Τις παθογένειες του όχι και τόσο μακρινού παρελθόντος εξακολουθούν να πληρώνουν και οι συνταξιούχοι που βρίσκονται σε αναμονή για επικουρική ή εφάπαξ.
Τις ίδιες παθογένειες εξακολουθούν να πληρώνουν και οι υπάλληλοι του ΕΦΚΑ που «τρέχουν» χιλιάδες δύσκολες υποθέσεις.
Ο αρχικός σχεδιασμός για ξεσκαρτάρισμα του μεγαλύτερου όγκου αυτών των φακέλων ως το τέλος της χρονιάς, δεν φαίνεται να βγαίνει, εξ ου και η παρότρυνση από την Κομισιόν να πατήσουν «γκάζι» οι υπηρεσίες.
Καθυστερήσεις στα εφάπαξ
Σύμφωνα με την Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η αύξηση των «καθαρών» ληξιπρόθεσμων οφειλών των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης, από 154 εκατ. ευρώ τον Ιανουάριο, σε 203 εκατ. ευρώ τον Ιούλιο του 2024 μπορεί να αποδοθεί κυρίως στα καθυστερούμενα εφάπαξ.
Ενώ οι καθυστερούμενες κύριες συντάξεις έχουν σχεδόν μηδενιστεί, το απόθεμα των καθυστερούμενων εφάπαξ παρουσιάζει αυξητική τάση από το τέλος του 2023. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει, μάλιστα, η διαπίστωση της Κομισιόν ότι ενώ τα εκκρεμή εφάπαξ στον δημόσιο τομέα παρέμειναν αμετάβλητα, τα εκκρεμή εφάπαξ στον ιδιωτικό τομέα υπερδιπλασιάστηκαν!
Τα τελευταία στοιχεία, όπως αποτυπώνονται στην Εισηγητική του Προϋπολογισμού, δείχνουν ότι το πρόβλημα δεν έχει αντιμετωπιστεί ακόμα. Το ύψος των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων των ΟΚΑ, στο τέλος Σεπτεμβρίου, διαμορφωνόταν στα 701 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων ποσό ύψους 243 εκατ. ευρώ αφορά σε ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις του κλάδου εφάπαξ παροχών του e-ΕΦΚΑ, καθώς η επιτάχυνση εκκαθάρισης των κύριων συντάξεων, συμπαρασύρει τον ρυθμό εκκαθάρισης των εφάπαξ παροχών.
Αν και στα παραπάνω συμπεριλαμβάνεται ποσό ανείσπρακτου clawback και rebate, ύψους 235 εκατ. Ευρώ, το «καθαρό» ποσό παραμένει υψηλό.
Οι συστάσεις
Όπως σημειώνει η Κομισιόν, το Υπουργείο Εργασίας έχει θέσει σε εφαρμογή σχέδιο δράσης που αποσκοπεί στη μείωση στο μισό του αποθέματος των καθυστερούμενων εφάπαξ συντάξεων έως το τέλος του 2024. «Με τις ενέργειες αυτές η εκκαθάριση των ληξιπρόθεσμων οφειλών είναι πιθανό να είναι επιταχυνθεί», σημειώνουν χαρακτηριστικά οι Ευρωπαίοι τεχνοκράτες, δείχνοντας έτσι πώς αναμένεται να κινηθούν οι υπηρεσίες.
Σύμφωνα με το σχεδιασμό, θα δοθεί προτεραιότητα στην απονομή εφάπαξ συντάξεων με υψηλότερα ποσά και ο χρόνος διεκπεραίωσης αναμένεται να μειωθεί χάρη στην εφαρμογή ημιαυτοματοποιημένων διαδικασιών για τις περιπτώσεις όπου τα ασφαλιστικά δεδομένα είναι διαθέσιμα στα συστήματα, αλλά η επεξεργασία τους πραγματοποιείται χειροκίνητα.
Επιπλέον, με την τροποποιημένη νομοθεσία θα αποφευχθεί ο διπλασιασμός των ελέγχων των επαναλαμβανόμενων οφειλών των αιτούντων μία φορά για την απονομή της κύριας σύνταξης και μία φορά για την εφάπαξ σύνταξη.
Ανάλογος είναι ο «πονοκέφαλος» για τις εκκρεμείς επικουρικές συντάξεις. Σύμφωνα με τον αρμόδιο υφυπουργό, Π. Τσακλόγλου, οι ληξιπρόθεσμες επικουρικές συντάξεις είναι περίπου 33.000. Το πρόβλημα σε αυτή την κατηγορία συντάξεων εντοπίζεται στο ότι παλαιότερα υπήρχαν μικρά επικουρικά ταμεία με χαρτώο αρχείο, το οποίο δεν ήταν μηχανογραφημένο, με αποτέλεσμα να καθυστερεί η έκδοση επικουρικών συντάξεων, κυρίως εκείνων που είχαν εισφορές σε περισσότερα από ένα ταμεία.