«Οι μεγαλύτερες αβεβαιότητες αφορούν στις τιμές της ενέργειας, παρά το φαινόμενο της πανδημίας» σημειώνει αξιωματούχος του υπουργείου Οικονομικών λίγες ώρες μετά την κατάθεση του Προϋπολογισμού, αναδεικνύοντας έτσι τη μεγαλύτερη εστία προβληματισμού για το οικονομικό επιτελείο.
Σύμφωνα με το stress test, που συνοδεύει ως είθισται το σχέδιο του Προϋπολογισμού, ο συνδυασμός υψηλού ενεργειακού κόστους, διαταραχών στην αλυσίδα των διεθνών μεταφορών και των πρώτων υλών, καθώς και των δυνητικών βραχυπρόθεσμων επιπτώσεων στην αγορά από την άρση των μέτρων στήριξης κατά της πανδημίας, θα μπορούσε να «ροκανίσει» το φετινό ΑΕΠ κατά 1 μονάδα και το ΑΕΠ του 2022 κατά μισή μονάδα. Όπως σημειώνουν αρμόδιες πηγές, για φέτος η τάση είναι ακριβώς η αντίθετη, καθώς οι πρόδρομοι δείκτες φανερώνουν την τάση οι ρυθμοί ανάπτυξης να είναι μεγαλύτεροι από 6,9% που προβλέπει ο Προϋπολογισμός, αλλά και μεγαλύτεροι από 7,1% που προβλέπει η Κομισιόν, καλύπτοντας έτσι το 70% των απωλειών του 2020. Για το 2022 τα πράγματα αλλάζουν.
Αβεβαιότητα στην αγορά -Τι αναφέρει η έκθεση της ΓΣΕΒΕΕ
Κατ’ αρχάς, θέμα lockdown δεν τίθεται, όπως τουλάχιστον διαβεβαιώνουν σε καθημερινή βάση από την κυβέρνηση. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει αναστάτωση στην αγορά, καθώς και αβεβαιότητα για το πώς θα κάνουμε Χριστούγεννα. Υπενθυμίζεται ότι ο Χριστουγεννιάτικος τζίρος υπολογίζεται σε περίπου 4 δις ευρώ και η περσινή απώλεια του σχεδόν κατά το ήμισυ, «γονάτισε» χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις, κυρίως στο χώρο του λιανικού εμπορίου. Σύμφωνα με την Έκθεση της ΓΣΕΒΕΕ, που δημοσιεύεται σήμερα, λόγω της πανδημίας και παρά τα μέτρα στήριξης, που συνολικά θα ξεπεράσουν τα 43 δις ευρώ, διπλασιάστηκαν οι επιχειρήσεις που κατέγραψαν ζημιές, ενώ υποδιπλασιάστηκαν οι επιχειρήσεις που κατέγραψαν κέρδη.
Με αυτό το δεδομένο, προφανές είναι ότι οποιαδήποτε παρέκκλιση από το βασικό σενάριο του Προϋπολογισμού, θα έχει ως αποτέλεσμα αφενός το stressάρισμα των ίδιων των επιχειρήσεων, αφετέρου του ίδιου του Προϋπολογισμού. «Οι αβεβαιότητες ενσωματώθηκαν εν μέρει στις πιο συντηρητικές προβλέψεις που έχουν γίνει για το ΑΕΠ», σημειώνουν αρμόδιες πηγές, ενώ για το ενδεχόμενο να χρειαστούν περιοριστικά μέτρα ανάλογα με αυτά που λαμβάνουν άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η απάντηση είναι σαφής: «Υπάρχουν πόροι για να στηρίξουμε τους πολίτες, αλλά απαιτείται και δημοσιονομικός χώρος».
Κι αν για την πανδημία υπάρχουν μοντέλα, τα οποία δείχνουν ότι σε συνδυασμό με την αύξηση των εμβολιασμών, η κατάσταση θα βελτιωθεί, για την Ενέργεια τα πράγματα παραμένουν «θολά», αφού είναι προφανές ότι δεν πρόκειται απλώς για αρρυθμίες ή στρεβλώσεις μεταξύ προσφοράς - ζήτησης.
Υποεκτιμήθηκε το ζήτημα του ενεργειακού κόστους στην Ευρώπη
Η εκτίναξη του ενεργειακού κόστους υποεκτιμήθηκε από κυβερνήσεις και ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα. Εκεί που «έβλεπαν» αποκλιμάκωση των τιμών από τις αρχές του 2022, ο ορίζοντας μετατέθηκε στις αρχές του καλοκαιριού και πάλι με υψηλό δείκτη αβεβαιότητας και με μόνη βεβαιότητα ότι οι τιμές φυσικού αερίου και ηλεκτρικού ρεύματος δεν θα επανέλθουν στα προ κρίσης επίπεδα. Ήδη, έχοντας μπει στο τελευταίο 10ήμερο του Νοεμβρίου, με τη μέση χονδρική τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος σταθερά πάνω από τα 230 ευρώ/ MWh και χωρίς προοπτική υποχώρησης, ο σχεδιασμός της επιδότησης με 39 ευρώ/ μήνα είναι ξεπερασμένος.
Σιγή ασυρμάτου από το υπουργείο
Στο υπουργείο Οικονομικών τηρούν σιγή ασυρμάτου για το αν τελικά θα πρέπει να συνδράμει και ο Προϋπολογισμός, καθώς οι πόροι του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης άγγιξαν τα όρια τους. Ωστόσο ειδικά για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που βλέπουν κάθε μήνα τους λογαριασμούς ρεύματος να αυξάνονται αλματωδώς, είναι προφανές ότι θα απαιτηθεί κάτι παραπάνω από την αναστολή των χρεώσεων ΥΚΩ, οι οποίες αντιστοιχούν περίπου στο 5% του συνολικού λογαριασμού ρεύματος.