Σοκ από το ράλι του φυσικού αερίου στην Ευρώπη, με τις τιμές να εκτοξεύονται και να μελετώνται εναλλακτικές λύσεις θέρμανσης.
Τον χειρότερο εφιάλτη τους ζουν τα νοικοκυριά στην Ευρώπη, της Ελλάδας μη εξαιρουμένης, καθώς όχι μόνο επιβεβαιώνονται οι δυσοίωνες προβλέψεις για εκτίναξη του ενεργειακού κόστους, αλλά οι προβολές για το επόμενο 12μηνο δεν δικαιώνουν τις εκτιμήσεις των Ευρωπαίων τεχνοκρατών για αποκλιμάκωση των τιμών.
Η «έκρηξη» της τιμής του φυσικού αερίου πάνω από τα 180 ευρώ/ MWh δεν είναι τυχαία. Πριν καν μπει το Φθινόπωρο, οι αναλυτές είχαν προειδοποιήσει για τον τριπλό συνδυασμό, που μπορεί να εκτινάξει την τιμή του φυσικού αερίου σε πρωτοφανή ύψη: 1) αύξηση της ζήτησης λόγω ανάκαμψης των οικονομιών, 2) απομάκρυνση από τις ρυπογόνες μορφές ενέργειας («πράσινη» μετάβαση) και 3) πολύ χαμηλά αποθέματα. Αν προσθέσει κανείς στην εξίσωση το γεωπολιτικό θρίλερ με τη Ρωσία για το Ουκρανικό και τη Λευκορωσία, έχει την απάντηση για το πώς φτάσαμε εδώ.
Κοινό μυστικό ότι οι τιμές δεν θα εξομαλυνθούν άμεσα
Δυστυχώς σαφής απάντηση για το τι μέλλει γενέσθαι δεν υπάρχει. Αντιθέτως, ακόμα κι αν επιβεβαιωθούν οι εκτιμήσεις των Ευρωπαίων τεχνοκρατών, ότι από το β' εξάμηνο και μετά οι τιμές θα εξομαλυνθούν, είναι λίγο ως πολύ κοινό μυστικό ότι η τιμή του φυσικού αερίου δεν θα επανέλθει στα προ κρίσης επίπεδα, δηλαδή στα 15- 17 ευρώ. Ίσα - ίσα, που αναλυτές «βλέπουν» την τιμή να διατηρείται στα επίπεδα των 100 ευρώ ως τον επόμενο Οκτώβριο κι αυτό είναι προφανές τι θα προκαλέσει στα νοικοκυριά, στις επιχειρήσεις αλλά και στις κυβερνήσεις, που θα πρέπει να βάλουν «πλάτη» για να απορροφηθούν οι ισχυροί κραδασμοί.
Στο κάδρο η συζήτηση για υιοθέτηση εναλλακτικών μορφών ενέργειας από τα νοικοκυριά
Με δεδομένο ότι η συζήτηση στην Ευρώπη για τη μείωση των ρύπων αγγίζει, πλέον και τις κατοικίες, προκαλώντας αντιδράσεις μεταξύ των κρατών - μελών για το κατά πόσο τα νοικοκυριά μπορούν να αντεπεξέλθουν σε αυτήν τη δεκαετή περίοδο μετάβασης, έχει ξεκινήσει η συζήτηση για το πώς μπορούν να εξοικονομήσουν πόρους τα ίδια τα νοικοκυριά υιοθετώντας εναλλακτικές μορφές ενέργειας κυρίως για τη θέρμανσή τους.
Μια τέτοια έρευνα στη Γερμανία ανέδειξε το γεγονός ότι η μεγάλη πλειοψηφία των ακινήτων και των συστημάτων θέρμανσης είναι «ηλικιωμένα», κάτι που ισχύει και στην Ελλάδα. Σύμφωνα με ειδικούς εμπειρογνώμονες, η εκτιμώμενη για το επόμενο χρονικό διάστημα αύξηση της τιμής των δικαιωμάτων ρύπων CO2 θα επισύρει σημαντική αύξηση στο κόστος των ορυκτών καυσίμων, καθιστώντας τα ασύμφορα για τη θέρμανση κτιρίων. Το πρόβλημα είναι ότι δεν είναι όλα τα εναλλακτικά συστήματα θέρμανσης κατάλληλα για κάθε κτίριο, ενώ το συναφές κόστος εγκατάστασης ή αναβάθμισης υφιστάμενων συστημάτων ποικίλλει, σε μεγάλο βαθμό, ανάλογα με την περιοχή και τα τεχνικά χαρακτηριστικά τους.
Εναλλακτικές μορφές συστημάτων θέρμανσης
Οικιακά συστήματα κυψελών καυσίμου: με αυτό το σύστημα δεν παράγεται μόνο ζεστό νερό χρήσης και θέρμανση για τα κτίρια, αλλά και ηλεκτρική ενέργεια. Οι κυψέλες καυσίμου δεν παράγουν επιβλαβή καυσαέρια όπως οξείδια του αζώτου ή λοιπά σωματίδια και θεωρούνται ιδιαίτερα αποδοτικές πηγές ενέργειας. Ωστόσο, οι κυψέλες καυσίμου έχουν πολύ υψηλό κόστος κτήσης, ενώ για τη λειτουργία τους απαιτείται σύνδεση φυσικού αερίου. Κόστος εγκατάστασης 35.000 – 40.000 ευρώ.
Θέρμανση με πέλλετ: Πρόκειται για σύστημα κεντρικής θέρμανσης που είναι κατάλληλο για τη θέρμανση μονοκατοικιών. Υφιστάμενα συστήματα θέρμανσης πετρελαίου μπορούν εύκολα να προσαρμοστούν για καύση πέλλετ, ενώ με τα πλήρως αυτόματα συστήματα δεν υπάρχει ανάγκη για χειροκίνητη τροφοδότηση του καυστήρα. Επιπλέον, το ξύλο, ως καύσιμο, θεωρείται ουδέτερο ως προς το CO2, καθώς τα δέντρα αναπληρώνονται με νέα, τα οποία δεσμεύουν CO2 από την ατμόσφαιρα. Επικριτές αντιτείνουν, ότι η φύση δεν αναγεννάτε με τους ίδιους ρυθμούς ζήτησης για καυσόξυλα, ενώ τα συγκεκριμένα συστήματα εκπέμπουν τεράστιες ποσότητες αιωρούμενων σωματιδίων. Κόστος εγκατάστασης: 25.000 έως 28.000 ευρώ
Αντλίες θερμότητας: Οι αντλίες θερμότητας είναι, πλέον, η πιο δημοφιλής εναλλακτική λύση θέρμανσης σε νέα κτίρια στη Γερμανία. Θερμότητα αντλείται από το περιβάλλον, όπως από το έδαφος ή τον αέρα, ενώ ηλεκτρική ενέργεια υποβοηθά το σύστημα σε ακραίες καιρικές συνθήκες. Οι αντλίες θερμότητας λειτουργούν χωρίς εκπομπές ρύπων και, ιδίως σε συνδυασμό με την ηλιακή θερμική ενέργεια, είναι από τις πιο φιλικές προς το περιβάλλον μεθόδους θέρμανσης και παρασκευής ζεστού νερού χρήσης. Στα μειονεκτήματα συγκαταλέγονται το υψηλό τίμημα αγοράς και εγκατάστασης, ενώ είναι επίσης λιγότερο κατάλληλες για παλιά κτίρια με ελλιπή μόνωση. Κόστος εγκατάστασης: 17.000 έως 32.000 ευρώ.
Ηλιοθερμικά συστήματα: Η ηλιακή θερμική ενέργεια συνδυάζεται με σχεδόν οποιοδήποτε σύστημα θέρμανσης ως υποστηρικτικό, υβριδικό σύστημα θέρμανσης, τα οποία επιφέρουν έως και 30% εξοικονόμηση ενέργειας - αναγκαία προϋπόθεση η επαρκής επιφάνεια στέγης. Κόστος εγκατάστασης: 7.200 έως 12.500 ευρώ.
Συστήματα τηλεθέρμανσης: το νερό θέρμανσης παράγεται κεντρικά και μεταφέρεται με μονωμένο δίκτυο αγωγών από το σταθμό παραγωγής προς τα θερμαινόμενα κτίρια, ενώ, συνήθως, αξιοποιείται ενέργεια που παράγεται από την αποτέφρωση απορριμμάτων ή από μεγάλες μονάδες συμπαραγωγής ηλεκτρισμού και θερμότητας. Ιδιαίτερα δημοφιλές, διότι εξοικονομείται χώρος και κόστος συντήρησης - η καύση δεν λαμβάνει χώρα στο κτίριο, ενώ απαιτείται μόνο ένας εναλλάκτης θερμότητας. Δυστυχώς, τα δίκτυα τηλεθέρμανσης είναι σχεδόν αποκλειστικά διαθέσιμα σε πυκνοκατοικημένες αστικές περιοχές. Επιπλέον, πολλοί σταθμοί συμπαραγωγής εξακολουθούν να λειτουργούν με ορυκτά καύσιμα. Κόστος εγκατάστασης: 2.000 έως 6.000 ευρώ.