Στο πρώτο βήμα αποκλιμάκωσης των επιτοκίων στην ευρωζώνη προχώρησε την Πέμπτη η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Συγκεκριμένα, χθες η ΕΚΤ άλλαξε ρότα για πρώτη φορά μετά από 5 χρόνια και μείωσε τα βασικά της επιτόκια.
Ειδικότερα, το επιτόκιο των πράξεων κύριας αναχρηματοδότησης καθώς και τα επιτόκια της διευκόλυνσης οριακής χρηματοδότησης και της διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων θα μειωθούν σε 4,25%, 4,50% και 3,75% αντιστοίχως, με ισχύ από τις 12 Ιουνίου 2024.
Πώς επηρεάζονται οι δανειολήπτες
Αμεσα συνδεδεμένα με τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ είναι τα επιτόκια Euribor 1 μήνα και Euribor 3 μηνών.
Τα βασικά επιτόκια δανεισμού με τα οποία είναι συνδεδεμένα χιλιάδες καταναλωτικά και στεγαστικά δάνεια μπαίνουν από τις 12 Ιουνίου σε πτωτική τροχιά ακολουθώντας την νέα επιτοκιακή πολιτική της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Παρόλα αυτά, μια μείωση της τάξης του 0,25% δεν αναμένεται να έχει άμεσα αισθητές συνέπειες ως προς τις δόσεις των δανειοληπτών και δη αυτών που έχουν πάρει στεγαστικό δάνειο.
Σημειώνεται ότι ακριβώς για την αποφυγή του ρίσκου με τα κυμαινόμενα επιτόκια, η πλειοψηφία των δανειοληπτών στεγαστικών δανείων έχει επιλέξει σταθερό επιτόκιο.
Δανειολήπτες με κυμαινόμενο επιτόκιο
Από την ταχύτητα μείωσης των επιτοκίων της ΕΚΤ θα εξαρτηθεί και το πότε θα αρχίσει η μείωση των δόσεων για όσους έχουν στεγαστικά δάνεια με κυμαινόμενο επιτόκιο.
Οι επιπτώσεις στις «τσέπες» των δανειοληπτών θα αρχίσει να φαίνεται πιο πολύ μετά από περίπου ένα έτος, όταν σύμφωνα με τις εκτιμήσεις αναλυτών τα επιτόκια θα έχουν μειωθεί περαιτέρω, προσεγγίζοντας το 2% -πάντα με την επιφύλαξη ότι ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη θα συνεχίσει να μειώνεται και θα σταθεροποιηθεί στον στόχο του 2% που έχει θέσει η ΕΚΤ.
Οι δόσεις των δανείων αυτών είχαν «παγώσει» από τις τράπεζες από τον Μάιο του 2023 - με το πάγωμα να ισχύει, μετά την φετινή ανανέωσή του, έως τον Μάιο του 2025 - με βάση το επιτόκιο αναφοράς που ίσχυε στα τέλη του Μαρτίου 2023 μείον 20 μονάδες βάσης.
Δεδομένου ότι τον Μάρτιο του 2023 το επιτόκιο χορηγήσεων της ΕΚΤ ανερχόταν στο 3,5% και το τρίμηνο Euribor - το οποίο αποτελεί τη βάση αναφοράς για τα περισσότερα στεγαστικά δάνεια με κυμαινόμενο επιτόκιο - λίγο πάνω από το 3%, οι δόσεις των δανείων «κλείδωσαν» με το Euribor χαμηλότερα από το 3%.
Επομένως, τα βασικά επιτόκια της ΕΚΤ θα πρέπει να μειωθούν πέντε φορές, αν οι μειώσεις είναι της τάξης των 25 μονάδων βάσης η κάθε μία (ή λιγότερες αν οι μειώσεις είναι μεγαλύτερου μεγέθους), για να έχουν οι συγκεκριμένοι δανειολήπτες οικονομικό όφελος.
Νέοι δανειολήπτες
Σε κάθε περίπτωση, άμεσα ωφελημένοι θα είναι οι νέοι δανειολήπτες, αφού οι καινούργιες εκταμιεύσεις δανείων που συνδέονται με τα επιτόκια Euribor 1 και 3 μηνών θα «τρέχουν» με τα νέα μειωμένα επιτόκια και η δόση θα μειώνεται κάθε φορά που η ΕΚΤ προβαίνει και σε μια μείωση των βασικών της επιτοκίων.
Επιπλέον, και οι δανειολήπτες που βρίσκονται στα πρώτα χρόνια αποπληρωμής των δανείων τους θα δουν τις μεγαλύτερες ελαφρύνσεις, σε αντίθεση με αυτούς που το δάνειο τους πλησιάζει προς την λήξη του.
Αυτό συμβαίνει γιατί τα πρώτα χρόνια αποπληρωμής ενός δανείου το μεγαλύτερο ποσό της δόσης πάει στους τόκους και ελάχιστο στο κεφάλαιο.
Αντίθετα, όσο πιο κοντά στην λήξη πλησιάζει ένα δάνειο , τόσο λιγότερο επηρεάζεται από την μεταβολή των επιτοκίων αφού το μεγαλύτερο ποσό της δόσης πηγαίνει στην αποπληρωμή κεφαλαίου.
Καταθέσεις
Εν τω μεταξύ από την μείωση των βασικών επιτοκίων της ΕΚΤ επηρεάζονται και οι καταθέτες.
Τα επιτόκια των καταθέσεων αναμένεται να υποχωρήσουν περισσότερο και θα συνεχίσουν να υποχωρούν σε βάθος χρόνου και όσο η ΕΚΤ μειώνει τα επιτόκια.
Κάτι τέτοιο, εκτιμάται από την αγορά ότι θα τονώσει το ενδιαφέρον για τα ομόλογα που παρέχουν υψηλές αποδόσεις και ειδικότερα τα κρατικά που παρέχουν και πρόσθετη ασφάλεια.