Η δημοσιοποίηση των στοιχείων του πληθωρισμού την Τετάρτη, δεν θα συμπέσει με το άνοιγμα της πλατφόρμας για το επίδομα θέρμανσης, όπως ήταν αρχικά προγραμματισμένο κι αυτό σημαίνει ότι δεν θα... ισορροπήσει το σοκ από τη νέα αύξηση στο κόστος στέγασης.
Όπως διευκρίνισε ο Θ. Σκυλακάκης μιλώντας στο ΟΡΕΝ, επειδή θα απαιτηθεί η κατάθεση τροπολογίας εντός της εβδομάδας για τη διεύρυνση του αριθμού των δικαιούχων, το myΘέρμανση δεν αποκλείεται να ενεργοποιηθεί την επόμενη Δευτέρα.
Εκτός συνόρων, στο Συμβούλιο των υπουργών Οικονομικών, σήμερα και αύριο, το θέμα της ενέργειας θα συζητηθεί -υποτίθεται- αλλά χωρίς να αναμένεται κάτι χειροπιαστό, αφού ήδη έχει πεταχτεί το... μπαλάκι στους τεχνοκράτες της Κομισιόν για την επικαιροποίηση των στοιχείων και των προτάσεων επί του θέματος. Την ίδια ώρα, η εικόνα στα ταμπλό των διεθνών αγορών δεν επιτρέπει χαμόγελα.
Απλησίαστες οι τιμές πετρελαίου, αερίου και ρεύματος
Η τιμή του πετρελαίου κινείται στα επίπεδα των 83 δολαρίων, όταν πέρσι τέτοια εποχή ήταν λίγο παραπάνω από τα 40 δολάρια και στις αρχές του 2021 περίπου στα 51 δολάρια. Η τιμή του φυσικού αερίου κινείται στα επίπεδα των 73 ευρώ, ενώ στις αρχές Νοεμβρίου του 2020 ήταν μόλις 14 ευρώ και στις 31 Δεκεμβρίου του 2020 λίγο πιο κάτω από τα 19 ευρώ. Όσο, δε, για τη χονδρική τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος, από τα 51 ευρώ πέρσι, σήμερα «παίζει» στα 218 ευρώ. Το απόλυτο χάος, ειδικά για τα νοικοκυριά, που δεν ξέρουν από πού να προφυλαχθούν.
Στο οικονομικό επιτελείο, στην παρούσα φάση «καίγονται» να ανοίξει χωρίς προβλήματα η πλατφόρμα για το επίδομα θέρμανσης, έτσι ώστε τις πρώτες ημέρες του Δεκεμβρίου να έχει πληρωθεί η μεγάλη μάζα των δικαιούχων, που θεωρητικά θα ξεπεράσουν το 1 εκατομμύριο. Υπάρχουν, ωστόσο, κάποια στοιχεία που προκαλούν «πονοκέφαλο».
Τα στοιχεία που φέρνουν «πονοκέφαλο» στο οικονομικό επιτελείο
Το πρώτο αφορά στα νοικοκυριά, τα οποία αδυνατούν να ζεστάνουν επαρκώς το σπίτι τους, λόγω οικονομικής αδυναμίας. Τα στοιχεία της Eurostat είναι λίαν αποκαλυπτικά, καθώς η Ελλάδα με 16,7% έχει το πέμπτο υψηλότερο ποσοστό, μετά από Βουλγαρία, Λιθουανία, Κύπρο, Πορτογαλία. Ο μέσος όρος της Ε.Ε. είναι πολύ χαμηλότερα και συγκεκριμένα στο 8%. Αν αναλογιστεί, δε, κανείς ότι αυτά τα ευρήματα προέκυψαν με πολύ χαμηλότερο ενεργειακό κόστος, αντιλαμβάνεται πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα φέτος. Αυτό που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι ότι η ανεπαρκής θέρμανση ΔΕΝ αφορά μόνο στα φτωχά νοικοκυριά. Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, το 12,4% των μη φτωχών νοικοκυριών, αντιμετωπίζει το ίδιο ακριβώς πρόβλημα.
Το δεύτερο στοιχείο προβληματισμού έχει να κάνει με τη στροφή των καταναλωτών στη χρήση φυσικού αερίου. Σύμφωνα με την τελευταία έρευνα Οικογενειακών Προϋπολογισμών της ΕΛΣΤΑΤ, πέρσι καταγράφηκε αύξηση 15,8% στη χρήση φυσική αερίου, ενώ οριακή αύξηση σημειώθηκε στην κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος. Τα δύο αυτά δεδομένα αναδεικνύουν την έκθεση των νοικοκυριών στις συντριπτικές ανατιμήσεις των τελευταίων μηνών, οι οποίες δεν αναμένεται να «φρενάρουν» πριν από τον ερχόμενο Απρίλιο.
Το τρίτο στοιχείο έχει να κάνει με το γεγονός ότι το 55% των νοικοκυριών έχει σύστημα κεντρικής θέρμανσης είτε φυσικού αερίου είτε πετρελαίου. Όσοι δεν γνωρίζουν τι σημαίνει αυτό, αν πάνε σε συνοικίες με χαμηλά εισοδήματα π.χ. κοντά στο κέντρο της Αθήνας, θα αντιληφθούν ότι αν η πολυκατοικία δεν θέλει να «κάψει» πετρέλαιο ή αέριο, γιατί δεν αντέχει το κόστος, ακόμα και οι δικαιούχοι επιδότησης θα μείνουν με άδεια χέρια. Δεν είναι μυστικό ότι τα προηγούμενα, δύσκολα χρόνια, χιλιάδες νοικοκυριά «σφράγισαν» τα καλοριφέρ λόγω κόστους και στράφηκαν στη χρήση ηλεκτρικών θερμαντικών μέσων, επιλογή που αυτήν τη χρονιά θα είναι εξαιρετικά δαπανηρή.
Το... κερασάκι στην τούρτα είναι ότι πέρα από τη διαχείριση αυτής της κατάστασης, στο υπουργείο Οικονομικών φτάνουν εκθέσεις κι αναλύσεις που σχετίζονται με τις δυνητικές επιπτώσεις των υψηλών τιμών της ενέργειας, στη δυναμική της ανάκαμψης στην Ελλάδα και την υπόλοιπη Ευρώπη. Η τελευταία από αυτές φέρει την υπογραφή της EBRD, η οποία ανεβάζει τον πήχη της φετινής ανάπτυξης στο 7% (από 4%) και προβλέπει 3,9% για το 2022 (1,6% χαμηλότερα).