Την Τετάρτη τα χαράματα, όλος ο πλανήτης θα περιμένει με κομμένη την ανάσα τα αποτελέσματα για τις προεδρικές εκλογές στις ΗΠΑ.
Χίλαρι Κλίντον ή Ντόναλντ Τραμπ;
Τόνοι μελάνης έχουν χυθεί για τις επιπτώσεις της εκλογής του καθενός εκ των υποψηφίων. Σ' αυτή την εκλογή έχω την αίσθηση δε ότι έχει φύγει από το κάδρο το δίλημμα «Ρεπουμπλικάνοι ή Δημοκρατικοί». Αλλωστε και τα δύο σημαίνουν ακριβώς το ίδιο. Η μάχη έχει εστιαστεί σε πρόσωπα.
Οι περισσότεροι έχουν τρομάξει με το ενδεχόμενο να εκλεγεί πλανητάρχης ο εκκεντρικός δισεκατομμυριούχους. Και όχι αδίκως, αφού πολλές από τις θέσεις που έχει εκφράσει μπορούν να σου σηκώσουν την τρίχα κάγκελο.
Ωστόσο πολλές φορές πέφτουμε την παγίδα να επικεντρωνόμαστε όλοι στα εκκεντρικά στοιχεία του Τραμπ και χάνουμε ένα ουσιαστικό στοιχείο:
Τι εκπροσωπεί ο Τραμπ; Μόνο τους εκατομμυριούχους; Μόνο τους ακραίους; Μόνο τους κουκουλοφόρους της Κου Κλουξ Κλαν που δήλωσαν ότι τον στηρίζουν; Φυσικά και όχι. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν πως το ακροατήριό του είναι πολύ ευρύτερο. Μάλιστα, εκφράζει ένα ρεύμα πέραν των συνόρων των ΗΠΑ.
Ο Τραμπ κατόρθωσε να καβαλήσει το ρεύμα που διατρέχει οριζόντια κοινωνικά στρώματα, σαρώνοντας διαχωρισμούς περί αριστεράς και δεξιάς και στην Ευρώπη. Είναι το ρεύμα των πολιτών -με ετερόκλητη κοινωνική διαστρωμάτωση και οικονομική/ιδεολογική κατηγοριοποίηση – που αμφισβητεί πολλά:
Από την παγκοσμιοποίηση μέχρι τους περιορισμούς εθνικής κυριαρχίας, από την ασφάλεια στην καθημερινότητα, μέχρι τον περιορισμό και τον έλεγχο της παράνομης μετανάστευσης. Το ρεύμα αυτό τροφοδοτεί τα σύγχρονα διλήμματα: Εθνικό κράτος ή παγκοσμιοποίηση; Πολυπολιτισμικότητα ή εθνική συνοχή;
Ενα ρεύμα που διαπερνά σαν ηλεκτροσόκ την Γηραιά Ηπειρο. Θυμηθείτε τι ψήφισαν οι Βρετανοί με το Brexit. Αναλογιστείτε τους ευρωσκεπτικιστές και την προβληματική που αναπτύσσεται -ιδίως μετά την οικονομική κρίση -σε όλη την ΕΕ. Σκεφτείτε επίσης ότι ακολουθούν δημοψήφισμα στην Ιταλία, εκλογές στην Γαλλία και αργότερα εκλογές στη Γερμανία.
Κανείς δεν ξέρει τι θα βγάλει η κάλπη την Τετάρτη στις ΗΠΑ. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν οριακή μάχη, γεγονός εξ ορισμού προβληματικό για προβλέψεις.
Ωστόσο, μην ξεχνά κανείς την πιθανότητα κρυφής ψήφου υπέρ Τραμπ. Γιατί κρυφής; Γιατί δεν είναι politically correct η επιλογή Τραμπ. Αντίστοιχη έκπληξη δοκίμασε το πολιτικό σύστημα στα καθ' ημάς όταν η Χρυσή Αυγή μπήκε στη Βουλή, από πολίτες που ντρέπονταν ή απέφευγαν να πουν ότι ψηφίζουν ένα νεοναζιστικό κόμμα.
Το γεγονός είναι ένα: Αν επικρατήσει ο Τραμπ, θα πρόκειται για παγκόσμια αλλαγή. Και κυρίως για την απόδειξη ότι πρόκειται για ένα υπαρκτό ρεύμα, που δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως μεμονωμένο και αφ' υψηλού από τους απανταχού ειδήμονες.