Επί ποδός πολέμου θα βρεθεί το οικονομικό επιτελείο προκειμένου να αντιμετωπίσει τη νέα «επίθεση» στην καθημερινότητα των πολιτών από τις ανατιμήσεις, έστω κι αν αυτές αποδειχθούν συγκυριακές.
Στο «μέτωπο» των τροφίμων, οι τελικές μετρήσεις της Eurostat επιβεβαίωσαν ότι η μάχη με τον πληθωρισμό στα είδη διατροφής θα είναι σκληρή σε όλη την Ευρώπη, της Ελλάδας μη εξαιρουμένης.
Η γενική εικόνα είναι πως ο πληθωρισμός επιβραδύνεται με αργούς ρυθμούς κυρίως εξαιτίας της Ενέργειας, ενώ είναι ενδεικτικό ότι οι τιμές μετά τον Απρίλιο είναι αρνητικές σε σχέση με πέρσι (-6,1% τον Ιούλιο). Αντιθέτως, ο πληθωρισμός των τροφίμων είναι επιβραδυνόμενος αλλά παραμένει διψήφιος (12,4%). Ειδικά όσον αφορά στα μη επεξεργασμένα τρόφιμα, «τσίμπησαν» τον Ιούλιο (9,2%), αναδεικνύοντας τη ζημιά που προκαλούν οι ακραίες καιρικές συνθήκες όχι μόνο στις καλλιέργειες αυτές καθ’ αυτές, αλλά και στις τιμές των αγροτικών προϊόντων.
Τα καλά και τα κακά νέα για την Ελλάδα
Για την Ελλάδα τα καλά νέα είναι ότι παραμένουμε κάτω από τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως προς τον γενικό δείκτη. Τα κακά νέα είναι δύο: (1) τον Ιούλιο επιταχύναμε σε σχέση με τον Ιούνιο, (2) η επιτάχυνση αυτή προέρχεται από τον πληθωρισμό των τροφίμων. Με 13% (κατά Eurostat) είμαστε πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ για πρώτη φορά. Επιπλέον, είμαστε οι μόνοι μαζί με την Ισπανία που είδαμε επιτάχυνση τον Ιούλιο.
Η εικόνα αυτή για την Ελλάδα μπορεί να αποδοθεί στις εκρηκτικές αυξήσεις των οπωροκηπευτικών, όπως καταγράφει και η ΕΛΣΤΑΤ ειδικά μετά τον Ιούνιο. Μια ματιά στις τιμές χονδρικής στις δύο μεγάλες Κεντρικές Αγορές της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης αποκαλύπτει διαφορές τιμών ως και 170% σε σχέση με πέρσι ακόμα και στα κηπευτικά εποχής, κι αυτό δεν θα μπορούσε να αφήσει ανεπηρέαστο τον γενικό δείκτη.
Ήδη, οι Υπηρεσίες του υπουργείου Ανάπτυξης έχουν ξεκινήσει ελέγχους με βάση τις υποχρεώσεις απογραφής αποθεμάτων «ευαίσθητων» προϊόντων, έτσι ώστε να αποφευχθούν τεχνητές ελλείψεις, που οδηγούν τις τιμές σε υψηλότερα επίπεδα, ενώ συνεχίζονται οι ηλεκτρονικές διασταυρώσεις για παραβάσεις στο πλαφόν του περιθωρίου κέρδους. Προφανές είναι ότι τα μέτρα αυτά δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν αρνητικές συγκυρίες όπως οι πρωτοφανείς βροχοπτώσεις του περασμένου Ιουνίου ή ο παρατεταμένος καύσωνας του Ιουλίου. Ήδη από διάφορες περιοχές της χώρας προειδοποιούν για μειωμένη παραγωγή (π.χ. στο ελαιόλαδο και στα σταφύλια) ως αποτέλεσμα των καιρικών συνθηκών, με ό,τι συνεπάγεται αυτό για τις τιμές των προϊόντων.
«Πονοκέφαλος» στους καταναλωτές
Η ενεργοποίηση του Market Pass 2 μέσα στον Σεπτέμβριο -με πιθανότερο σενάριο την εφάπαξ καταβολή τον Οκτώβριο- θα δώσει κάποια ανάσα στα πιο ευάλωτα νοικοκυριά, ενώ ήδη εξετάζεται η δυνατότητα επέκτασης ως το τέλος της χρονιάς, με πρόσθετο κόστος γύρω στα 170 εκατ. ευρώ.
Δυστυχώς, η μάχη της καθημερινότητας θα πρέπει να δοθεί και σε δεύτερο μέτωπο. Πέρα από τα τρόφιμα, η νευρικότητα στις διεθνείς τιμές της Ενέργειας, σε συνδυασμό με τις στρεβλώσεις και τις ιδιομορφίες της εγχώριας αγοράς καυσίμων, προκαλούν κι άλλον «πονοκέφαλο» στους καταναλωτές, αλλά και στην κυβέρνηση, που παρακολουθεί τις εξελίξεις. Αν και απέχουμε πολύ από τα επίπεδα-ρεκόρ του περσινού καλοκαιριού, η τιμή της βενζίνης, που «φλερτάρει» με τα 2 ευρώ πανελλαδικά και έχει ξεπεράσει τα 2 ευρώ σε 20 νομούς, αποτελεί μια μάλλον απρόβλεπτη εξέλιξη, ενώ ακόμα μεγαλύτερο πρόβλημα προκαλεί η τιμή του πετρελαίου κίνησης, καθώς έχει αυξηθεί γύρω στα 20 λεπτά από τις αρχές του καλοκαιριού, επιβαρύνοντας όλη την εφοδιαστική αλυσίδα.
Αποφάσεις για το επίδομα θέρμανσης
Τα σενάρια περί Fuel Pass έχουν «γειωθεί» προ πολλού, ωστόσο, αν επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις για «τσίμπημα» των διεθνών τιμών ως τα 89 δολάρια τους επόμενους μήνες, τότε το οικονομικό επιτελείο θα κληθεί να λάβει αποφάσεις για το επίδομα θέρμανσης, δηλαδή αν θα αυξηθεί ή αν θα πρέπει να επανασχεδιαστεί έτσι ώστε να προστατευθούν οι πιο αδύναμοι. Πέρσι, αρωγός της κυβέρνησης ήταν ο ήπιος χειμώνας, που σαφώς δεν μπορεί να προεξοφληθεί και για φέτος, ενώ «άγνωστος Χ» παραμένει η στάση που θα κρατήσουν τα διυλιστήρια, τα οποία πέρσι επιδότησαν σημαντικά την τιμή του πετρελαίου θέρμανσης.
Ως ανεπιθύμητη εξέλιξη χαρακτηρίζεται σίγουρα το μίνι ράλι του φυσικού αερίου τις τελευταίες εβδομάδες, παρότι οι ευρωπαϊκές αποθήκες είναι σχεδόν γεμάτες (91,5%). Ο προβληματισμός στην παρούσα φάση έχει να κάνει με το αρνητικό ντόμινο στην τιμή του ρεύματος, η οποία, όπως μαρτυρούν τα στοιχεία, κινείται πεισματικά πάνω από τα 100 ευρώ σε όλη την Ευρώπη, βάζοντας δύσκολα σε όλες τις κυβερνήσεις λόγω της «γραμμής» Κομισιόν - ECOFIN - ΕΚΤ για άρση των μέτρων στήριξης ως το τέλος της χρονιάς.
Στα καθ’ ημάς, η ενίσχυση κατά 28,05% της σημερινής χονδρικής τιμής (111,44 ευρώ) έρχεται για να μας υπενθυμίσει ότι ο ενεργειακός πονοκέφαλος δεν έχει τελειώσει. Οι κρατικές επιδοτήσεις ως το τέλος του χρόνου, θα απορροφήσουν τους όποιους κραδασμούς, αλλά μοιραία γεννάται το ερώτημα για την «επόμενη ημέρα», πόσω μάλλον όταν ως κανονικότητα περιγράφεται μια τιμή φυσικού αερίου γύρω στα 40-45 ευρώ, όταν προ κρίσης «έπαιζε» κάτω από τα 20 ευρώ...