Εκτός από το «ξεπάγωμα» των τριετών στους μισθούς του ιδιωτικού τομέα κάτι που ήταν η έκπληξη στην ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη στη ΔΕΘ, ο πρωθυπουργός έβαλε στο τραπέζι την υποχρεωτική ασφάλιση των κτιρίων -επί του παρόντος μόνο για επιχειρήσεις-, ενώ κήρυξε ανένδοτο κατά της φοροδιαφυγής.
Παράλληλα, επιβεβαιώνοντας τις σχετικές πληροφορίες, ο πρωθυπουργός αποκάλυψε το “Πράσινο” Τέλος που θα συνδράμει στο Ταμείο για τις φυσικές καταστροφές.
Όσον αφορά στη φοροδιαφυγή, πέρα από τα μέτρα που λίγο ως πολύ είχαν προαναγγελθεί και αναμένονταν, ο Πρωθυπουργός έβαλε το δάκτυλο επί τον τύπο των ήλων και ανακοίνωσε ότι εφεξής οι αγοραπωλησίες ακινήτων θα πάψουν να γίνονται με μετρητά, την ώρα που είναι κοινό μυστικό ότι οι 7-8 στις 10 συναλλαγές γίνονται με “ζεστό” χρήμα, του οποίου πολλές φορές η προέλευση δεν είναι απολύτως “καθαρή”.
«Πράσινο» Τέλος- Ασφάλιση
Υποχρεωτικό μεν, πλην όμως ουχί οριζόντιο. Αυτό είναι το περιβόητο “πράσινο” Τέλος, που θα επιβαρύνει τη διαμονή σε ξενοδοχεία- ενοικιαζόμενα δωμάτια κι εκτιμάται ότι μπορεί να αποφέρει πρόσθετα έσοδα 300 εκατ. Ευρώ, τα οποία θα προστεθούν στον υφιστάμενο ετήσιο “κουμπαρά” των 300 εκατ. Ευρώ για Κρατική Αρωγή, που ενσωματώνει το ΠΔΕ.
Οι πληροφορίες λένε ότι υπήρχαν πολλές εισηγήσεις στο τραπέζι για το ποια οικονομική δραστηριότητα θα πρέπει να επιβαρυνθεί και τελικά προκρίθηκε αυτή, με την… εκούσια συνδρομή των ξένων επισκεπτών. Σήμερα, ο φόρος διαμονής επιβάλλεται ανά ημερήσια χρήση και ανά δωμάτιο ή διαμέρισμα, ως εξής:
- Σε κύρια ξενοδοχειακά καταλύματα 1-2 αστέρων κι ενοικιαζόμενα δωμάτια: 0,50 ευρώ
- 3 αστέρων: 1,50 ευρώ
- 4 αστέρων: 3 ευρώ
- 5 αστέρων: 4 ευρώ
Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις του Πρωθυπουργού, ο φόρος αυτός θα αυξηθεί από 1 ως 6 ευρώ, κυρίως στα πολυτελή ξενοδοχεία και απομένουν οι διευκρινίσεις για το τι ακριβώς θα ισχύσει από την Πρωτοχρονιά του 2024. Το μόνο σίγουρο είναι ότι η κυβέρνηση αναμένει υπερδιπλάσια έσοδα από αυτό το Τέλος, αν λάβει κανείς υπόψιν ότι ο φετινός Προϋπολογισμός έχει πρόβλεψη εσόδων 134 εκ ευρώ.
Σημειωτέον ότι ο εν λόγω αυξημένος φόρος θα επιβαρύνει και όσους διαθέτουν για βραχυχρόνια μίσθωση από 3 ακίνητα και πάνω, καθώς αυτοί θα αντιμετωπίζονται εφεξής ως επαγγελματίες, δηλαδή θα είναι υπόχρεοι ΦΠΑ και τα εν λόγω ακίνητα θα επιβαρύνονται με όλα τα προβλεπόμενα Τέλη.
Όσον αφορά στην υποχρεωτική ασφάλιση κτιρίων, τελικά αυτή επί του παρόντος περιορίζεται στις μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις. Σε αυτήν τη φάση, για την ασφάλιση των κατοικιών έχει ψηφιστεί και πρόκειται να εφαρμοστεί το κίνητρο της μείωσης του ΕΝΦΙΑ κατά 10%, ενώ δεν πρέπει να λησμονεί κανείς ότι τα ακίνητα με στεγαστικό δάνειο ασφαλίζονται υποχρεωτικά. Αυτό που προφανώς προβλημάτισε την κυβέρνηση είναι το μεγάλο stock των πολύ παλιών ακινήτων, για τα οποία το ασφάλιστρο θα ήταν δυσανάλογα υψηλό, άρα επιβαρυντικό.
Ενισχύσεις ευάλωτων- ακρίβεια
Με φόντο το νέο ράλι των καυσίμων, που επηρεάζει και την εφοδιαστική αλυσίδα, αλλά και τις δυσοίωνες εκτιμήσεις για ανατιμήσεις λόγω Daniel σε οπωροκηπευτικά, γαλακτοκομικά, κρέας που θα έρθουν να προστεθούν σε αυτές που ήδη “τρέχουν” με διψήφια ποσοστά, ο Πρωθυπουργός ανακοίνωσε ή και “φωτογράφισε” νέες παρεμβάσεις, πέρα από αυτές που ήδη ανακοινωθεί:
- νέα μέτρα με στόχο οι τιμές σε βασικά προϊόντα να διατηρούνται σταθερές και όπου είναι δυνατόν μειωμένες. “Ξέρουμε πολύ καλά ότι ο πόλεμος κατά της ακρίβειας, ειδικά τους επόμενους μήνες, θα είναι διαρκής και έντονος”, παραδέχθηκε ο Πρωθυπουργός και απ’ ό,τι φαίνεται αναμένονται παρεμβάσεις συμπληρωματικές του “καλαθιού”
- Το «Market Pass», θα συνεχιστεί ως το τέλος του χρόνου, όμως μόνο στη Θεσσαλία και στον Έβρο.
- από τον Δεκέμβριο, αυξάνεται κατά 8% το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα
- θα καταβληθεί, πριν από το τέλος του χρόνου και πάλι έκτακτη βοήθεια σε όσους αδικεί η προσωπική διαφορά Κατρούγκαλου, με έμφαση στους χαμηλοσυνταξιούχους. Το σενάριο λέει για ενίσχυση γύρω στα 200 ευρώ και τελικά λόγω μικρού δημοσιονομικού κόστους δεν μεταφέρεται τον Ιανουάριο, για να μην επιβαρυνθεί ο φετινός Προϋπολογισμός
- θα συνεχίσει να εκταμιεύεται το επίδομα θέρμανσης με περισσότερους δικαιούχους, ειδικά με έμφαση στις οικογένειες με παιδιά. Μένει να διευκρινιστεί αν αυτό σημαίνει ότι θα παραμείνουν τα περσινά διευρυμένα εισοδηματικά κριτήρια ή αν θα μεγαλώσει κι άλλο η περίμετρος των δικαιούχων
- θα υπάρξει συμπληρωματική πρόνοια για το ρεύμα για τους πιο ευάλωτους καταναλωτές. Η συγκεκριμένη αναφορά ουσιαστικά επιβεβαιώνει ότι πάμε σε ένα διαφορετικό μοντέλο επιδοτήσεων, όπου το βάρος θα πέσει στους ευάλωτους, όπως ακριβώς συστήνει το Eurogroup, η Κομισιόν και η ΕΚΤ
Φοροδιαφυγή- Ακίνητα
Σύμφωνα με τις πιο συντηρητικές εκτιμήσεις, οι απώλειες εσόδων λόγω φοροδιαφυγής είναι τουλάχιστον 10 δισ ευρώ ετησίως, ενώ πιο “προχωρημένοι” υπολογισμοί ανεβάζουν το πήχη ως και τα 18 δισ ευρώ. Προφανές είναι ότι σε μια χώρα, που “παλεύει” να καλύψει το χαμένο έδαφος της προηγούμενης δεκαετίας και αντιμετωπίζει απρόβλεπτες καταστάσεις δισ ευρώ, τέτοιες απώλειες εσόδων είναι απλώς εγκληματικές.
Οι ανακοινώσεις του Πρωθυπουργού εστίασαν στη μετάβαση των φορολογικών διαδικασιών και υποχρεώσεων σε ψηφιακό περιβάλλον, ενώ η ειδική αναφορά στα δηλωμένα χαμηλά εισοδήματα των ελευθέρων επαγγελματιών έδειξε ποιος είναι ένας από τους βασικούς στόχους των ελεγκτικών υπηρεσιών. Ηλεκτρονικά τιμολόγια και δελτία αποστολής, υποχρεωτικές ηλεκτρονικές επαγγελματικές δαπάνες, POS παντού και διασύνδεση με τις ταμειακές, διπλάσια πρόστιμα για συναλλαγές τοις μετρητοίς άνω των 500 ευρώ, πληρωμές προνοιακών επιδομάτων σε ψηφιακές κάρτες, είναι μόνο μερικά από τα αυτά θα “τρέξουν” τους επόμενους μήνες. Η ανακοίνωση που έκλεψε τις εντυπώσεις ήταν, όμως, αυτή για τις αγοραπωλησίες ακινήτων.
“Στις αγοραπωλησίες ακινήτων καταργούνται πια οριστικά τα μετρητά”, τόνισε ο Πρωθυπουργός, την ώρα που είναι κοινό μυστικό ότι σήμερα οι 8 στις 10 αγοραπωλησίες γίνονται με μετρητά και σε ουκ ολίγες περιπτώσεις με "μαύρο" χρήμα. Μια απλή σύγκριση, άλλωστε, μεταξύ του αριθμού των αγοραπωλησιών, των τιμών που καλπάζουν και του αναιμικού ρυθμού των στεγαστικών δανείων, φανερώνει την πραγματικότητα.
Θεωρητικά, θα μπορούσαν και σήμερα οι αρμόδιες υπηρεσίες να ελέγξουν και να συγκρίνουν κόστος κατασκευής, τιμή συμβολαίου (αντικειμενική αξία) κι εμπορική αξία και να εφαρμόσουν "πόθεν έσχες", αλλά μόνο δειγματοληπτικά και όχι αυτοματοποιημένα. Με την υποχρέωση αγοραπωλησιών μέσω τράπεζας, ο στόχος είναι να μπλοκάρει η "νομιμοποίηση" του "μαύρου" χρήματος. Συμβολαιογράφοι και μεσίτες υποστηρίζουν, ωστόσο, ότι απλά θα “παγώσει” η αγορά.
Επί της ουσίας, για να αγοράσει κανείς εφεξής ακίνητο, θα έχει 3 επιλογές:
- ή να έχει χρήμα στην τράπεζα
- ή να πάρει δάνειο
- ή να εμφανίσει χρήμα που έχει κάτω από το… στρώμα και δεν πρέπει να ξεχνά κανείς ότι στη διάρκεια της κρίσης, περί τα 40 δισ ευρώ είχαν βγει εκτός τραπεζικού συστήματος
Σε αυτήν την τρίτη περίπτωση, αν πρόκειται για φορολογημένο χρήμα ο αγοραστής θα πρέπει να παρουσιάσει όλα τα δικαιολογητικά, ενώ αν είναι "μαύρο" ή “γκρίζο” τότε ξεκινούν τα προβλήματα, καθώς οι τράπεζες θα “μπλοκάρουν” την αγοραπωλησία λόγω πόθεν έσχες. Μένει να διευκρινιστεί αν θα δοθεί η δυνατότητα να κατατεθεί στις τράπεζες "γκρίζο" χρήμα με κάποιες εφάπαξ επιβαρύνσεις ή αν αυτό το χρήμα θα μπλοκαριστεί.