Σε κάθε κουβέντα ή φήμη για ανασχηματισμό, στα ονόματα που «παίζουν» για απομάκρυνση περιλαμβάνεται σχεδόν πάντα και αυτό του υπουργού Εξωτερικών κ. Νίκου Κοτζιά…
Και η τωρινή φημολογία(;) για αλλαγή του κυβερνητικού σχήματος, δεν πρωτοτύπησε. Κάποιες πηγές αναφέρουν δυσαρέσκεια του Μεγάρου Μαξίμου για τους πρόσφατους χειρισμούς του υπουργού στις σχέσεις με την Μόσχα, κάποιες άλλες ισχυρίζονται ότι, ναι μεν δυσαρέσκεια υπάρχει (και καταγράφηκε στην πρόσφατη αιφνίδια συνάντηση Τσίπρα-Κοτζιά, αλλά στην «παρούσα φάση» μάλλον δεν θα πρέπει ν’ αναμένεται αλλαγή ηγεσίας στο ΥΠΕΞ.
Στην Κουμουνδούρου, ελάχιστοι είναι αυτοί που μιλάνε με καλά λόγια για τον κ. Κοτζιά. Στον κομματικό μηχανισμό, οι πρωτοβουλίες του, ο τρόπος που τις διαχειρίζεται και –κυρίως- το ύφος του υπουργού προκαλούν εκνευρισμό. Και αντιπάθεια. Ακόμη και από κυβερνητικούς συνεργάτες του πρωθυπουργού, έχουν υπάρξει εισηγήσεις για απομάκρυνση του. Αλλά αυτός, παραμένει αμετακίνητος στο πόστο του. Και, συνήθως, αυτό οφείλεται, όπως λένε καλά πληροφορημένες πηγές, κάθε φορά στην συγκυρία της… «παρούσας φάσης»!
Την μια, η κρισιμότητα των διαπραγματεύσεων στις συνομιλίες για το Κυπριακό (στον τελευταίο κύκλο διαπραγματεύσεων, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, υπήρξε ανοικτή σύγκρουση του κ. Κοτζιά με τον Κύπριο Πρόεδρο κ. Αναστασιάδη, εξ αιτίας «πρωτοβουλιών» του πρώτου, την οποία δεν κατάφερε ν’ αποκρύψει ούτε η διπλωματική γλώσσα…). Την άλλη, η επίσκεψη του πρωθυπουργού στις ΗΠΑ. Την οποία οργάνωσε και μεθόδευσε (ατζέντα, επαφές προσκηνιακές και παρασκηνιακές, θέσεις και «ανοίγματα»…) αποκλειστικά ο κ. Κοτζιάς. Την Τρίτη, οι άκρως τεταμένες σχέσεις με την Τουρκία, που επιδεινώθηκαν ραγδαία μετά την επίσκεψη Ερντογάν στην Αθήνα τον περασμένο Δεκέμβριο, την πρωτοβουλία (την οργάνωση, την ατζέντα, την «φιλοσοφία»…) της οποίας είχε και πάλι αποκλειστικά ο κ. Κοτζιάς…
Ο υπουργός εξωτερικών, πάλι, ήταν αυτός που παρ’ ολίγον να προκαλέσει μείζον διπλωματικό επεισόδιο πριν από ενάμιση χρόνο, όταν το ΥΠΕΞ… βιάστηκε ν’απαντήσει σε φερόμενες δηλώσεις του Ερντογάν για δημοψήφισμα στην Θράκη, βασιζόμενος σε λανθασμένο τηλεγράφημα του ΑΠΕ. Χωρίς καν να ζητήσει ενημέρωση από την ελληνική πρεσβεία στην Άγκυρα! Ο κ. Κοτζιάς, μιλούσε με την… βεβαιότητα του ότι «είχε διαβάσει τις δηλώσεις Ερντογάν στα τουρκικά, από ανάρτηση του siteτης Προεδρίας της Τουρκίας». Και… αναδιπλώθηκε!
Την υπόθεση με τα Σκόπια, την διαχειρίσθηκε ως… προσωπική του υπόθεση και «στοίχημα», ως υποθήκη για το πολιτικό του μέλλον. Απέφυγε την οποιαδήποτε επαφή και συνεννόηση με την αντιπολίτευση (για ένα εθνικό ζήτημα εξαιρετικά φορτισμένο) και όχι μόνο δεν απέτρεψε (αυτό έπρεπε να κάνει…) τον κ. Τσίπρα από το να εκμεταλλευθεί μικροπολιτικά το θέμα για να διασπάσει την αντιπολίτευση, αλλά τον… διευκόλυνε κι’ όλας όσο και όπως μπορούσε! Απόδειξη, το πρωτοφανές στα διπλωματικά χρονικά της χώρας ατόπημά του να επικαλεσθεί δημόσια (κι’ αυτό αποσπασματικά, επιλεκτικά, με «μισές αλήθειες»…) απόρρητα έγγραφα από τις διαπραγματεύσεις του παρελθόντος, για να βγάλει τους διαπραγματευτές επί των ημερών ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, σχεδόν… μειοδότες που δημιούργησαν τετελεσμένα!
Και με τι ύφος, ε; Αυτοκρατορικό, με συνεχείς αναφορές στο πρώτο πρόσωπο (‘εγώ διαπραγματεύτηκα, εγώ κατάφερα, η δική μου συμφωνία, οι προσπάθειές μου…» κ.λ.π.) με υπονοούμενα για τους πολιτικούς του αντιπάλους, με συμβουλές προς τα ΜΜΕ. Αλλά αυτό το ύφος και η μοναρχική απολυτότητα («θα λύσω και το Αλβανικό, πριν πάω για διακοπές!), προφανώς και συνέβαλαν τα μάλα και στην ραγδαία και απρόβλεπτης εξέλιξης επιδείνωση των ελληνο-ρωσικών σχέσεων, εξ αιτίας του σκοπιανού και των πληροφοριών ότι Ρώσοι αξιωματούχοι και μέλη του διπλωματικού σώματος έδρασαν παράνομα στην Ελλάδα προκειμένου να εξαγοράσουν Έλληνες και οργανώσεις με θέσεις επιρροής, προκειμένου να υπονομευθεί η συμφωνία των Πρεσπών.
Προφανές και θα πρέπει να υπάρχει παρασκήνιο και κινήσεις εκτός ορίων νομιμότητας στις σχέσεις δύο χωρών. Το ζήτημα είναι, πώς μια (μικρή) χώρα που έχει ανάγκη συμμάχων και ισορροπιών, χειρίζεται τέτοιες λεπτές υποθέσεις. Η «τσαμπουκαλίδικη» ανακοίνωση για απέλαση δύο Ρώσων διπλωματών στην Ελλάδα και η απαγόρευση εισόδου στη χώρα σε άλλους δύο, ενδεχομένως θα έπρεπε ν’ αποτελέσει ύστατη πράξη-αφού είχαν προηγηθεί μυστικές διπλωματικές συνομιλίες με την Μόσχα, «προειδοποιήσεις» για κίνδυνο διατάραξης των σχέσεων των δύο χωρών, αιτήματα εκτόνωσης και από τις δυο πλευρές. Μπορεί να έγιναν, μπορεί και όχι…
Σε κάθε περίπτωση, δηλώσεις υπουργού Εξωτερικών (μικρής και με ανάγκη φίλων δεξιά κι’ αριστερά…) με αναφορές σε… πολιτικές «εμείς δεν είμαστε κότες» απέναντι σε «αρκούδες», ανώφελες επιδείξεις… εθνικής λεβεντιάς τύπου « θα απαντάμε αποφασιστικά σε θέματα εθνικής κυριαρχίας…» (και… με την Τουρκία, κ. υπουργέ;) καθώς επίσης και μαθήματα σε μια υπερδύναμη «να μην ασεβεί επειδή νοιώθει πιο ισχυρή έναντι της Ελλάδος..», δεν συνιστούν συνετή και υπεύθυνη άσκηση εξωτερικής πολιτικής.
Είναι πολύ χαρακτηριστική της «ευκολίας» με την οποία ο κ. Κοτζιάς χειρίζεται τις εθνικές υποθέσεις, και το πώς αντέδρασε στην (πρώτη…) απάντηση της Μόσχας, η οποία ανακοίνωσε την αναβολή (ή ματαίωση;) της προγραμματισμένης επίσκεψης Λαβρόφ στην Αθήνα, στο πλαίσιο της προετοιμασίας της επίσκεψης (;) Τσίπρα στην Μόσχα για συνομιλίες με τον Πούτιν: «εμείς, δεν τον καλέσαμε, μόνος του ζήτησε να έρθει, και πάντως είναι πάντα καλοδεχούμενος…
Προς τι το ψέμα προς δημιουργία εντυπώσεων; Υπάρχουν μαγνητοσκοπημένες δηλώσεις του κ. Κοτζιά, τον περασμένο Μάιο μόλις, τις οποίες επικαλέσθηκε το ρωσικό ΥΠΕΞ αλλά και «έπαιξαν» και όλα τα ελληνικά κανάλια, στις οποίες… περιχαρής ανακοινώνει ότι «προσκάλεσε τον κ. Λαβρόφ να επισκεφθεί την Αθήνα τον προσεχή Σεπτέμβριο…»!
Το Μέγαρο Μαξίμου, είναι έντονα δυσαρεστημένο για τους χειρισμούς και το ύφος στις αντιδράσεις του κ. Κοτζιά, από την πρώτη απάντηση της Μόσχας. Πιστεύει ότι οι τόνοι ανέβηκαν αναίτια και υπερβολικά, με αποτέλεσμα να υπάρχει κίνδυνος δυναμικής κρίσης, και να χαθεί ο έλεγχος, με απρόβλεπτες συνέπειες.
Μένει να φανεί αν ο κ. Κοτζιάς θα απομακρυνθεί από το υπουργείο, ή θα παραμείνει, γι’ άλλη μια φορά,… λόγω συγκυριών «κατά την παρούσα φάση». Σύμφωνα, όμως, με ασφαλείς πληροφορίες, ο φάκελος «Ρωσία» περνάει στα χέρια του ίδιου του πρωθυπουργού, δηλαδή –δεδομένης της απειρίας του κ. Τσίπρα σε ζητήματα εξωτερικής πολιτικής- στην αρμοδιότητα του διπλωματικού συμβούλου του κ. Βαγγέλη Καλπαδάκη…
Ο οποίος, ελπίζουμε, να έχει μικρότερη τάση αυτοπροβολής και λιγότερο εκρηκτικό ταπεραμέντο…