Πριν από λίγες μέρες συνάντησα σε χώρα της Λατινικής Αμερικής, όπου έχει βρει καταφύγιο, έναν πρώην υπουργό της κυβέρνησης του Ούγο Τσάβες, ο οποίος μου είπε πως «ο Μαδούρο δεν θα επιτρέψει να γίνουν εκλογές στη Βενεζουέλα, για τον απλούστατο λόγο ότι γνωρίζει πως αν χάσει την εξουσία θα βρεθεί στη φυλακή».
Η απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Βενεζουέλας, πριν από λίγες ώρες, ουσιαστικά ανοίγει τον δρόμο για την επιβολή μιας δικτατορίας στη Βενεζουέλα. Το καθεστώς του Μαδούρο πέρασε ήδη σε μια νέα φάση.
Το Ανώτατο Δικαστήριο, το οποίο ελέγχει απόλυτα ο Μαδούρο, έδωσε υπερεξουσίες στον Μαδούρο, ακύρωσε πλήρως τη λειτουργία της Βουλής και πέρασε την νομοθετική εξουσία στα χέρια του προέδρου. Επιπλέον με την απόφαση 155 του Ανωτάτου Δικαστηρίου, δίνεται η δυνατότητα στον Μαδούρο να περιορίσει ακόμη περισσότερο τις δημοκρατικές ελευθερίες, να φυλακίζει βουλευτές της αντιπολίτευσης και να ματαιώσει την διεξαγωγή των εκλογών.
Η εξέλιξη αυτή ήταν αναμενόμενη, από τη στιγμή που το καθεστώς του Νικολάς Μαδούρο βρίσκεται ολοένα και πιο απομονωμένο διεθνώς.
Σύσσωμη η αντιπολίτευση κατήγγειλε τον Νικολάς Μαδούρο για πραξικόπημα και ζήτησε την βοήθεια και την παρέμβαση της διεθνούς κοινότητας.
Οι εξελίξεις είναι ραγδαίες. Ο Γενικός Γραμματέας του Οργανισμού Αμερικανικών Κρατών, Λουίς Αλμάγρο, ζήτησε επείγουσα σύγκληση του Συμβουλίου του Οργανισμού και έκανε λόγο για «πραξικόπημα». Ο αρχηγός της αντιπολίτευσης στη Βενεζουέλα, Ενρίκε Καπρίλες, προχώρησε ένα βήμα παραπάνω και ζήτησε από τις Ένοπλές Δυνάμεις να παρέμβουν. Μια δήλωση καθόλου τυχαία, αφού ο Καπρίλες γνωρίζει ότι μια μερίδα του στρατού δεν στηρίζει πλέον τον Μαδούρο.
Η μια μετά την άλλη, κυβερνήσεις της Λατινικής Αμερικής, εκφράζουν την ανησυχία τους για την «διατάραξη της δημοκρατικής ομαλότητας» στη Βενεζουέλα. Το Περού ανακάλεσε ήδη τον πρέσβη του από το Καράκας. Η αντιπολίτευση κάλεσε τους πολίτες να βγουν το ερχόμενο Σάββατο στους δρόμους για να διαδηλώσουν. Οι επόμενες ώρες στη Βενεζουέλα θα είναι κρίσιμες.
Δεν ξέρω αν ο Μαδούρο τις επόμενες μέρες θα βγάλει και άρματα του στρατού στους δρόμους. Ίσως και να μη χρειαστεί να το κάνει, αφού σημειολογικά θα είχε διεθνή αρνητικό αντίκτυπο. Άλλωστε δεν χρειάζεται να το κάνει διότι ο στρατός βρίσκεται στους δρόμους εδώ και χρόνια στη Βενεζουέλα. Μαζί με τους ένοπλους πολίτες, οπαδούς του καθεστώτος, γνωστοί ως «colectivos».
Ο Μαδούρο πάντως, δεν έχει πολλές επιλογές.
Αν επιτρέψει τη διεξαγωγή εκλογών, όπως ζητούν 14 χώρες του Οργανισμού Αμερικανικών Κρατών αλλά και η Ευρωπαϊκή Ένωση, ο Μαδούρο θα χάσει την εξουσία και θα δικαστεί από Διεθνή Δικαστήρια, κατηγορούμενος για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.
Του μένουν δυο επιλογές.
Να παραδώσει την εξουσία στον αντιπρόεδρο του, Ταρέκ ελ Αϊσάμι, (τον οποίον οι ΗΠΑ κατηγορούν για συνεργασία με τα καρτέλ κοκαϊνης) και ο ίδιος να εγκαταλείψει την χώρα, πιθανότατα βρίσκοντας καταφύγιο στην Κούβα ή στην Νικαράγουα, και με αυτόν τον τρόπο να γίνει σταδιακά μια ομαλή (και αναίμακτη) μετάβαση στην πολιτική ομαλότητα.
Η δεύτερη επιλογή είναι να εγκαθιδρύσει μια δικτατορία στη Βενεζουέλα, για να μείνει όσο περισσότερο μπορεί στην εξουσία, κλείνοντας οριστικά τη Βουλή, περιορίζοντας ακόμη περισσότερο την ελευθερία του Τύπου, φυλακίζοντας και άλλους πολιτικούς της αντιπολίτευσης και ματαιώνοντας οριστικά τη διεξαγωγή των εκλογών, τόσο τις δημοτικές, που έπρεπε να γίνουν πέρυσι (!) όσο και τις προεδρικές, που σύμφωνα με το Σύνταγμα πρέπει να γίνουν το 2018. Ο Μαδούρο μπορεί να επικαλεστεί «έκτακτες συνθήκες», την οικονομική κρίση και την προσπάθεια πραξικοπήματος που δήθεν ετοιμάζουν οι ΗΠΑ και η αντιπολίτευση.
Πρώην στέλεχος της κυβέρνησης της Βενεζουέλας, που σήμερα έχει αποστασιοποιηθεί από το καθεστώς, μου είπε πως ο Νικολάς Μαδούρο αναμφισβήτητα κινείται προς την δεύτερη κατεύθυνση.
«Ο Μαδούρο ετοιμάζει εδώ και καιρό την επιβολή μιας δικτατορίας, δεν έχει άλλη επιλογή», μου είπε ξεκάθαρα.
Συγκεκριμένα είναι αυτό που στη Λατινική Αμερική χαρακτηρίζεται ως «αυτοπραξικόπημα» (autogolpe), το οποίο διαφέρει από το συμβατικό πραξικόπημα γιατί το υλοποιεί κάποιος που βρίσκεται ήδη στην εξουσία.
Η πρόσφατη πολιτική ιστορία της Λατινικής Αμερικής είναι πολύ διδακτική.
Στις 5 Απριλίου του 1992 (δυο χρόνια μετά την εκλογική του νίκη) ο τότε πρόεδρος του Περού Αλμπέρτο Φουχιμόρι, ενώ βρισκόταν στην εξουσία, προχώρησε στο λεγόμενο «αυτοπραξικόπημα» με τη στήριξη των Ενόπλων Δυνάμεων. Ο Φουχιμόρι έβγαλε τον στρατό στους δρόμους, επέβαλε απαγόρευση κυκλοφορίας, έκλεισε τη Βουλή, επέβαλε έλεγχο στα ΜΜΕ, ανέλαβε τον έλεγχο της Δικαιοσύνης και συνέλαβε πολιτικούς του αντιπάλους. Ο Φουχιμόρι ονόμασε την κυβέρνηση του «Κυβέρνηση Συναγερμού και Εθνικής Ανοικοδόμησης»…
Την απόφαση για το «αυτοπραξικόπημα» την πήρε μετά από την άρνηση της Βουλής να του δώσει υπερεξουσίες για να πολεμήσει τους αντάρτες της ένοπλης οργάνωσης «Φωτεινό Μονοπάτι», που είχαν βυθίσει το Περού σε έναν αιματηρό εμφύλιο.
Ο Φουχιμόρι κατάφερε να μείνει στην εξουσία μέχρι το 2000. Στα τέλη εκείνου του έτους, κάτω από την πίεση ενός τεράστιου οικονομικού σκανδάλου και της λαϊκής κατακραυγής, έφυγε στην Ιαπωνία και έστειλε από εκεί την παραίτηση του με φαξ.
Η συνέχεια δεν ήταν καθόλου καλή για τον πρώην πρόεδρο του Περού, αφού σήμερα ο Αλμπέρτο Φουχιμόρι βρίσκεται στη φυλακή, εκτίοντας ποινή 25 ετών για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, που διαπράχθηκαν κυρίως κατά τη διάρκεια του αγώνα κατά της τρομοκρατίας, αλλά και για διαφθορά.
Στην περίπτωση της Βενεζουέλας όμως, αν ο Νικολάς Μαδούρο επιλέξει να επιβάλει «αυτοπραξικόπημα», η κυβέρνηση του θα είναι βραχύβια.
Το καθεστώς του Νικολάς Μαδούρο στη Βενεζουέλα, αυτή τη στιγμή βρίσκεται διεθνώς απομονωμένο και οι ελάχιστοι πολιτικοί του φίλοι, όπως είναι η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα στην Ευρώπη, ο Κάστρο στην Κούβα, ο Ορτέγα στην Νικαράγουα και ο Μοράλες στη Βολιβία, δεν μπορούν να του προσφέρουν καμία ουσιαστική πολιτική στήριξη.
Επιπλέον, λόγω της οικονομικής κρίσης, των τεράστιων ελλείψεων σε τρόφιμα και φάρμακα και της πείνας, στην συντριπτική τους πλειονότητα οι πολίτες της Βενεζουέλας φαίνεται πως θα αψηφήσουν τον φόβο και τις διώξεις και θα καταφέρουν να ανατρέψουν το καθεστώς. Σε αυτούς πρέπει να προστεθεί και η μια σημαντική μερίδα στρατιωτικών, που παραδοσιακά επηρεάζουν τις πολιτικές εξελίξεις στη Βενεζουέλα, και αυτή τη στιγμή φαίνεται πως έχουν άρει την εμπιστοσύνη τους από το πρόσωπο του προέδρου Νικολάς Μαδούρο.