Το κανάλι Cosmote History, που ανήκει στο καλωδιακό μπουκέτο της Cosmote TV, έρχεται να καλύψει ένα σοβαρό κενό στον ελληνικό τηλεοπτικό χάρτη, αφού σε όλο τον πολιτισμένο κόσμο υπάρχουν αντίστοιχα προγράμματα.
Βεβαίως, η μεγάλη έλλειψη υλικού, η χαώδης ταξινόμηση (αφού δεν υφίσταται ένας κρατικός φορέας για τη συγκέντρωση αρχείων που μαζί με το έλλειμμα εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού) μετατρέπουν ένα τέτοιο εγχείρημα σε άθλο.
Θα περίμενε, ωστόσο, κανείς από ένα συνδρομητικό δίκτυο που ανήκει σε έναν πολυεθνικό κολοσσό, χωρίς δεσμεύσεις, ότι θα αντιμετώπιζε την ιστορία χωρίς φοβίες και χωρίς τη έγνοια των ισορροπιών.
Φοβούμαι ότι η αξιόλογη -στις προθέσεις- σειρά «Αυτοί που τόλμησαν» πέφτει στην παγίδα των αγιογραφιών, χωρίς να μπαίνει στον πειρασμό μιας σύγχρονης προσέγγισης του ιστορικού και πολιτικού χρόνου που περιβάλλει τις βιογραφίες αυτές.
Η τηλεοπτική απόπειρα βιογράφησης του καθηγητή Πέτρου Σ. Κόκκαλη (πατέρα του Σωκράτη) έπεσε, νομίζω, σε αυτή την παγίδα.
Οι παραγωγοί αλλά και οι κληρονόμοι της εμβληματικής αυτής προσωπικότητας, που πρωταγωνίστησε σε μια από τις πιο τραγικές περιόδους της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας, άφησαν απ’ έξω ένα κεντρικό ζήτημα το οποίο θα επισημάνω στη συνέχεια.
Εγκλωβισμένος στην περιδίνηση που προκάλεσε ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος και όσα ακολούθησαν με την αντίσταση και τον εμφύλιο, ο αστός καθηγητής της Ιατρικής και ιδρυτής της μοντέρνας χειρουργικής στην Ελλάδα αλλάζει στρατόπεδο και προσχωρεί σταδιακά στο κουμμουνιστικό κίνημα της χώρας.
Οι λόγοι που τον οδήγησαν σε αυτή την ταξική και πολιτική μετακίνηση ήταν πολλοί και σίγουρα ξεπερνούν τα όρια ενός σημειώματος.
Σίγουρα, η σύγκρουσή του με τον κατοχικό κοσμήτορα της Ιατρικής και για λίγο διορισμένο από τους Γερμανούς πρωθυπουργό, Κωνσταντίνο Λογοθετόπουλο, και το κομμάτι της αστικής τάξης που εκπροσωπούσε ο Κουίσλιγκ πρωθυπουργός τον έστειλε στην αγκαλιά του ΕΑΜ.
Ο Πέτρος Κόκκαλης, που είχε λόγω των σπουδών του στην προπολεμική Γερμανία ισχυρούς δεσμούς με την ευρωπαϊκή ιατρική ελίτ, θα μπορούσε να συνεχίσει μετά τις διώξεις από το εμφυλιακό κράτος τη σταδιοδρομία του στην Ευρώπη και την Αμερική («αντί για την Αμερική, βρεθήκαμε στην Τσεχοσλοβακία», όπως λέει αναδρομικά απογοητευμένος ο Σωκράτης Κόκκαλης).
Προτίμησε, ωστόσο, να ακολουθήσει μια τραγική διαδρομή που τον οδήγησε μετά το τέλος του εμφυλίου στις λαϊκές «δημοκρατίες» της ανατολικής Ευρώπης, καταλήγοντας στο καφκικό ανατολικό Βερολίνο.
Η εκπομπή αποσιωπά πλήρως αυτή τη διάσταση, προφανώς επειδή το κανάλι αλλά και η οικογένειά του δεν θέλουν να έρθουν σε ρήξη με τις παραδεδεγμένες απόψεις του κομμουνιστικού κόμματος και της αριστεράς.
Ο Σωκράτης Κόκκαλης, που μιλάει για πρώτη φορά δημόσια για τον πατέρα του στο ντοκιμαντέρ αυτό, το υπαινίσσεται χωρίς να επιμείνει.
«Η απομάκρυνσή του από την πολιτική και η πλήρης επιστροφή του στην επιστήμη του, όταν εγκαταστάθηκε στο ανατολικό Βερολίνο», όπως είπε ο Σωκράτης Κόκκαλης, προδίδει την απογοήτευση του πατέρα του για αυτό που αποδείχθηκε ο κομμουνιστικός παράδεισος στην πράξη.
Ο Πέτρος Σωκράτη Κόκκαλης (ο εγγονός του και αντιπρόεδρος του ιδρύματος «Πέτρος Κόκκαλης») το υπαινίχθηκε με τρόπο σύνθετο, αποδίδοντάς το «στον αργό δρόμο προς τον σοσιαλισμό».
Προφανώς γιατί ακόμα και αυτοί που συναποτελούν την αλά ελληνικά αστική τάξη δεν τολμούν να αποσύρουν τα δάνεια-σύμβολα από την πινακοθήκη του κομμουνιστικού μουσείου. Ακόμα κι όταν το τίμημα για τη χώρα και τους ίδιους υπήρξε βαρύ.
ΥΓ.: Όσοι είδαν το ντοκιμαντέρ θα παρατήρησαν τον Σωκράτη Κόκκαλη να συγκινείται...