Τα Συνδικάτα δεν φοβούνται την τεχνολογική εξέλιξη, διεκδικούν, όμως, εύλογα, λόγο και ρόλο στην αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών στους χώρους εργασίας κάθε κλάδου» τόνισε ο πρόεδρος της ΟΤΟΕ, Σταύρος Κούκος, σε εκδήλωση παρουσίασης έρευνας του ΙΝΕ/ΟΤΟΕ, με θέμα «νέες τεχνολογίες στις τράπεζες και επιπτώσεις στην απασχόληση», η οποία πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη.
«Ανοίξαμε έγκαιρα τη συζήτηση για το μέλλον του κλάδου και της εργασίας μας» ανέφερε ο κ. Κούκος και συνέχισε: «Το πρόβλημα δεν είναι οι νέες τεχνολογίες, αυτές καθ' αυτές. Είναι με ποιον τρόπο θα αξιοποιηθούν προς όφελος της οικονομικής και κοινωνικής προόδου, για μια ανάπτυξη με δικαιοσύνη χωρίς αποκλεισμούς και ανισότητες».
Ο πρόεδρος της ΟΤΟΕ επεσήμανε, ακόμη, ότι και στην υπόλοιπη ΕE, οι νέες τεχνολογίες έφεραν ανακατατάξεις στην απασχόληση στον τραπεζικό κλάδο και πρόσθεσε:
«Στην Ελλάδα, όμως, που παραμένει 25η στους 28 της ΕΕ στη χρήση του διαδικτύου για τραπεζικές συναλλαγές, υστερεί δε σημαντικά σε ψηφιακές υποδομές, επενδύσεις και δεξιότητες, οι μειώσεις αυτές ελάχιστα συνδέονται με τις τεχνολογικές εξελίξεις. Αντανακλούν κυρίως, τα προβλήματα επισφαλειών (κόκκινα δάνεια), τα οποία οι τράπεζες αντιμετώπισαν τα τελευταία χρόνια, προκρίνοντας επιλογές συρρίκνωσης. Επομένως -και κατά το μεγαλύτερο μέρος τους- η τεχνολογική αλλαγή και οι πολλαπλές προκλήσεις είναι ακόμη μπροστά μας».
Ο κ. Κούκος υπογράμμισε ότι ο σχεδιασμός για το μέλλον στον κλάδο των τραπεζών πρέπει να έχει «στο επίκεντρο του, τον άνθρωπο», το ανθρώπινο δυναμικό, αναφέροντας μάλιστα ότι πρόσφατη έρευνα στις ΗΠΑ έδειξε ότι στην πλειοψηφία τους οι νέοι προτιμούν, αντί της τεχνολογίας, την ανθρώπινη επαφή κατά τη συναλλαγή τους με την τράπεζα.
Επεσήμανε, ακόμη, ότι η νέα εποχή, η 4η Βιομηχανική Επανάσταση, δε φέρνει μόνο τεχνολογικές ανατροπές, αλλά «έχει και ισχυρές κοινωνικές διαστάσεις» προκλήσεις για όλους, μεταξύ αυτών και για τους εργαζόμενους, καθώς τίθενται σε κίνδυνο παραδοσιακές θέσεις εργασίας, μεταβάλλονται οι σχέσεις επιχείρησης - πελάτη, επηρεάζονται συστήματα εποπτείας, αμοιβής και διαχείρισης προσωπικού, ενώ και οι νέες ευκαιρίες που δημιουργούνται για απασχόληση απαιτούν κατάρτιση, εξειδίκευση, κά.
Υπογράμμισε δε, ότι είναι απαραίτητη, όπως είπε, η διερεύνηση του νέου τοπίου που δημιουργεί η τεχνολογική εξέλιξη και στην κατεύθυνση προς την ψηφιακή τραπεζική, χαιρέτισε την έρευνα του ΙΝΕ / ΟΤΟΕ και πρόσθεσε:
«Πρώτιστο μέλημα της Ομοσπονδίας μας ήταν και παραμένει η διασφάλιση και η ποιοτική αναβάθμιση της εργασίας, σε όλες τις παραμέτρους και τις εκδοχές της, μέσα από μια ομαλή, ισορροπημένη και κοινωνικά υπεύθυνη μετάβαση στη νέα εποχή της ψηφιακής τραπεζικής».
Ο κ. Κούκος ανέφερε ότι «η έκταση και το περιεχόμενο αυτών των προκλήσεων» θα εξαρτηθούν από διάφορους παράγοντες, όπως, «το σταμάτημα της συρρίκνωσης και την επέκταση των δραστηριοτήτων του κλάδου», την «πλήρη ανάκτηση του κομβικού ρόλου του τραπεζικού συστήματος», από τους σχεδιασμούς των τραπεζών για επενδύσεις στην τεχνολογία και στο ανθρώπινο δυναμικό τους και από τη ρύθμιση του «άνισου» ανταγωνισμού των τραπεζών με έναν «αρρύθμιστο» τομέα εταιριών που παρέχει ψηφιακές ή και εξειδικευμένες χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες.
«Οι προσπάθειες μας έχουν ήδη ξεκινήσει και θα συνεχιστούν με την προβολή τεκμηριωμένων διεκδικήσεων για την αναγκαία πληροφόρηση, τον διάλογο και την ομαλή μετάβαση στην ψηφιακή τραπεζική, στις διαπραγματεύσεις της πρόσφατης κλαδικής ΣΣΕ και επιχειρησιακών ΣΣΕ, με τις παρεμβάσεις μας σε περιπτώσεις αναδιαρθρώσεων και μετασχηματισμού των τραπεζών, με την προσπάθεια μας να διατηρήσουμε και να επεκτείνουμε τα δικαιώματα των τραπεζοϋπαλλήλων. Ελπίζω, ότι και οι τράπεζες, όπως και οι αρμόδιοι φορείς της πολιτείας, θα σταθούν στο ύψος των περιστάσεων» σημείωσε.
Ολοι οι ομιλητές της εκδήλωσης ανέφεραν πως η χρήση νέων τεχνολογιών στις τράπεζες και η μετάβαση προς τη ψηφιακή τραπεζική, φέρνει σημαντικές ανακατατάξεις στα αντικείμενα εργασίας στον τραπεζικό κλάδο, στις τραπεζικές συναλλαγές, στα εργασιακά δικαιώματα και σε όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων στον συγκεκριμένο τομέα.
Στις προκλήσεις και στα προβλήματα που φέρνει η 4η βιομηχανική επανάσταση σε σχέση με την εργασία, και - ειδικότερα για τις τράπεζες - η μετάβαση σε ψηφιακές τραπεζικές υπηρεσίες, αναφέρθηκε η πρόεδρος του ΙΝΕ /ΟΤΟΕ, Βάσω Βογιατζοπούλου: «Επιδίωξή μας είναι να βάλουμε το δικό μας λιθαράκι στις εξελίξεις, να προετοιμάσουμε τους εργαζόμενους και τις θέσεις της ΟΤΟΕ για να μπορέσουν να ανταποκριθούν και να διεκδικήσουν πιο αποτελεσματικά, στην νέα αυτή περίοδο» είπε η κ. Βογιατζοπούλου. Ανέφερε ότι αυτές οι αλλαγές ήδη έχουν επηρεάσει βαθιά τον τραπεζικό τομέα διεθνώς και απασχολούν έντονα τους εργαζόμενους σε άλλες δυτικές κοινωνίες, και πρόσθεσε: «Η ΟΤΟΕ είναι παρούσα στις εξελίξεις, είναι ένα νέο πεδίο που πρέπει να το αντιμετωπίσουμε με ψυχραιμία, να το αναλύσουμε και να δώσουμε σωστές απαντήσεις».
Τοποθετήσεις των συγγραφέων της έρευνας του ΙΝΕ/ΟΤΟΕ
«Στην Ελλάδα, από το 2008 μέχρι το 2019 έχουμε τις διπλάσιες μειώσεις σε καταστήματα και προσωπικό σε σχέση με άλλες χώρες της Ε.Ε.» τόνισε η οικονομολόγος εργασίας, σύμβουλος της ΟΤΟΕ για τα εργασιακά, Βασιλική Γεωργακοπούλου. Υπογράμμισε πάντως, ότι αυτό συνέβη παρότι η ψηφιοποίηση των τραπεζικών υπηρεσιών στη χώρα μας παραμένει σε αρκετά χαμηλά επίπεδα, σε σχέση με τους ευρωπαϊκούς δείκτες.
«Είμαστε 26οι στους 28 της Ε.Ε. στο σύνθετο δείκτη ψηφιακής δυναμικής και επίσης 26οι στη χρήση του διαδικτύου για τις τραπεζικές συναλλαγές. Οι προκλήσεις είναι τεχνολογικές και κοινωνικές, όπως η αλλαγή εποπτείας της εργασίας μέσω των τεχνολογικών συστημάτων, η διαχείριση του εργασιακού χρόνου, το ενδεχόμενο μετακύλησης της ευθύνης της στοχοθεσίας από τον εργοδότη στον εργαζόμενο, κ.ά.».
Ο καθηγητής συνταγματικού δικαίου, Ξενοφών Κοντιάδης, επεσήμανε ότι σημαντικό ρόλο θα παίξει η διαδικασία επανεκπαίδευσης, επανακατάρτισης των εργαζομένων, καθώς θα υπάρξουν «σημαντικές μεταβολές» στον εργασιακό βίο. Ανέφερε επίσης, ότι επιπτώσεις μπορεί να υπάρξουν σε μια σειρά από δικαιώματα, εργασιακά, ασφαλιστικά και ζητήματα προσωπικών δεδομένων, τα οποία θα πρέπει να αντιμετωπιστούν χωρίς «φόβο» για τις τεχνολογικές εξελίξεις, αλλά συστηματικά, με αξιοποίηση και των πλεονεκτημάτων των νέων συνθηκών.
«Εκείνοι που εργάζονται πίσω από γραφεία, σε ένα μεγάλο βαθμό, ίσως αντικατασταθούν από μηχανές, αλλά αυτό δε σημαίνει απαραίτητα μείωση της εργασίας, καθώς νέες ανάγκες θα προκύψουν και αυτές μπορεί να καλυφθούν από τους ίδιους εργαζόμενους, υπό την προϋπόθεση ότι θα επανεκπαιδευτούν. Αυτό δεν είναι απαραιτήτως μια απειλή. Είναι ενδεχομένως και μια ευκαιρία αναβάθμισης του αντικειμένου τους».
«Ασφαλώς, θα απολεσθούν θέσεις απασχόλησης, δεν μπορεί να προσδιοριστεί ακόμη το μέτρο αυτής της απώλειας. Από την άλλη μεριά θα δημιουργηθούν νέες, αλλά το ισοζύγιο θα είναι μάλλον αρνητικό» τόνισε καθηγητής Εργατικού Δικαίου στο ΕΚΠΑ, Κώστας Παπαδημητρίου.
Ο κ. Παπαδημητρίου ανέφερε, ότι μεταξύ των συνεπειών της τεχνολογικής αλλαγής μπορεί να είναι η εμφάνιση και νέων μορφών απασχόλησης, όπως η «νομαδική εργασία», με παροχή εργασίας, όχι από ένα σταθερό σημείο, αλλά μέσω φορητού ηλεκτρονικού υπολογιστή, ενώ επεσήμανε ότι ένα ακόμη κρίσιμο ζήτημα είναι και η αντιμετώπιση του «εργασιακού στρες». Υπογράμμισε ακόμη, ότι οι τράπεζες σε συνεργασία με δημόσιους φορείς, πρέπει να φροντίσουν για την κατάρτιση και την εκπαίδευση των εργαζομένων, με στόχο τη διατήρηση θέσεων εργασίας και κάλυψη των νέων θέσεων, με διαφοροποιημένες ανάγκες, που θα προκύψουν ως αποτέλεσμα των τεχνολογικών αλλαγών.
Ο σύμβουλος Ανθρώπινου Δυναμικού, Δημήτρης Στεφανίδης, υπογράμμισε ότι απαιτείται μια «ψύχραιμη προσέγγιση» ανάμεσα στην νέα κατάσταση, αυτή της εξελισσόμενης ψηφιοποίησης των υπηρεσιών στις τράπεζες και την επίπτωσή της στο ανθρώπινο δυναμικό, στους εργαζόμενους - και συνέχισε: «Τα πράγματα δεν είναι ούτε άσπρα ούτε μαύρα. Οι τράπεζες, σε διεθνές επίπεδο, έχουν ήδη εφαρμόσει σε μεγάλο βαθμό την ψηφιακή νοημοσύνη και τα στοιχεία δείχνουν ότι οι εργαζόμενοι που έχουν γνώση και δεξιότητες, σε μεσαίο και υψηλό επίπεδο, θα μπορέσουν να διατηρήσουν τις θέσεις εργασίας. 'Αρα, το μεγάλο στοίχημα είναι πώς θα μπορέσουμε να αναβαθμίσουμε το ανθρώπινο δυναμικό, ώστε να ανταποκριθεί στη νέα εποχή».