Η πρόταση της ΠΟΜΙΔΑ -για απαλλαγή φόρου εισοδήματος σε όσους «ανοίξουν» και νοικιάσουν τα ακίνητά τους- πέρασε, αλλά ως κίνητρο φαντάζει περιορισμένης ισχύος αν συγκρίνει κανείς τις αποδόσεις των βραχυχρόνιων μισθώσεων με αυτές των μακροχρόνιων.
Η έρευνα της Grant Thornton, για λογαριασμό του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου, είναι λίαν αποκαλυπτική. Όχι γιατί αναδεικνύει εκ νέου την «έκρηξη» του φαινομένου των βραχυχρόνιων μισθώσεων και τις επιπτώσεις στην κοινωνική/οικονομική ζωή, αλλά γιατί, έστω καθ’ υπερβολήν, καταγράφει για πρώτη φορά τη ρίζα του προβλήματος: τις εξωπραγματικές αποδόσεις των ακινήτων που διατίθενται στην οικονομία διαμοιρασμού.
Μια από τις περιοχές που ασφυκτιούν από τις μισθώσεις τύπου Airbnb είναι το Κουκάκι. Οι φοιτητές του Παντείου -και όχι μόνο- που επιχείρησαν να βρουν στέγη αναζήτησαν κακήν κακώς αλλού την τύχη τους, ενώ πολλές είναι οι περιπτώσεις παλιών ενοίκων σε πολυκατοικίες της περιοχής που υποχρεώθηκαν να αλλάξουν γειτονιά, καθώς δεν μπόρεσαν να αντεπεξέλθουν στις μεγάλες αυξήσεις ενοικίων όταν έληξαν τα μισθωτήριά τους.
Σύμφωνα με την έρευνα της Grant Thornton, η μέση τιμή μιας παραδοσιακής μίσθωσης στο Κουκάκι είναι 9,9 ευρώ/τ.μ. και σίγουρα δεν μπορεί να πει κανείς ότι είναι φθηνή περιοχή. Στην ίδια γειτονιά η μέση τιμή για διαμερίσματα που διατίθενται με βραχυχρόνια μίσθωση είναι 47,7 ευρώ/τ.μ., δηλαδή μιλάμε για 480% μεγαλύτερη απόδοση. Ποιος, άραγε, θα διέθετε ένα «κενό» ακίνητο για μακροχρόνια αντί για βραχυχρόνια μίσθωση στην εν λόγω γειτονιά;
Φυσικά, το πρόβλημα δεν εντοπίζεται ούτε εξαντλείται στο Κουκάκι. Στο Παγκράτι η διαφορά είναι γύρω στο 300%, στην Ελληνορώσων 260%, στους Αμπελόκηπους 260%, στον Κεραμεικό φτάνει το 500%. Και δεν μιλάμε μόνο για την Αθήνα. Ενδεικτικά, στα Χανιά η διαφορά απόδοσης φτάνει το 500%, ενώ στη Ρόδο αγγίζει το 900%! Και το ερώτημα μένει να αιωρείται βασανιστικά: Ποιος θα ρίξει στην αγορά των μακροχρόνιων μισθώσεων ένα «κλειστό» ακίνητο ενώ γνωρίζει ότι η απόσβεση της δαπάνης ανακαίνισης θα γίνει σε χρόνο-ρεκόρ αν το διαθέσει για βραχυχρόνια μίσθωση;
Φοροαπαλλαγές και «κόφτες»
Αυτή τη στιγμή υπολογίζεται ότι πάνω από 600.000 ακίνητα παραμένουν «κλειστά» για τουλάχιστον μια πενταετία. Ουδείς γνωρίζει σε τι κατάσταση βρίσκονται, άρα και ποιο θα μπορούσε να είναι το κόστος ανακαίνισής τους, ειδικά στην παρούσα συγκυρία όπου τα υλικά οικοδομής έχουν πάρει «φωτιά». Ενδεικτικά, τα παρκέ και τα υπόλοιπα υλικά ξυλείας έχουν ανατιμηθεί γύρω στο 60% από το 2020 ως σήμερα, τα ηλεκτρολογικά υλικά γύρω στο 40%, τα υδραυλικά 35%, τα υλικά μόνωσης πάνω από 20%. Τα «Εξοικονομώ», αναμφίβολα, είχαν μεγάλη απήχηση, αλλά δεν μπόρεσαν να καλύψουν τις ανάγκες, πόσω μάλλον όταν πολλοί «κόπηκαν» λόγω εισοδηματικών κριτηρίων, ενώ άλλοι πολύ απλά δεν είχαν ίδιους πόρους για να καλύψουν το δικό τους μερίδιο στη δαπάνη.
Η ΠΟΜΙΔΑ είχε προτείνει εδώ και μήνες -και είναι αλήθεια ότι εξαρχής ο Κ. Χατζηδάκης ήταν θετικός- την τριετή φορολογική απαλλαγή των ιδιοκτητών από τον φόρο εισοδήματος, των νέων μισθώσεων κατοικιών που ήταν «κενές» όλο το 2023, αλλά και όσων κατοικιών που σήμερα έχουν διατεθεί για βραχυχρόνια μίσθωση, εκμισθωθούν ως κύρια κατοικία, για μια τουλάχιστον τριετία, όποιος και να είναι ο ιδιοκτήτης τους.
Η απαλλαγή αυτή πήρε το «ΟΚ» και θα συμπεριληφθεί στο «πακέτο» της ΔΕΘ για το στεγαστικό, καθώς, όπως σημειώνουν από το οικονομικό επιτελείο, δεν έχει δημοσιονομικό κόστος, αφού ούτως ή άλλως τα ακίνητα αυτά δεν απέφεραν έσοδα. Το αν αυτή η απαλλαγή θα αποτελέσει ισχυρό κίνητρο για όσους ιδιοκτήτες τα κρατάνε «κλειστά» θα αποδειχθεί στην πράξη. Πρακτικά, μιλάμε για απαλλαγή φόρου 1.800 ευρώ ως 12.000 ευρώ ετήσιο εισόδημα από ένα τέτοιο ακίνητο, άρα 5.400 ευρώ σε βάθος τριετίας.
Στη φοροαπαλλαγή αυτή θα έρθουν να λειτουργήσουν συμπληρωματικά δύο ακόμα μέτρα: 1) οι περιορισμοί στις βραχυχρόνιες μισθώσεις αλλά μόνο για κορεσμένες περιοχές και μόνο για νέες μισθώσεις, 2) το ριζικό λίφτινγκ στο «Ανακαινίζω - Ενοικιάζω», με διεύρυνση των δικαιούχων και αύξηση της επιδότησης ακόμα κι ως τα 12.000 ευρώ, από 4.000 ευρώ σήμερα.