Ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας θεωρεί σκόπιμες δύο ακόμη μειώσεις των επιτοκίων στη ζώνη του ευρώ εφέτος και περαιτέρω χαλάρωση το 2025.
«Τα πολύ περιοριστικά επιτόκια της ΕΚΤ θα μπορούσαν να ωθήσουν τον πληθωρισμό κάτω από το στόχο», προειδοποίησε ο κ. Στουρνάρας σε συνέντευξή του στους Financial Times και συγκεκριμένα στους δημοσιογράφους Olaf Storbeck και Ελένη Βαρβιτσιώτη.
Υπέρ της μείωσης των επιτοκίων
Η πορεία του πληθωρισμού καθιστά πιθανή την επίτευξη του στόχου 2% της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας το πρώτο εξάμηνο του 2025, συνηγορώντας υπέρ της μείωσης των “πολύ περιοριστικών” επιτοκίων ταχύτερα από ό,τι αναμενόταν, ανέφερε ο Έλληνας κεντρικός τραπεζίτης.
Ο κ. Στουρνάρας στηρίζει δύο ακόμη μειώσεις των επιτοκίων εντός του 2024, κατά 25 μονάδες βάσης κάθε φορά, η πρώτη στη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ που θα πραγματοποιηθεί την επόμενη εβδομάδα στη Σλοβενία και η δεύτερη στην τελευταία συνεδρίαση του έτους το Δεκέμβριο, δεδομένου ότι τα πιο πρόσφατα στοιχεία για την οικονομική δραστηριότητα και τον πληθωρισμό ήταν πολύ χαμηλότερα από ό,τι αναμενόταν.
«Ακόμη και αν έχουμε μία μείωση κατά 25 μονάδες βάσης τώρα και άλλη μία το Δεκέμβριο, τα επιτόκια θα επανέλθουν μόλις στο 3%, παραμένοντας σε πολύ περιοριστικά επίπεδα», δήλωσε ο κ. Στουρνάρας στους Financial Times, προσθέτοντας ότι θα υπήρχαν ίσως βάσιμα επιχειρήματα υπέρ μιας περαιτέρω χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής το 2025.
Ο κ. Στουρνάρας επεσήμανε ότι «οι δείκτες εμπιστοσύνης παραμένουν πολύ υποτονικοί» και «ο πληθωρισμός μειώνεται ταχύτερα από ό,τι προέβλεπαν οι μακροοικονομικές προβολές [της ΕΚΤ] του Σεπτεμβρίου” και προσέθεσε: “Τα πιο πρόσφατα στοιχεία δείχνουν ότι πιθανώς θα επιτύχουμε το στόχο του 2% το α΄ τρίμηνο του 2025».
Το Σεπτέμβριο ο πληθωρισμός στη ζώνη του ευρώ υποχώρησε σε 1,8% ‒ κάτω από το στόχο της ΕΚΤ για πρώτη φορά από το 2021.
Ωστόσο, οι τιμές καταναλωτή αναμένεται να αυξηθούν ταχύτερα τους τελευταίους μήνες του έτους, καθώς οι επιδράσεις βάσης από τις τιμές της ενέργειας θα πάψουν να ενσωματώνονται στους ετήσιους ρυθμούς μεταβολής.
Στόχος της ΕΚΤ είναι ρυθμός πληθωρισμού 2% “μεσοπρόθεσμα”, παράλληλα όμως η έντονη αύξηση των μισθών και ο υψηλός πληθωρισμός των υπηρεσιών εξακολουθούν να προκαλούν ανησυχίες.
Η ΕΚΤ ξεκίνησε τη χαλάρωση της περιοριστικής νομισματικής πολιτικής της τον Ιούνιο και προχώρησε σε νέα μείωση των επιτοκίων το Σεπτέμβριο. Αν μειώσει και τον Οκτώβριο το επιτόκιο πολιτικής σε επίπεδο κάτω του 3,5%, αυτό θα σημαίνει ότι εγκαταλείπει τη μέχρι τώρα πρακτική της, που ήταν να μειώνει τα επιτόκια κατά 25 μονάδες βάσης σε κάθε δεύτερη συνεδρίαση.
Όπως υποστηρίζει ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, οικονομολόγος, πρώην πανεπιστημιακός και ένα από τα αρχαιότερα μέλη του 26μελούς Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ, η μεσοπρόθεσμη τάση του πληθωρισμού υποδηλώνει ότι υπάρχει περιθώριο για ταχύτερη μείωση των επιτοκίων.
Μειώσεις σε κάθε συνεδρίαση αν ο πληθωρισμός συνεχίσει να πέφτει
«Αν ο πληθωρισμός συνεχίσει την καθοδική πορεία του προς το στόχο του 2%, γιατί να μην μειώνουμε το επιτόκιο σε κάθε συνεδρίαση;» είπε ο κ. Στουρνάρας.
Η Πρόεδρος της ΕΚΤ Christine Lagarde, απευθυνόμενη στην αρμόδια επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στις Βρυξέλλες την περασμένη εβδομάδα, υπονόησε ότι μια μείωση τον Οκτώβριο είναι πλέον πιθανότερη. Σύμφωνα με τα λεγόμενά της, κατά τον καθορισμό των επιτοκίων θα ληφθεί υπόψη η μεγαλύτερη από ό,τι αναμενόταν πτώση του πληθωρισμού.
Ήδη οι χρηματοπιστωτικές αγορές προεξοφλούν δύο ακόμη μειώσεις των επιτοκίων κατά το τρέχον έτος και προβλέπουν ότι τα επιτόκια θα υποχωρήσουν σε επίπεδο γύρω στο 1,7% το δεύτερο εξάμηνο του 2025.
Σύμφωνα με τις περισσότερες εκτιμήσεις, το “ουδέτερο” επιτόκιο, δηλαδή αυτό που ούτε επιταχύνει ούτε επιβραδύνει την οικονομική δραστηριότητα, υπολογίζεται γύρω στο 2%.
Κατά τον κ. Στουρνάρα, λίγα είναι τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου που έχουν τελείως αντίθετη άποψη για τις προσεχείς κινήσεις νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ.
“Όλοι έχουμε στη διάθεσή μας τα ίδια στοιχεία, και αυτά δείχνουν ότι οδεύουμε προς την επίτευξη του στόχου 2% [για τον πληθωρισμό] στα μέσα του 2025, αν όχι νωρίτερα,” είπε ο κεντρικός τραπεζίτης.
«Αν δεν δράσουμε, υπάρχει κίνδυνος να προκαλέσουμε πλήγμα στην οικονομία και να οδηγήσουμε τον πληθωρισμό κάτω από το στόχο. Αυτό θα σήμαινε επιστροφή στο “παλαιό πρόβλημα” του πολύ χαμηλού πληθωρισμού. Κανείς δεν θέλει κάτι τέτοιο».
Ενώ η ΕΚΤ θα χρειαστεί ενδεχομένως να επιταχύνει τη χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής της, ο κ. Στουρνάρας εκτιμά ότι η κεντρική τράπεζα δεν έχει μείνει πίσω από τις εξελίξεις.
«Θα πρέπει να ενεργούμε σταδιακά», είπε. Τα Οικονομικά είναι “κοινωνική επιστήμη” και όχι “κβαντομηχανική”, και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής καλούνται να λαμβάνουν αποφάσεις υπό συνθήκες μεγάλης αβεβαιότητας. «Κανείς δεν ξέρει τι θα συμβεί αύριο».