνεύει να εξελιχθεί σε... βαλκανικό ανέκδοτο και ακροδεξιά τραγωδία;
Μια άλλη πολύ σημαντική παράμετρος του αποτελέσματος του δημοψηφίσματος και του πώς διαμορφώθηκε αυτό (κυρίως με την ψήφο του αλβανικού στοιχείου της γείτονος...), είναι η υπαρκτή απειλή αναθέρμανσης (γιατί, ποτέ δεν έσβησε...) του εθνοτικού διχασμού στα Σκόπια. Ο κίνδυνος ενός «εμφυλίου» μεταξύ Σλάβων και αλβανόφωνων, ένα νέο «Κόσοβο» σε μια ήδη ναρκοθετημένη και εύφλεκτη περιοχή, στην οποία ξαναγίνονται όλο και πιο επίσημα κουβέντες για... επαναχάραξη ή μεταφορά συνόρων. Το 25% του πληθυσμού των Σκοπίων, είναι Αλβανοί, που στην πραγματικότητα (και με την υποκίνηση των Τιράνων...) δεν δίνουν δεκάρα τσακιστή για το πώς θα λέγονται τα Σκόπια και ποια γλώσσα και εθνότητα έχουν οι υπήκοοι τους! Αυτή για την «Μεγάλη Αλβανία» σκίζονται, γι’ αυτό το όραμα κινούνται και σχεδιάζουν-ίσως και με την ανοχή των «πατερούληδων» που σήμερα κόπτοται να περάσει η συμφωνία των Πρεσπών...
Και δυο «αστείες» παράμετροι: Αυτοί που στην Ελλάδα εμφανίζονται να τρίβουν τα χέρια τους για το αρνητικό δημοψήφισμα (άσχετα με το τι θα επακολουθήσει στην πράξη...), ανήκουν στις πολιτικές δυνάμεις που, ανομολόγητα, έκαναν... δεήσεις να προκύψει ένα αδιαμφισβήτητο ΝΑΙ, να περάσει και η συνταγματική αναθεώρηση στην γείτονα μέσα στο ‘18, να κυρωθεί και στην ελληνική Βουλή η συμφωνία, για... να μην πέσει στα χέρια τους η καυτή πατάτα!
Κι’ άλλη μια: οι δυσκολίες που ανεφύησαν με το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος ( πιθανή απόρριψη στην Βουλή των Σκοπίων της συμφωνίας, πρόωρες εκλογές, αναγκαστική παράταση του διαδικαστικού χρόνου για να κυρωθεί και στην Αθήνα η συμφωνία)... μια χαρά βολεύει και τον κ. Τσίπρα! Θα ισχυρίζεται (και δίκιο θα έχει...) στα όψιμα ευρωατλαντικά καρντάσια του, ότι «εγώ έκανα ότι μπορούσα και όσα είχαμε συμφωνήσει να κάνω, αλλά να, ο Ζάεφ δεν τα κατάφερε στην δική του πλευρά...»! Και στο παρασκήνιο, θα τρίβει τα χέρια του που το «Μακεδονικό», το οποίο σίγουρα του προξενεί εκλογική φθορά, το.... κληροδοτεί στον επόμενο!