Tην πεποίθηση ότι η Attica Bank θα αποτελέσει σύντομα τον πέμπτο πόλο του τραπεζικού συστήματος, εξέφρασε ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας.
Σε συνέντευξή του στο mononews, ο κ. Στουρνάρας ανέφερε ότι χάρη
στη σκληρή δουλειά της CEO της Attica Bank Ελένης Βρεττού, θα αποτελέσει μια τράπεζα «καθαρή» από την υποχρέωση του αναβαλλόμενου φόρου και με χαμηλό ποσοστό «κόκκινων» δανείων.
To τέταρτο τρίμηνο η αποεπένδυση του ΤΧΣ από την Εθνική
Επιπλέον, ο κ. Στουρνάρας σημείωσε ότι η συγχώνευση της Attica Bank με την Παγκρήτια θα προηγηθεί της αποεπένδυσης του ΤΧΣ από την Εθνική Τράπεζα.
Η αύξηση μετοχικού κεφαλαίου Attica και Παγκρήτιας θα γίνει στις αρχές Σεπτεμβρίου και το τελευταίο τρίμηνο του έτους θα ολοκληρωθεί το placement της Εθνικής, ανέφερε ο διοικητής της ΤτΕ.
Αναλυτικά η συνέντευξη του κ. Στουρνάρα στο Mononews.gr και στη δημοσιογράφο Έφη Καραγεώργου:
- Κύριε Στουρνάρα, υπάρχει συγκέντρωση στις τράπεζες, λειτουργεί ο ανταγωνισμός;
Υπάρχουν κλάδοι οι οποίοι σαφώς έχουν ολιγοπωλιακή δομή και αυτό αποδεικνύεται από τα spreads και τα margins. Η Ελλάδα χρειάζεται περισσότερο ανταγωνισμό, διότι όπως προκύπτει από μελέτες της Τράπεζας της Ελλάδος έχουμε ολιγοπώλια στα τρόφιμα, στα καύσιμα, στις τράπεζες και στην ιδιωτική νοσοκομειακή περίθαλψη.
Χρειαζόμαστε λοιπόν περισσότερο ανταγωνισμό και στις τράπεζες. Να ενδυναμώσουμε τις μικρότερες τράπεζες, και όπου μπορούν να συγχωνευτούν ώστε τα νέα σχήματα να προκαλέσουν μεγαλύτερη ένταση ανταγωνισμού στο τραπεζικό σύστημα. Χρειαζόμαστε τον 5ο τραπεζικό πυλώνα.
Και πέμπτος τραπεζικός πόλος δεν είναι μόνο η Attica Bank με την Παγκρήτια, είναι και η Optima, είναι και η Viva, υπάρχει ένα οικοσύστημα στο οποίο περιλαμβάνονται και οι συνεταιριστικές τράπεζες, οι οποίες έχουν παίξει ένα σημαντικό ρόλο, και σήμερα για παράδειγμα οι συνεταιριστικές τράπεζες Καρδίτσας και Ιωαννίνων πάνε πολύ καλά και στηρίζουν τις τοπικές οικονομίες.
Υπάρχει χώρος να μπουν και άλλοι παίκτες στην τραπεζική αγορά, όπως οι fintech και οι microfinance εταιρείες παροχής πιστώσεων. Μικρότερες τράπεζες που θα χρηματοδοτούν τους μικρούς επιχειρηματίες. Σήμερα είναι πολλοί εκτός τραπεζικού συστήματος, που δεν είναι απαραίτητα non bankable. Οι μεγάλες τράπεζες εστιάζουν στις μεγάλες επιχειρήσεις και συχνά δεν ασχολούνται με τους μικρούς.
Η γνώμη μου είναι πως η Ελλάδα χρειάζεται περισσότερες τράπεζες από όσες έχει τώρα. Και χαίρομαι διότι έχουμε απόλυτη συναντίληψη με την κυβέρνηση και το υπουργείο Οικονομικών σ΄ αυτό το θέμα, ότι δηλαδή χρειαζόμαστε ανταγωνισμό στο τραπεζικό σύστημα.
- Πότε θα ολοκληρωθεί η συγχώνευση της Attica Bank με την Παγκρήτια; Πού βρισκόμαστε;
Και οι δύο τράπεζες έχουν στείλει τα στοιχεία των δανείων στην DBRS και περιμένουμε την αξιολόγηση του οίκου. Στη συνέχεια θα καταθέσουν το αίτημα, η κάθε μία από την πλευρά της, για την ένταξη των τιτλοποιήσεων στο πρόγραμμα κρατικών εγγυήσεων «Ηρακλής 3».
Στη συνέχεια η Τράπεζα της Ελλάδος θα πρέπει να εγκρίνει το σχέδιο συγχώνευσης και θα ακολουθήσει η αύξηση μετοχικού κεφαλαίου τον Σεπτέμβριο.
Και θα πρέπει να σημειωθεί ότι η Attica Bank θα είναι μία clean up τράπεζα, χωρίς «κόκκινα» δάνεια και DTC.
- Αυτό σημαίνει ότι μετατίθεται για αργότερα το placement της Εθνικής Τράπεζας, για τη διάθεση του υπολοίπου 18%;
Σαφώς και θα προηγηθεί η συγχώνευση της Attica με την Παγκρήτια. Είχαμε συνάντηση για το θέμα και με τον διευθύνοντα σύμβουλο του ΤΧΣ, Ηλία Ξηρουχάκη. Στόχος μας είναι να ενισχύσουμε τον ανταγωνισμό και για αυτό θα εξασφαλίσουμε ίδιες συνθήκες και για τις μη συστημικές τράπεζες σε ό,τι αφορά και τον «Ηρακλή».
Εξάλλου και ο υπουργός Κωστής Χατζηδάκης έχει αναφέρει πως μέχρι το τέλος του έτους θα έχει ολοκληρωθεί η αποεπένδυση του ΤΧΣ από τις συστημικές με τη διάθεση του 18% της Εθνικής. Με ασφάλεια λέω ότι η ΑΜΚ θα γίνει στις αρχές Σεπτεμβρίου και το τελευταίο τρίμηνο του έτους θα ολοκληρωθεί το placement της Εθνικής.
- Επαρκούν οι εγγυήσεις του Ηρακλή να καλύψουν τις τιτλοποιήσεις των συστημικών τραπεζών και των Αττικής-Παγκρήτιας;
Ίσως χρειαστεί να αυξηθεί, ίσως τα 2 δισ. ευρώ εγγυήσεων να μην επαρκούν. Τα 2 δισ. ευρώ ενδεχομένως να γίνουν 2,5 με 2,6 δισ. ευρώ, όμως σε καμία περίπτωση δεν θα γίνουν 4 δισ. ευρώ.
- Με τους servicers, την πλατφόρμα ενημέρωσης των δανειοληπτών, την ανανέωση των αδειών τους σε ποιο σημείο βρίσκεστε;
Προχωράμε κανονικά και μας βοηθάει ο νέος νόμος. Σαφώς υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης σε ό,τι αφορά τη δικαιοσύνη, τους πλειστηριασμούς. Από την άλλη το πλαίσιο έχει δώσει μία δομή αμοιβών που «βρέξει χιονίσει» οι διαχειριστές θα παίρνουν τα χρήματα, ακόμα και αν δεν κάνουν τις ενέργειες που πρέπει, οπότε πρέπει να δούμε ένα intensive mechanism.
- Θα έχουμε συγκέντρωση στον κλάδο των servicers; Πόσοι θα αδειοδοτηθούν εκ νέου τελικά;
Θεωρώ βέβαιο ότι θα μειωθεί ο αριθμός τους, θα υπάρξει συγκέντρωση, θα μείνουν λίγες εταιρείες. Όμως παίζουν σημαντικό ρόλο, είναι βασικό στοιχείο του οικοσυστήματος και πλέον διέπονται και από τον Κώδικα Δεοντολογίας της ΤτΕ. Επίσης με τον νέο νόμο υπάρχουν βελτιώσεις τόσο σε επίπεδο ελέγχων, αλλά και επιβολής προστίμων αν χρειαστεί.
- Γίνονται έλεγχοι από την ΤτΕ;
Ναι. Πέρυσι τους ελέγξαμε όλους δύο φορές, το ίδιο θα πράξουμε και φέτος.
- Οι έλεγχοι καταλήγουν σε ευρήματα; Υπάρχουν παρατυπίες;
Δεν θα απαντήσω για θέματα εποπτείας.
- Πρόσφατα το ΚΕΠΕ σε μελέτη του αναφέρθηκε στην «τραπεζική απληστία». Ποια η θέση της ΤτΕ;
Υπάρχουν μεγάλα spreads, οι ελληνικές τράπεζες έχουν υψηλότερα NPLs οπότε έχουν και μεγαλύτερο ρίσκο, που έχει επίπτωση στα επιτόκια. Επίσης, στην Ελλάδα τα δάνεια είναι κυμαινόμενου επιτοκίου, που σημαίνει ότι αμέσως πέρασαν οι αυξήσεις των επιτοκίων, ενώ στις άλλες χώρες είναι fixed rates. Σίγουρα είδαμε άμεση αύξηση στα επιτόκια δανείων και ένα πολύ μικρό τμήμα τους πέρασε στα επιτόκια καταθέσεων.
- Υπάρχει δυνατότητα παρέμβασης σε ό,τι αφορά τα επιτόκια;
Καμία δυνατότητα, είναι θέμα ανταγωνισμού.
- Γιατί όμως οι τράπεζες να εμφανίσουν κέρδη 3,6 δισ. ευρώ το 2023 και αντί να πληρώσουν για να μειώσουν την υποχρέωση σε αναβαλλόμενο φόρο, ακολουθούν μερισματική πολιτική;
Χρειάζεται αναλογικότητα. Μεταξύ του 0 και του 100 υπάρχει και το 50, δεν μπορείς να μην δώσεις τίποτα, ούτε όμως να δώσεις 100. Διότι οι συστημικές τράπεζες έχουν υψηλή αναβαλλόμενη φορολογία και πρέπει να θωρακιστούν για το μέλλον. Σύμφωνα με τη Moody’s με τη μείωση των επιτοκίων θα περιοριστούν τα κέρδη, οπότε χρειάζεται προσοχή. Δεν είναι ώρα για θριαμβολογίες.
- Τι ακριβώς εννοείτε δεν είναι ώρα για θριαμβολογίες;
Έχουμε ένα διεθνές περιβάλλον πολύ πιο επίφοβο και αβέβαιο, δεν ξέρεις τι θα φέρει η επόμενη μέρα.
Μία μεγάλη πρόκληση είναι η κλιματική αλλαγή, που επηρεάζει και τις τράπεζες. Πρέπει λοιπόν να «κτίσουν» μαξιλάρια. Εμείς, ως ΕΚΤ και SSM αυτό λέμε στις τράπεζες, ότι πλέον ζούμε σε ένα περιβάλλον πολύ πιο επικίνδυνο, πολύ πιο αβέβαιο. Χρειαζόμαστε «μαξιλάρια» από τις κυβερνήσεις, από τις τράπεζες, από τις ασφαλιστικές εταιρείες.
- Υπάρχει περίπτωση ο SSM να πει «όχι» στη μερισματική πολιτική των τραπεζών;
Όχι δεν υπάρχει, δεν γίνεται να μείνουν οι μέτοχοι χωρίς ανταμοιβή, για αυτό ακριβώς είπα πως ανάμεσα στο 0 και το 100 υπάρχει και το 50.
- Μπορεί δηλαδή να ζητήσει χαμηλότερη μερισματική πολιτική από το 20% - 30% των κερδών που έχουν προαναγγείλει οι τράπεζες;
Θα ζητήσει διαβεβαίωση ότι λαμβάνονται όλα υπ’ όψιν και η υποχρέωση DTC και η αβεβαιότητα για το μέλλον και η ανάγκη να υπάρχουν «μαξιλάρια».
- Σήμερα, ποιος είναι ο μεγαλύτερος συστημικός κίνδυνος;
Είναι εξωγενής, έχει να κάνει με το διεθνές περιβάλλον. Η Ελλάδα δεν αντιμετωπίζει εσωτερικούς κινδύνους, τα μεγάλα μας προβλήματα τα έχουμε λύσει. Η χώρα πέτυχε ρυθμό ανάπτυξης πέρυσι 2%, η πρόβλεψη για φέτος είναι 2,3% και 2,5% για το 2025. Ο ρυθμός ανάπτυξης του ΑΕΠ στην ευρωζώνη ήταν πέρυσι στο 0,4%, με πρόβλεψη για φέτος στο 0,6% και στο 1,5% το 2025.
Έχουμε, λοιπόν, αντιμετωπίσει τα μεγάλα προβλήματα, όμως υπάρχει μία σειρά από μικρότερα μεν, σημαντικά προβλήματα δε, όπως η ταχύτητα απονομής δικαιοσύνης, η γραφειοκρατία.
Πρέπει να κάνουμε αρκετά ακόμη για να θωρακίσουμε την Ελλάδα. Δεν είναι τόσο σημαντικά όσο η αναδιάρθρωση του χρέους, η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, όμως κρατάνε τη χώρα πίσω. Δεν μπορούμε λοιπόν να εφησυχάζουμε.
- Ποιοι είναι οι εξωγενείς κίνδυνοι;
Οι πόλεμοι. Έχουμε πόλεμο στη γειτονιά μας στην Ουκρανία, στη Μέση Ανατολή, έχουμε εντάσεις μεταξύ Αμερικής και Κίνας. Αυτή η ένταση έχει κόστος, σύμφωνα με το ΔΝΤ το κόστος είναι 7 τρισ. δολάρια, το 7% του παγκόσμιου ΑΕΠ.
Αυτό είναι το κόστος μόνο από τα γεωπολιτικά και τον πόλεμο εμπορίου που έχουν ξεκινήσει εδώ και αρκετά χρόνια δυστυχώς και οδηγούν σε μείωση του ρυθμού ανάπτυξης και αύξησης των τιμών, δημιουργούνται δηλαδή πιέσεις στασιμοπληθωριστικές.
Και την ίδια ώρα ο κόσμος αποτραβιέται από την παγκοσμιοποίηση και οδηγούμαστε σε μείωση της ευημερίας παγκόσμια.
- Τι σημαίνει αυτό για τις εθνικές κυβερνήσεις;
Μας δείχνει ότι χρειαζόμαστε σταθερότητα, αποφασιστικότητα, μέτρα διαρθρωτικά. Η Ε.Ε. πήρε ένα πολύ καλό μέτρο, το NG EU με 800 δισ. ευρώ μέσα στην πανδημία. Αυτό πρέπει να αποτελέσει πρότυπο. Σήμερα χρειαζόμαστε ένα RRF για την άμυνα, ένα RRF για την κλιματική αλλαγή.
Αν οι ΗΠΑ αποτραβηχθούν από το ΝΑΤΟ, όπως απειλεί ο Τραμπ, αυτό θα σημαίνει περισσότερες αμυντικές δαπάνες για την Ευρώπη. Και δεν μπορεί η κάθε χώρα μόνη της, πόσο μάλλον οι χώρες που έχουν μικρό δημοσιονομικό χώρο, ή οι χώρες με μεγάλες αμυντικές δαπάνες να το φέρουν σε πέρας.
Βρισκόμαστε λοιπόν σε ένα περιβάλλον διεθνές πολύ πιο επίφοβο, πολύ πιο αβέβαιο, με πολύ σημαντικότερες οικονομικές επιπτώσεις στις εθνικές οικονομίες.
- Και έχουμε μπροστά και τις εκλογές στις ΗΠΑ…
Η Ευρώπη οφείλει να λάβει υπόψη της όλα τα σενάρια. Η γνώμη μου είναι ότι χρειαζόμαστε περισσότερη και πιο ομοσπονδιακή Ευρώπη. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν χώρες-μέλη της Ε.Ε., που επιθυμούν να γίνει πρώτα η μείωση των κινδύνων και χώρες-μέλη που επιθυμούν τη διαμοίραση των κινδύνων.
H γνώμη μου είναι γιατί να μην τα κάνουμε και τα δύο. Γιατί σε κάθε συμβούλιο να είναι ένα zero-sum game και να μην είναι ένα παίγνιο win-win. Να κερδίσουμε όλοι. Δηλαδή εκεί που παίρνουμε μέτρα μείωσης κινδύνων να πάρουμε και μέτρα διαμοίρασης κινδύνων.
- Αναφέρεστε στην πρόταση του Πρωθυπουργού για νέο ευρωομόλογο.
Σαφέστατα. Έχουμε το προηγούμενο με τα 800 δισ. του NG EU. Και αυτή η πολιτική πρέπει να συνεχιστεί, διαφορετικά η Ευρώπη θα βλέπει την πλάτη της Αμερικής και της Κίνας. Όταν οι άλλοι προχωρούν με τεράστια βήματα, εσύ δεν μπορείς να πηγαίνεις βήμα σημειωτόν.
Κυρίως όμως χρειαζόμαστε περισσότερη Ευρώπη. Δεν έχει προχωρήσει ακόμα η ένωση κεφαλαιαγορών, δεν έχουμε τραπεζική ένωση, δεν έχουμε ακόμα ενιαίο σύστημα εγγύησης καταθέσεων. Και αυτός είναι ο λόγος που δεν υπάρχουν πανευρωπαϊκές ενοποιήσεις τραπεζών.
- Είχατε μιλήσει στο παρελθόν για την παραοικονομία, την υπολογίσατε στα 60 δισ. ευρώ…
Έκανα αυτή τη διαπίστωση για 60 δισ. ευρώ και υπήρξε ανταπόκριση από την κυβέρνηση. Η κυβέρνηση, το υπουργείο Οικονομικών, η ΑΑΔΕ έχουν την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής ως νούμερο 1 στόχο. Η αντιμετώπισή της μπορεί να δημιουργήσει δημοσιονομικό χώρο για πιο πολλές δημόσιες επενδύσεις, για στοχευμένες κοινωνικές δαπάνες.
- Πώς σχολιάζετε την έκθεση JP Morgan που έβγαλε «κόκκινη» κάρτα στην αναβάθμιση του Χρηματιστηρίου.
Βλέπουμε μπροστά. Τι σημαίνει «κόκκινη» κάρτα. Το Χ.Α. έχει από τις μεγαλύτερες αποδόσεις.
Εμείς πρέπει να κάνουμε τρία πράγματα. Να διασφαλίσουμε πως θα έχουμε πρωτογενές δημοσιονομικό πλεόνασμα του 2% του ΑΕΠ στο διηνεκές, να προχωρήσουμε τις διαρθρωτικές αλλαγές και να φροντίσουμε το τραπεζικό σύστημα να γίνει πιο ανταγωνιστικό και πιο στέρεο.
Δημοσιονομική σταθερότητα, διαρθρωτικές αλλαγές, χρηματοπιστωτική σταθερότητα και από εκεί και πέρα τα άλλα θα έρθουν μόνα τους, όπως και οι αναβαθμίσεις.
- Άρα να μην μας ανησυχεί ούτε η έκθεση της Moody’s.
Ούτε η Moody’s με ανησυχεί, ούτε η JP Morgan με ανησυχεί. Έχουμε ένα στόχο και μία πυξίδα. Η Ελλάδα είναι success story, τα προβλήματα πρώτης τάξεως έχουν λυθεί, πρέπει να διευθετήσουμε μία σειρά από μικρότερα, σημαντικά όμως προβλήματα.
Όταν γίνουν αυτά θα έρθουν και οι αναβαθμίσεις χωρίς άγχος. Έχουμε πάρει την επενδυτική βαθμίδα από 4 οίκους, ότι δεν μας την έδωσε ένας δεν σημαίνει κάτι, θα μας την δώσει και η Moody’s.
- Και με τη μείωση των επιτοκίων τι θα γίνει; Εσείς μιλήσατε για τέσσερις μειώσεις μέχρι το τέλος του έτους.
Εξαρτόμαστε από τα στοιχεία, αν επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις μας, είναι βέβαιο ότι τον Ιούνιο θα προχωρήσουμε στην πρώτη μείωση των επιτοκίων. Ήδη η Τράπεζα της Ελβετίας ξεκίνησε. Θα σας πω ότι στις ΗΠΑ όπου τα μέλη της FED σε έναν πίνακα ανώνυμα καταθέτουν τις προβλέψεις τους, η μέση πρόβλεψη είναι για τρεις μειώσεις φέτος. Εμείς στην ΕΚΤ δεν έχουμε κάτι τέτοιο.
Μίλησα για τέσσερις μειώσεις, τις θεωρώ λογικές, εφόσον ο πληθωρισμός συνεχίσει να μειώνεται. Ας μην ξεχνάμε ότι εξαρτόμαστε από την εξέλιξη του πληθωρισμού, αλλά και από τον ρυθμό ανάπτυξης. Ο πληθωρισμός πέφτει στην Ευρώπη, πέφτει όμως και ο ρυθμός οικονομικής ανάπτυξης. Δεν είμαστε βέβαια στο μείον, εκεί είναι η Γερμανία και η Γαλλία, όμως είμαστε ως Ευρώπη στο 0,4%, στο 0,3%.
- Τι λένε οι προβλέψεις; Πότε θα δούμε τις μειώσεις στα επιτόκια;
Υπάρχει συναίνεση ότι θα ξεκινήσουμε τον Ιούνιο.
- Η ΕΚΤ θα προλάβει την FED, θα μειώσει πρώτη τα επιτόκια της;
Δεν το αποκλείω. Δεν έχουμε κανένα λόγο να περιμένουμε την Αμερική, οι λόγοι του πληθωρισμού στην Ευρώπη είναι διαφορετικοί από τις ΗΠΑ. Η Αμερική έχει ένα δημοσιονομικό πακέτο πολύ μεγάλο, που δίνει ώθηση στην οικονομία, εμείς δεν έχουμε κάτι ανάλογο. Πιστεύω λοιπόν, ότι οι λόγοι μείωσης των επιτοκίων στην Ευρώπη σήμερα είναι ισχυρότεροι απ΄ ότι στην Αμερική.
- Και μία τελευταία ερώτηση: Τι θα γίνει με το deal Viva– JP Morgan;
Αυτό είναι επιχειρηματικό θέμα, εμείς δεν μπορούμε να πάρουμε θέση υπέρ του ενός ή του άλλου. Βέβαια η θέση μας είναι ότι αυτά τα θέματα δεν λύνονται στα δικαστήρια, αλλά με win–win διαπραγματεύσεις και πιστεύουμε ότι έτσι θα καταλήξει. Αν δεν συμβεί αυτό, τότε τα δικαστήρια και η σύμβαση θα δώσουν τη λύση.
- Στο τέλος του μήνα έχει προγραμματιστεί αύξηση κεφαλαίου ύψους 400 εκατ. ευρώ.
Για να γίνει αύξηση κεφαλαίου θα πρέπει να συμφωνήσουν όλοι οι μέτοχοι. Η Viva είναι καινοτόμος και θέλουμε να προχωρήσει όπως ξεκίνησε. Θέλουμε να μεσολαβήσουμε τηρώντας όμως ουδετερότητα, να τους φέρουμε δηλαδή στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Και σημειώνω πως δεν υπάρχουν εποπτικά ζητήματα, είναι καθαρά μία επιχειρηματική διαφορά που βεβαίως αντανακλά και στη χώρα, άρα έχουμε κάθε λόγο να θέλουμε να λυθεί ειρηνικά.