Μέσα στα 13 κεφάλαια του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας που παρουσίασε στο ecofin ο υπουργός Οικονομικών περιγράφεται η επόμενη μέρα της ελληνική οικονομίας όπως σχεδιάστηκε από την κυβέρνηση.
Είναι ο οδικός χάρτης για την απορρόφηση και αξιοποίηση των 32 δισ. ευρώ από το Ευρωπαϊκό Ταμείο που περιμένει ως μάννα η πληγείσα από τον κορωνοϊό, οικονομία.
Η Ελλάδα έχει τρέξει μια σύνθετη και δύσκολη εξίσωση για την κατάρτιση του σχεδίου με βάση τα πρότυπα που τέθηκαν από την Κομισιόν και έχει εισπράξει συγχαρητήρια για ένα σχέδιο που θεωρείται υπόδειγμα για άλλες χώρες. Σε αυτό ίσως βοήθησε και σκληρή εμπειρία των μνημονίων και της διαρκούς επιτήρησης, αλλά το αποτέλεσμα είναι αυτό που μετρά. Στην προκειμένη περίπτωση όμως δεν αρκεί και εκεί κρύβονται οι παγίδες για την κυβέρνηση.
Έχουν συμπληρωθεί εννέα μήνες από την συμφωνία για την δημιουργία του Ευρωπαϊκού Ταμείου Ανάκαμψης στη Σύνοδο Κορυφής του περασμένου Ιουλίου και η ευρωπαϊκή γραφειοκρατία δεν έχει επιτρέψει ακόμα όχι μόνο την εκταμίευση κονδυλίων, αλλά ούτε την ολοκλήρωση των διαδικασιών. Όλοι ποντάρουν στην επιτάχυνση που αναμένεται το δεύτερο τρίμηνο του 2021 ώστε τα πρώτα χρήματα να εισρεύσουν στις δοκιμαζόμενες από την covid19 οικονομίες, κυρίως της Νότιας Ευρώπης. Τα περιθώρια στενεύουν συνεχώς και το θετικό στην περίπτωση της Ελλάδας είναι ότι η ολοκληρωμένη δουλειά του εθνικού σχεδίου δεν θα επιφέρει περαιτέρω καθυστερήσεις. Ωστόσο, όσες επιχειρήσεις πιέζονται από τα οικονομικά βάρη και οι άνεργοι που περιμένουν το άνοιγμα νέων θέσεων εργασίας δυσκολεύονται να δουν τη γενική εικόνα, η καθημερινότητα δεν τους δίνει αυτή την πολυτέλεια.
Η προσδοκία είναι η δεύτερη παγίδα για την κυβέρνηση. Η συζήτηση που γινόταν για αρκετούς μήνες μετά τις αποφάσεις του Ιουλίου στις Βρυξέλλες αφορούσε τα 72 δισ – 32 δισ. από το Ταμείο Ανάκαμψης και περίπου 40 δισ. από το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο- που θα φτάσουν στη χώρα από το ευρωπαϊκό ταμείο τα επόμενα χρόνια, ποσό μαμούθ για τα ελληνικά δεδομένα, και θα την μεταμορφώσουν. Η συζήτηση έμεινε στους τίτλους και στην καλλιέργεια ενός κλίματος ευφορίας που χρειάζονταν όλοι μετά την πρώτη περιπέτεια της πανδημίας.
Είναι ανάγκη να γίνει πλέον μια ουσιαστική συζήτηση για τον τρόπο αξιοποίησης των χρημάτων του Ταμείου Ανάκαμψης και μέσα από αυτή να καταστεί αντιληπτό από όλους η σκοπιμότητα και τα οφέλη από αυτή την αξιοποίηση. Τα χρήματα αυτά δεν είναι σχεδιασμένο να γίνουν επιδόματα. Δεν θα πιστωθούν στον κρατικό λογαριασμό για να ξοδευτούν ανεπιτυχώς από εδώ και από εκεί όπως έχει γίνει πολλάκις στο παρελθόν, με αποτέλεσμα η χώρα μας να παρουσιάζει μεγάλο παραγωγικό και επενδυτικό κενό.
Η πλήρης ψηφιοποίηση των φορολογικών αρχών, ο ψηφιακός μετασχηματισμός του Δημοσίου οι υποδομές 5G και το εθνικό σχέδιο αναδάσωσης που περιλαμβάνονται στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας είναι μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις σε τομείς που θα αλλάξουν τη ζωή μας και τις δυνατότητες της χώρας. Δεν θα ανακουφίσουν τον χρεωμένο έμπορο, ούτε τον εργαζόμενο στην εστίαση που ζει τους τελευταίους μήνες με το κρατικό επίδομα, για αυτούς χρειάζονται άλλες δράσεις που θα αντιμετωπίσουν τα προβλήματα τους.
Τα ισχυρά κίνητρα για ιδιωτικές επενδύσεις (πράσινος, ψηφιακός μετασχηματισμός ΜμΕ, «έξυπνες» βιομηχανικές επενδύσεις, εξωστρέφεια, καινοτομία/έρευνα και ανάπτυξη), οι συμπράξεις Δημόσιου-Ιδιωτικού Τομέα σε νέα, μεγάλα έργα υποδομών και οι επενδύσεις στους τομείς του πολιτισμού, του τουρισμού και της αγροδιατροφής όπως περιγράφονται στα 13 σημεία του εθνικού σχεδίου είναι τα κλειδιά για την ανάπτυξη της χώρας και τη δημιουργία πλούτου. Δεν θα βοηθήσουν με τα χρέη προς τράπεζες και ασφαλιστικά ταμεία, όπου και εδώ θα πρέπει να βρεθούν άλλες λύσεις για όσους αντιμετωπίζουν προβλήματα. Ο διαχωρισμός αυτός πρέπει να γίνει σαφής σε όλους και η κουβέντα να μην εξαντληθεί σε συνθήματα με την «βοήθεια» της αντιπολίτευσης που είναι εύφορη σε τέτοια αντιπαράθεση.
Το πραγματικό διακύβευμα για μια κοινωνία που βγαίνει από την κρίση της πανδημίας με οικονομικά, κοινωνικά και ψυχολογικά προβλήματα είναι να γίνει συμμέτοχος ενός σχεδίου που θα αντιλαμβάνεται. Θα γνωρίζει τι θα προσδοκά από αυτό και τι όχι. Το Ταμείο Ανάκαμψης δεν θα βρέξει λεφτά, αλλά θα προσφέρει τη δυνατότητα να παραχθεί πλούτος για την χώρα. Η κυβέρνηση οφείλει αυτό να γίνει αντιληπτό από όλους και βέβαια θα κριθεί από το πώς τα οφέλη της ανάπτυξης θα φτάσουν δίκαια σε όλους.