Μήνα με το μήνα θα συνεχιστεί η «μάχη» με τον πληθωρισμό και όπως φαίνεται κι από τις πρώτες μετρήσεις της Eurostat για τον Ιανουάριο, η επιμονή των ανατιμήσεων δεν είναι ίδια παντού.
Στη Γαλλία, ο πληθωρισμός τον περασμένο μήνα υποχώρησε στο 3,1% από 3,7% το Δεκέμβριο, ενώ οι αυξήσεις στα τρόφιμα “έτρεξαν” με 5,7% από 7,2%. Σημαντική επιβράδυνση του πληθωρισμού καταγράφηκε τον Ιανουάριο και στη Γερμανία, με το γενικό δείκτη να «φρενάρει» στο 2,9% από 3,7% το Δεκέμβριο.
Αντιθέτως, στον ευρωπαϊκό Νότο η “μάχη” τον πρώτο μήνα του 2024 ήταν πιο σκληρή. Στην Ισπανία, αιφνιδιάζοντας τους αναλυτές, ο πληθωρισμός “σκαρφάλωσε” στο 3,4% από το 3,1%, ενώ στην Πορτογαλία πήρε σχεδόν 1 μονάδα πάνω (2,3% από 1,4%).
Οι νέες προβλέψεις της ΕΚΤ
Η αλήθεια είναι ότι κανείς στις Βρυξέλλες και τη Φρανκφούρτη δεν βάζει το χέρι του στη φωτιά ότι η κρίση στη Μέση Ανατολή και την Ερυθρά Θάλασσα δεν θα αναζωπυρώσει τον πληθωρισμό. Δεν είναι, άλλωστε, τυχαίο ότι θεωρείται... ταμπού η συζήτηση περί μείωσης των επιτοκίων.
Από την άλλη, η ΕΚΤ εκτιμά ότι πάμε σε ταχύτερη αποκλιμάκωση των ανατιμήσεων, σε σύγκριση με τις προ μηνών προβλέψεις. Ειδικότερα, οι προσδοκίες για τον πληθωρισμό το 2024 αναθεωρήθηκαν προς τα κάτω κατά 0,3 ποσοστιαίες μονάδες στο 2,4% και εκείνες για το 2025 αναθεωρήθηκαν προς τα κάτω κατά 0,1 ποσοστιαίες μονάδες στο 2%. Πού “πατάνε” οι τεχνοκράτες της ΕΚΤ γι’ αυτήν την πιο αισιόδοξη πρόβλεψη; “Μετράνε” τις χαμηλότερες από το αναμενόμενο τιμές του πετρελαίου, όπως και την πιο αδύναμη οικονομία της Ευρωζώνης, άρα και τη χαμηλότερη κατανάλωση.
Τα τρόφιμα
«Και με τα τρόφιμα, τι γίνεται;», είναι το ερώτημα που αναδύεται εύλογα, καθώς οι ανατιμήσεις σε βασικά είδη διατροφής εξακολουθούν να “τρέχουν” ταχύτερα από το γενικό δείκτη του πληθωρισμού.
Οι τελευταίες μετρήσεις της ΕΛΣΤΑΤ επιβεβαίωσαν ότι η μάχη στα ράφια θα συνεχιστεί και το ζητούμενο από το υπουργείο Ανάπτυξης είναι να λειτουργήσουν τα τελευταία μέτρα (πλαφόν στο βρεφικό γάλα, stop στις “μαϊμού” προσφορές, “καθαρές” τιμές στα νωπά προϊόντα, μειώσεις σε είδη καθαριότητας και προσωπικής υγιεινής) ως ανάχωμα, μέχρι να “σβήσουν” οι πρωτογενείς αυξήσεις στην εφοδιαστική αλυσίδα.
Τα στοιχεία έδειξαν κατ’ αρχάς ότι ενώ ο τζίρος των super markets πριν το Δεκέμβριο ήταν αυξημένος κατά 6,1%, ο όγκος των πωλήσεων ήταν μειωμένος κατά 2,5%. Τι σημαίνει πρακτικά αυτό; Αγοράσαμε λιγότερα, αλλά πιο ακριβά. Κι αν τα παραπάνω στοιχεία, ουσιαστικά επιβεβαιώνουν αυτά που ήδη βίωσαν οι καταναλωτές, η αύξηση κατά 2,2% στη Βιομηχανία Τροφίμων το Δεκέμβριο δεν έχει διατρέξει ακόμα όλη την εφοδιαστική αλυσίδα και σίγουρα θα είναι μεγαλύτερη καταλήγοντας στα ράφια, αν δεν λειτουργήσουν οι “κόφτες” του υπουργείου Ανάπτυξης.
Τα αγροτικά προϊόντα
Δεν θα ήταν υπερβολή αν υποστήριζε κάποιος ότι οι τιμές των αγροτικών προϊόντων είναι το μεγάλο στοίχημα. Μια ματιά, άλλωστε, στα στοιχεία των προηγούμενων μηνών, θα δείξει ότι οι καταναλωτές πορεύτηκαν με διψήφιες αυξήσεις σε φρέσκα φρούτα και λαχανικά.
Δεν είναι, όμως, μόνο οι τιμές των νωπών προϊόντων. Είναι συνολικά οι τιμές των αγροτικών προϊόντων, που αποτελούν την πρώτη ύλη για όλη τη βιομηχανία τροφίμων. Κι εδώ μιλάμε, πλέον, για διεθνείς τιμές και διεθνή “παιχνίδια” με τις τιμές.
Το καλό νέο είναι ότι οι διεθνείς τιμές των τροφίμων “έκλεισαν” το 2023 με πτώση 13,7% σε σύγκριση με το 2022. Το κακό είναι ότι αφενός αυτές οι μειώσεις τιμών δεν έχουν φτάσει (ακόμα) ως το ράφι, αφετέρου παραμένουν περίπου 27% υψηλότερες από τα προ κρίσης επίπεδα.
Ποια είναι η εικόνα αυτήν τη στιγμή στις διεθνείς τιμές βασικών αγαθών;
- Σιτάρι: η τιμή του “έχασε” περίπου 2% σε ένα μήνα, ενώ βρίσκεται 23% χαμηλότερα από πέρσι. Οι αναλυτές εκτιμούν ότι μπορεί να εμφανιστούν βραχυπρόθεσμες ανοδικές πιέσεις εξαιτίας αφενός της μεταβολής των καιρικών συνθηκών στις ΗΠΑ, βλάπτοντας τις καλλιέργειες χειμερινού σιταριού, αφετέρου του γεωπολιτικού ρίσκου
- Καλαμπόκι: η τιμή του “κατρακύλησε” περίπου 3,5% μέσα σε ένα μήνα και βρίσκεται περίπου 34% χαμηλότερα από πέρσι. Η εκτίμηση της αγοράς είναι ότι οι τιμές θα υποχωρήσουν ακόμα πιο κάτω
- Ρύζι: οριακές απώλειες τον τελευταίο μήνα και μόλις 1,7% χαμηλότερα από πέρσι. Σύμφωνα με εκτιμήσεις της αγοράς, μπορεί να κινηθεί πιο ψηλά, καθώς οι εξαγωγικοί περιορισμοί της Ινδίας ενδέχεται να διατηρηθούν μέχρι τον Απρίλιο-Μάιο, ενώ θα πρέπει να προστεθούν στην εξίσωση οι πιθανές ζημιές στις καλλιέργειες από το El-Ninio
- Ζάχαρη: η “βουτιά” μετά το Νοέμβριο δεν συνεχίστηκε και ήδη η τιμή της έχει κερδίσει περίπου 15% σε ένα μήνα, διατηρώντας την 12% ψηλότερα από πέρσι. Οι καταστροφές στις ασιατικές καλλιέργειες, τα προβλήματα στην παραγωγή της Βραζιλίας και οι δασμοί- περιορισμοί των εξαγωγών από την Ινδία, εκτιμάται ότι θα “σπρώξουν” προς τα πάνω την τιμή της
Όσον αφορά στο ελαιόλαδο, οι τελευταίες δημοπρασίες στις χώρες- παραγωγούς της Μεσογείου επιβεβαίωσαν ότι πάμε σε ακόμα υψηλότερες λιανικές τιμές. Στα “χτυπήματα” της Τρίτης, η υψηλότερη τιμή στην Ελλάδα καταγράφηκε στη Σπάρτη, με 9,30 ευρώ. Ωστόσο, λίγες ημέρες νωρίτερα είχαμε δει και 9,50 ευρώ στη Σητεία. Τιμές χαμηλότερες από 9 ευρώ το κιλό καταγράφονται μόνο στα Χανιά και το Αίγιο.
Στην Ισπανία, από τα 9,75 ευρώ στην περιφέρεια της Ανδαλουσίας στα μέσα του Ιανουαρίου, η υψηλότερη τιμή πλέον είναι 9,40 ευρώ. Στην Ιταλία, η Πεσκάρα έχει το ρεκόρ με 12 ευρώ, ενώ στην Τυνησία το extra παρθένο κινείται οριακά κάτω από τα 8 ευρώ το κιλό.