Η Ρωσία είναι μία χώρα με 146 εκατ πληθυσμό, πλούσια σε πρώτες ύλες, με ισχυρή πολεμική βιομηχανία, χαμηλό δημόσιο χρέος και πλεονασματικό εμπορικό ισοζύγιο.
Το δημόσιο χρέος ύψους 257 δις αντιστοιχεί στο 17% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) και οι εξαγωγές ύψους 400 δις δολ είναι διπλάσιες από τις εισαγωγές.
Παρόλα αυτά, δεν είναι καταλυτικός παίκτης στην παγκόσμια οικονομία. Το 2020 το ΑΕΠ της Ρωσίας έφτασε τα 1,48 τρις δολάρια, όταν οι ΗΠΑ είχαν 20,94 τρις, η Κίνα 14,7 τρις, η Γερμανία 3,8 τρις, η Γαλλία 2,6 τρις, η Ιταλία 1,88 τρις και η Ισπανία 1,3 τρις δολάρια. Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ, ο πλούτος δηλαδή που αντιστοιχεί σε κάθε πολίτη της διαμορφώθηκε το 2020 σε 10.126 δολάρια, όταν στην Ελλάδα ήταν 17.000 δολάρια.
Η οικονομία αυτή μπορεί να χρηματοδοτήσει έναν σύντομο πόλεμο στη γειτονιά της αλλά είναι δύσκολο να αντέξει τις οικονομικές κυρώσεις που επέβαλε η Δύση με αφορμή την εισβολή στην Ουκρανία.
Οι οικονομικές κυρώσεις προκάλεσαν τον καταποντισμό του ρουβλίου (έχασε πάνω από 30% στην ισοτιμία του με το δολάριο), την αύξηση του πληθωρισμού και οδήγησαν την κυβέρνηση να επιβάλει capital controls στους διεθνείς επενδυτές για να μη φύγουν κεφάλαια από τη Ρωσία. Με τα 630 δις δολ συναλλαγματικά αποθέματα που είχε η Ρωσία ο Πούτιν πάτησε το κουμπί του πολέμου καθώς πίστευε ότι το νόμισμα της χώρας του ήταν «οχυρωμένο». Το μεγαλύτερο μέρος όμως των συναλλαγματικών διαθεσίμων ήταν στο εξωτερικό (καταθέσεις σε ξένες τράπεζες και ομόλογα άλλων κρατών) και όταν «πάγωσαν» οι καταθέσεις και οι συναλλαγές, το ρούβλι υποτιμήθηκε πάνω από 30%, ο πληθωρισμός εκτινάχθηκε και τα εισαγόμενα προϊόντα έγιναν πανάκριβα για τον απλό Ρώσο πολίτη. Kαι αυτά για όσο είναι διαθέσιμα αφού αυτοκινητοβιομηχανίες όπως η VW και η Τoyota και μάρκες ρούχων όπως Nike και H&M προχωρούν σε αναστολή παραδόσεων.
Η Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας υποχρεώθηκε να αυξήσει τα επιτόκια από 9,5% στο 20% για να στηρίξει το ρούβλι αλλά μάταια. Το χρηματιστήριο της Μόσχας παραμένει κλειστό, ενώ οι μετοχές μεγάλων ρωσικών εταιρειών που διαπραγματεύονται σε διεθνή χρηματιστήρια έχουν γίνει αντικείμενο επιθετικών ρευστοποιήσεων.
Κυρώσεις σε τράπεζες, βιομηχανία, τουρισμό και αθλητισμό
Με τον αποκλεισμό επτά ρωσικών τραπεζών από το σύστημα SWIFT οι παγκόσμιες συναλλαγές της Ρωσίας με τη Δύση θα μειωθούν δραστικά και όσες γίνονται θα απαιτούν περισσότερο χρόνο και κόστος.
Η απαγόρευση εισόδου ειδών τεχνολογίας στη Ρωσία θα επηρεάσει τη βιομηχανία της αλλά και η απαγόρευση ρωσικών πτήσεων σε ΗΠΑ, ΕΕ και Καναδά θα έχει ανυπολόγιστες συνέπειες στον τουρισμό, τις μεταφορές κ.α. Ακόμη και στον αθλητισμό οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν έχουν υψηλό οικονομικό κόστος. Οι ρωσικές ομάδες αποκλείονται από τις χρυσοφόρες διεθνείς διοργανώσεις και η UEFA «πήρε» τον τελικό του Champions League από την Αγία Πετρούπολη και πλέον αυτός θα γίνει στο Παρίσι.
Το μόνο θετικό προς το παρόν για τη Ρωσία είναι ότι οι εξαγωγές φυσικού αερίου και πετρελαίου γίνονται κανονικά καθώς οι τράπεζες που διενεργούν τις συναλλαγές αυτές δεν αποκλείστηκαν από το SWIFT. Επίσης, η Κίνα απέχει από τις κυρώσεις και η «διψασμένη» για πρώτες ύλες οικονομία της θα συνεχίζει να τροφοδοτείται από τη Ρωσία.
Πριν τον πόλεμο η Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας προέβλεπε ανάπτυξη 5,5% για το 2022. Τώρα, η Golman Sachs προβλέπει μείωση κατά 7%. Δεν είναι τυχαίο ότι οι οίκοι αξιολόγησης Fitch και Moody’s υποβάθμισαν κατά έξι βαθμίδες την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας κατατάσσοντας τα ρωσικά ομόλογα στην κατηγορία «Junk» (σκουπίδι). Οι δύο οίκοι φοβούνται ότι θα υπάρξουν περαιτέρω κυρώσεις στον τραπεζικό τομέα και ότι η Ρωσία ίσως φανεί απρόθυμη να αποπληρώσει το χρέος της. Επίσης, υποστηρίζουν ότι η κατρακύλα του ρουβλίου θα οδηγήσει σε απώλεια της εγχώριας εμπιστοσύνης και σε εκροές καταθέσεων των πολιτών από τις ρωσικές τράπεζες.
Προς το παρών πάντως ο πόλεμος έχει άμεσο αντίκτυπο εκτός Ρωσίας αφού οι οικονομίες κυρίως της Ευρώπης υποφέρουν από τις υψηλές τιμές ρεύματος και φυσικού αερίου. Επίσης υπό το φόβο να αποκλειστεί η Ρωσία από τις διεθνείς αγορές έχουν εκτιναχθεί οι τιμές βασικών μετάλλων όπως το παλλάδιο (η Ρωσία είναι πρώτη σε εξαγωγές) που χρησιμοποείται στους καταλύτες των αυτοκινήτων και στα κινητά και του νικελίου που αξιοποιείται στην παραγωγή χάλυβα και στην κατασκευή μπαταριών για ηλεκτρικά οχήματα.