Ο μήνας που πέρασε δεν ήταν καλός για τις διεθνείς τιμές των αγροτικών προϊόντων. Ο φόβος των ακραίων καιρικών συνθηκών, το “stop” στις εξαγωγές από βασικούς «παίκτες» και το ορατό ενδεχόμενο η προσφορά να μην μπορεί να καλύψει τη ζήτηση, «έσπρωξαν» τις τιμές προς τα πάνω.
Το σιτάρι «ξανατσίμπησε», η ζάχαρη συνέχισε το ράλι της, το ρύζι “χτύπησε” ρεκόρ τριμήνου, το βοδινό κρέας σταμάτησε το πτωτικό σερί απέχοντας ούτως ή άλλως έτη φωτός από τα προ κρίσης επίπεδα. Στα καθ’ ημάς, οι καταστροφικές πλημμύρες στις καλλιέργειες της Θεσσαλίας, της Φθιώτιδας, της Εύβοιας προκάλεσαν ένα ισχυρό σοκ στο ισοζύγιο προσφοράς- ζήτησης σε κηπευτικά και φρούτα, χωρίς να είναι ακόμα σαφές το μέγεθος της ζημιάς.
Οι αναλυτές, ωστόσο, «διαβάζουν» σημάδια που επιτρέπουν μια συγκρατημένη αισιοδοξία ότι ο πυρετός των αυξήσεων στα αγροτικά προϊόντα και κατ’ επέκταση στη βιομηχανία τροφίμων, μπορεί να αρχίσει να υποχωρεί.
Ξεκινώντας από το μεγάλο φόβο των ακραίων καιρικών φαινομένων, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του National Oceanic and Atmospheric Administration των ΗΠΑ, οι συνθήκες του El-Ninio διατηρούνται και αναμένεται να ενισχυθούν με πιθανότητα μεγαλύτερη του 95% κατά το διάστημα Ιανουαρίου-Μαρτίου 2024, όμως ο αρνητικός αντίκτυπος στις καλλιέργειες αναμένεται να είναι ηπιότερος από το αντίστοιχο El-Ninio του 2015-2016.
Η ανάλυση της Τράπεζας Πειραιώς
Στο δια ταύτα, όπως αναφέρει η ειδική ανάλυση της Τράπεζας Πειραιώς:
- για το σιτάρι, ο συνδυασμός των ρωσικών εξαγωγών και η απρόσκοπτη χρήση διόδων μεταφοράς, αναμένεται να επηρεάσουν πτωτικά την τιμή του
- η βελτίωση των καιρικών συνθηκών, ευνοώντας τη βραζιλιάνικη παραγωγή ζάχαρης, πιθανά να μετριάσει την ανοδική πίεση στην τιμή της
- για το καλαμπόκι, η μείωση των εισαγωγών από την Κίνα, ως ανάχωμα ευρύτερων γεωπολιτικών-εμπορικών θεμάτων και η ενίσχυση του δολαρίου, πιθανά να περιορίσουν την ζήτησή του, θέτοντας σε πτωτική τροχιά την τιμή του
- για το ρύζι, οι βελτιούμενες καιρικές συνθήκες συγκομιδής και η χαλάρωση των ινδικών εξαγωγών ρυζιού αναμένεται να έχουν αρνητική επίδραση στην τιμή του
Ειδικά για το σιτάρι το ενδιαφέρον είναι προφανές, καθώς η διακύμανση της τιμής του επηρεάζει σχεδόν όλη τη βιομηχανία τροφίμων. Αν και στο ξεκίνημα του Οκτωβρίου έχει... “ζωηρέψει”, οι αναλυτές εκτιμούν ότι η μεγάλη αύξηση της προσφοράς από βασικές παραγωγούς χώρες, σε συνδυασμό με την άρση των εμποδίων στις εξαγωγές από Ρωσία- Ουκρανία, τελικά θα “προσγειώσουν” τις τιμές προς όφελος των καταναλωτών.
Πρακτικά, αυτήν τη στιγμή η τιμή του σιταριού βρίσκεται στα επίπεδα του Νοεμβρίου του 2020 κι αν επιβεβαιωθούν οι αναλυτές, θα κατρακυλήσει προς τα προ κρίσης επίπεδα, δηλαδή γύρω στα 18 σεντς το κιλό, από περίπου 24 σεντς σήμερα και 46 σεντς στην κορύφωση της κρίσης. Το ερώτημα που μένει να απαντηθεί είναι αν αυτή η πτώση, θα φτάσει και στα ελληνικά ράφια.
Επί του παρόντος, οι αρτοποιοί προειδοποιούν με αυξήσεις ως και 20 λεπτά τη φρατζόλα λόγω των ακριβότερων αλεύρων, το υπουργείο Ανάπτυξης ζητά αυτοσυγκράτηση και τα ελεγκτικά κλιμάκια της ΔΙΜΕΑ ετοιμάζονται για νέους ελέγχους και πρόστιμα σε αλευροβιομηχανίες- και όχι μόνο- εφόσον διαπιστωθούν “παιχνίδια” με τα περιθώρια κέρδους. Κι αν στο δίπολο αλευροβιομηχανιών- αρτοποιών οι έλεγχοι μοιάζουν εύκολοι, τα πράγματα δυσκολεύουν όταν πάμε στη συνολική επίπτωση μικρών ή μεγαλύτερων αυξήσεων στις πρώτες ύλες, που μπαίνουν στη βιομηχανία τροφίμων και τελικά διαχέονται στην κατανάλωση.
«Αγκάθι» το ελαιόλαδο
Το μόνο σίγουρο είναι ότι ειδικά στο ελαιόλαδο, τα πράγματα θα ζορίσουν. Στη μειωμένη από πέρσι παραγωγή της Ισπανίας, της Ιταλίας και της Τυνησίας, αλλά και στο stop των εξαγωγών από την Τουρκία, έρχεται να προστεθεί και η φετινή ελληνική προβληματική παραγωγή. Τα τελευταία στοιχεία δείχνουν ότι οι τιμές παραγωγού στο έξτρα παρθένο ελαιόλαδο φτάνουν ως τα 8 ευρώ το κιλό στην Κρήτη και 8,50 ευρώ στη Λακωνία, ενώ οι τιμές ανά λίτρο στα super markets “φλερτάρουν” ήδη με τα 13-14 ευρώ.