Ένα μεγάλο « Αχ!» ανακούφισης ακούστηκε στα Ελληνικά πανεπιστήμια όταν ο τότε υπουργός κ. Μπαλτάς μετακόμισε στο υπουργείο Πολιτισμού για να εφαρμόσει εκεί την πολιτική που απορρέει από την έμπνευσή του ότι η αριστεία είναι ρετσινιά.
Ένα δεύτερο και μεγαλύτερο «Αχ!» ανακούφισης ακούστηκε όταν ο κ. Φίλης και η υφυπουργός του Κα Σία Ανσγνωστοπούλου επέστρεψαν στα συνήθη επαγγελματικά τους καθήκοντα μετά την σύντομη θητεία τους στο υπουργείο Παιδείας. Φαίνεται ότι ο κ.Φίλης και η κα Αναγνωστοπούλου θεωρούσαν πρόκληση για την ιδεολογία τους ότι υπάρχουν στην Ελλάδα μερικά σοβαρά μεταπτυχιακά προγράμματα και προσπάθησαν να τα διαλύσουν με νομοσχέδιο του οποίου η πρωτοτυπία ήταν εντυπωσιακή.
Την ανακούφιση από την απομάκρυνση των ανωτέρω ακολούθησε η αβεβαιότητα και η ανησυχία από την τοποθέτηση του κ. Γαβρόγλου στη θέση του υπουργού Παιδείας. Η πηγή της ανησυχίας είναι οι πρώτες δηλώσεις του νέου υπουργού, ο οποίος υπέδειξε ως κύριο στόχο του την κατάργηση των πανελληνίων εξετάσεων για την εισαγωγή στα ΑΕΙ και στα ΤΕΙ. Όπως είπε ο ίδιος «Εγώ ελπίζω να καταργηθούν οι πανελλήνιες». Οι λόγοι που ανέφερε για την επιδίωξη αυτή είναι οι εξής: Πρώτον το σύστημα των πανελληνίων εξετάσεων είναι δαπανηρό, και δεύτερον, «δεν μπορεί αξιόπιστα να διαβεβαιώσει ότι οι νέοι μας σπουδάζουν αυτό ακριβώς που διάλεξαν».
Το ερώτημα, βέβαια, είναι τι ακριβώς θα είναι το σύστημα που θα αντικαταστήσει το ισχύον. Είναι πολλά τα ερωτήματα που προκύπτουν από τις δηλώσεις του κ. Γαβρόγλου, αλλά είναι πρόωρο και εν μέρει άδικο να γκρινιάζει κανείς χωρίς να έχει το πλήρες σχέδιο του υπουργείου για τις σχεδιαζόμενες αλλαγές. Όμως, δεν ούτε πρόωρο, ούτε άδικο να γκρινιάζει κανείς για την έλλειψη αναφοράς σε μια ουσιαστική για την ποιότητα της παιδείας πρακτική.
Αναφέρομαι στην αξιολόγηση του διδακτικού και ερευνητικού έργου των καθηγητών σε όλα τα επίπεδα εκπαίδευσης.
Ο κ. Αντ. Λιάκος, πρόεδρος της Επιτροπής για τον Εθνικό και Κοινωνικό Διάλογο για την Παιδεία, επιτροπή της οποίας ο κ. υπουργός ήταν μέλος, γράφει στην εισαγωγή του.
« Την τελευταία δεκαετία, αναπτύχθηκε ένας ισχυρός θόρυβος γύρω από λέξεις που προβλήθηκαν ως πανάκεια για τα προβλήματα της εκπαίδευσης . «Αριστεία», «αξιολόγηση», «ιδιωτικοποίηση», «ανταγωνιστικότητα». Ο Διάλογος έθεσε το ερώτημα: Αριστεία ως προς τι; Τι μας ενδιαφέρει περισσότερο εκείνος που έχει τερματίσει πρώτος, ή να τερματίσουν οι περισσότεροι , και σε όσο το δυνατό καλύτερους χρόνους; Αξιολόγηση, βεβαίως. Αλλά ως προς ποιους στόχους; Η αξιολόγηση , όταν επισείεται ως τιμωρία,
μπορεί να λειτουργήσει ως αποτίμηση και αναστοχασμός των προγραμμάτων, των θεσμών, της διδακτικής επιτέλεσης; Μιλήσαμε για αξιολόγηση αδιαφορώντας για τις αξίες και κυρίως τις αξίες αλληλεγγύης, που πρέπει να καλλιεργεί η εκπαίδευση , και για ιδιωτικοποίηση ως αποποίηση των συλλογικών ευθυνών για την παιδεία».
Ανεξάρτητα από την άγνοια και την σύγχυση που φαίνεται να διακατέχει τον συγγραφέα του ανωτέρω κειμένου, το ερώτημα παραμένει. Υιοθετεί ο νέος υπουργός το πόρισμα της επιτροπής ως προς το θέμα της αξιολόγησης του έργου των καθηγητών; Η αξιολόγηση θα μείνει πάλι μία ανεκπλήρωτη επιθυμία;
Ο κ. υπουργός, σύμφωνα με το σύντομο βιογραφικό του, έχει περάσει από πολλά και καλά πανεπιστήμια. Είναι βέβαιον ότι είδε ότι σε αυτά τα πανεπιστήμια η βάση του συστήματος είναι η συνεχής αξιολόγηση του έργου. Γιατί εμείς πρέπει να είμαστε ασύδοτοι, χωρίς έλεγχο, αδιάφοροι για την δουλειά μας και να αποφεύγουμε την ρετσινιά της αριστείας; Οι νέοι μας, όπως τους λέει ο ίδιος, δεν δικαιούνται κάτι καλλίτερο από τα λίγα και μέτρια που τους προσφέρουμε τώρα;
Γράφω τα παραπάνω για να προτρέψω τον υπουργό, όσο η ταπεινότητά μου το επιτρέπει, να αγνοήσει την θολούρα του Συριζαϊκής διανόησης και να ασχοληθεί με την ουσία των ακαδημαϊκών πραγμάτων. Η αξιολόγηση είναι μεγάλης ισχύος παράγοντας για την βελτίωση του εκπαιδευτικού μας συστήματος.
--------------------------------------------------------------------------
Ο κ. Θεόδωρος Π. Λιανός είναι ομότιμος καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών.