Μέσα σε ηλεκτρισμένη ατμόσφαιρα η Κομισιόν παρουσιάζει σήμερα τη συμβιβαστική της πρόταση για το Ταμείο Ανάκαμψης και ήδη από τη στάση των «4» του Βορρά προμηνύεται αδιέξοδο.
«Όχι επιδοτήσεις- μόνο δάνεια». Τόσο απλά, τόσο ψυχρά ο Ολλανδός Πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε, έκανε σαφές ότι είναι πολύ μακριά ακόμα η αναγκαία ομοφωνία για να περάσει η γαλλογερμανική πρόταση, όπως και κάθε άλλη που στηρίζεται κυρίως στο σχήμα των επιδοτήσεων, ωστόσο δεν έμεινε στη διατύπωση αυτής της θέσης και προχώρησε ένα βήμα παραπέρα, ανάβοντας νέες φωτιές. «Οι Νοτιοευρωπαϊκές χώρες θα πρέπει να κάνουν μεταρρυθμίσεις, έτσι ώστε να μπορέσουν να ξεπεράσουν την επόμενη κρίση χωρίς βοήθεια» παρατήρησε, δίνοντας έτσι συνέχεια στον «πόλεμο» με την Ιταλία και τους υπόλοιπους Νότιους, ο οποίος ξεκίνησε στο Eurogroup.
Στο ίδιο «μπλοκ» με Ολλανδία, οι Αυστρία, Δανία και Σουηδία
Αναμφίβολα το γεγονός ότι οι Ολλανδοί οδεύουν σε εκλογές κι ως εκ τούτου η ρητορική «σκληραίνει» για να ικανοποιήσει το εσωτερικό κοινό- στην ίδια ακριβώς λογική αποδίδουν ευρωπαϊκές πηγές τη στάση και του Ολλανδού υπουργού Οικονομικών Χούκστρα που κατεβαίνει ως αντίπαλος του Ρούτε- δεν αναιρεί τον τρόπο σκέψης των Βόρειων.
Πλάι στην Ολλανδία συμπορεύονται η Αυστρία, η Δανία, η Σουηδία, ενώ δεν είναι λίγοι εκείνοι που εκτιμούν ότι κατά την κρίσιμη ώρα των αποφάσεων κάποιοι «μικροί» του Βορρά ενδέχεται να κινηθούν στην ίδια σκληρή γραμμή. Όσο για τη Γερμανία, που αναλαμβάνει την προεδρία της Ένωσης, μπορεί να μετακινήθηκε από τις αρχικές της θέσεις, αλλά πολλοί θεωρούν ότι με αυτόν τον τρόπο έβαλε οριστικά στον «πάγο»τις συζητήσεις περί ευρωομολόγων.
Το σενάριο που προβλέπει η Goldman Sachs για τα παζάρια στην Ευρώπη
Οι αγορές, αν και θεωρούν ότι η γαλλογερμανική πρόταση θα είναι τελικά η βάση για το Ταμείο Ανάκαμψης, βλέπουν ένα νέο σήριαλ και καθυστερήσεις. Η Goldman Sachs σε ειδική της ανάλυση για τα παζάρια στην Ευρώπη, κατ’ αρχάς θεωρεί ότι για λόγους τακτικής η πρόταση της Κομισιόν θα είναι πιο γενναιόδωρη από τη γαλλογερμανική, έτσι ώστε να υπάρχει περιθώριο διαπραγματεύσεων και συμβιβασμών. Ως πιο πιθανό σενάριο βλέπει ένα Ταμείο 500 δισ ευρώ, εκ των οποίων το 10%, δηλαδή 50 δισ ευρώ, θα δοθεί υπό τη μορφή δανείων μέσω της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων. Οι πρώτες ημερομηνίες για λήψη αποφάσεων είναι η 11η Ιουνίου στο Eurogroup και η 18η Ιουνίου στη Σύνοδο Κορυφής, αλλά φαντάζει απίθανο να υπάρξει ομοφωνία τόσο νωρίς.
Η κατάσταση δεν αποκλείεται, μάλιστα, να γίνει ακόμα πιο περίπλοκη αν οι διαπραγματεύσεις επεκταθούν και σε άλλα πεδία, εν είδει παζαριού όπως στην εναρμόνιση της φορολογίας. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο, η G.S. δεν αναμένει να καταστεί λειτουργικό το Ταμείο πριν από τις αρχές του 2021.
Ερωτηματικό το πώς θα μοιραστούν τα 500 δις
Ένα ακόμα κρίσιμο ερώτημα που μένει να απαντηθεί, είναι με ποιόν τρόπο θα γίνει η μοιρασιά των 500 δισ ευρώ, καθώς ανάλογα με το αν προταχθούν οι υγειονομικές επιπτώσεις ή το βάθος της ύφεσης ή η αύξηση της ανεργίας, το αποτέλεσμα θα είναι διαφορετικό. Σε κάθε περίπτωση, οι μεγαλύτεροι κερδισμένοι φαίνεται ότι θα είναι η Ιταλία και η Ισπανία, που στο πιο «γενναιόδωρο» σενάριο θα πάρουν 120 δισ και 100 δισ αντιστοίχως.
Το προφίλ της Ολλανδίας
Επιστρέφοντας στη «σκληρή» Ολλανδία, τα στοιχεία δείχνουν ότι πρόκειται για ένα μικρό αλλά ισχυρό παίκτη στο διεθνές εμπόριο, με εξαγωγές που ξεπέρασαν τα 709 δισ δολάρια το 2019. Αυτό που πρέπει, όμως, να σημειωθεί είναι ότι τα 3/4 αυτών των εξαγωγών καταλήγουν εντός της Ευρώπης και μόλις ένα 10,4% φτάνει στην Ασία κι αυτό σημαίνει ότι η Ολλανδία έχει κάθε λόγο να επιθυμεί εύρωστες αγορές στην ευρωπαϊκή γειτονιά. Ενδεικτικά, Γαλλία, Ιταλία και Ισπανία «απορροφούν» σχεδόν το 15% των εξαγωγών της Ολλανδίας.
Στη λίστα Forbes Global 2000 φιγουράρουν 27 εξαγωγικές εταιρίες με έδρα την Ολλανδία. Μεταξύ αυτών είναι:
- Ageas (diversified insurance)
- Akzo Nobel (diversified chemicals)
- ASM International N.V. (semiconductors)
- ASML Holding (semiconductors)
- DSM (diversified chemicals)
- Gemalto (electronics)
- Heineken Holding (beverages)
- LyondellBasell Industries (diversified chemicals)
- NXP Semiconductors (semiconductors)
- Philips (industrial conglomerate)
- Royal Dutch Shell (oil & gas operations)
- Unilever (food processing)
Όσον αφορά στις επενδύσεις, έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον το ενημερωτικό σημείωμα της ελληνικής πρεσβείας στη Χάγη. Οι χώρες προορισμού περιλαμβάνουν το Λουξεμβούργο, την Ιρλανδία, τις Βερμούδες, την Ελβετία, το Βέλγιο και το Κουρασάο. Αυτό σχετίζεται με τις επενδύσεις που πραγματοποιούνται μέσω των οντοτήτων ειδικού σκοπού (SPE). Οι SPE είναι θυγατρικές ξένων επιχειρήσεων που είναι εγκατεστημένες στην Ολλανδία και λειτουργούν ως διασυνοριακοί ενδιάμεσοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί μεταξύ διαφόρων σύνθετων οντοτήτων του ομίλου στον οποίο λειτουργούν. Εκτελούν τεράστιες συναλλαγές εσόδων και περιουσιακών στοιχείων, οι οποίες δεν έχουν σχέση με τις παραγωγικές τους δραστηριότητες στην Ολλανδία.
Ο σημαντικός ρόλος των SPE αντικατοπτρίζεται στη διανομή των εσωτερικών επενδύσεων μεταξύ των διάφορων τομέων. Το μερίδιο των ξένων επενδύσεων στις ολλανδικές τραπεζικές και ασφαλιστικές εργασίες ανερχόταν στο 80% των συνολικών επενδύσεων, παρόλο που το ποσοστό αυτό μειώθηκε ελαφρά από το 2011, όταν ήταν 84%. Το Υπουργείο Οικονομικών της Ολλανδίας θέλοντας να απαλλαγεί από την εικόνα της χώρας ως φορολογικού παράδεισου για μεγάλες πολυεθνικές, πρότεινε διάφορες αλλαγές που αποσκοπούν να καταστήσουν την Ολλανδία λιγότερο ελκυστική για τέτοιες δραστηριότητες.