Η συνεδρίαση της ΕΚΤ στην Αθήνα δεν θα έχει ανακοινώσεις για νέες αυξήσεις επιτοκίων, ωστόσο ουδόλως στερείται ενδιαφέροντος. Ο λόγος; Τα «θεμέλια» για το ψηφιακό ευρώ.
Σε μια συγκυρία όπου ακόμα και στη μάλλον «πρωτόγονη» ψηφιακά Ελλάδα- σε σύγκριση με τις χώρες του Βορρά- έχει μπει για τα καλά στη ζωή μας το “ψηφιακό πορτοφόλι” και πέρα από τα πάσης φύσεως έκτακτα επιδόματα, δρομολογείται η καταβολή τακτικών κοινωνικών επιδομάτων σε ψηφιακή μορφή, είναι προφανές ότι κάτι αλλάζει.
Προφανώς δεν είναι μόνο οι προμήθειες, που συνοδεύουν αυτήν τη στιγμή τις ηλεκτρονικές συναλλαγές, ούτε η ανάγκη διευκόλυνσης των Ευρωπαίων πολιτών για γρήγορες συναλλαγές χωρίς μετρητά, που υποχρέωσαν την ΕΚΤ να επεξεργάζεται- έστω με βραδείς ρυθμούς- τους όρους και τις προϋποθέσεις ενός ψηφιακού ευρώ. Στην πραγματικότητα η ανάγκη για ένα επίσημο, ψηφιακό νόμισμα στη ζώνη του Ευρώ, έγινε πιο επιτακτική όταν άρχισαν τα “σκαμπανεβάσματα” και τα “κανόνια” των διαφόρων κρυπτονομισμάτων, που για πολλούς θα μπορούσαν να προκαλέσουν ντόμινο και κρίση εμπιστοσύνης.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι βρισκόμαστε μόνο στην αρχή, χωρίς να είναι ακόμα εύκολο να προσδιορίσει κανείς πού θα καταλήξει αυτή η διεργασία στο εσωτερικό της ούτως ή άλλως “δυσκοίλιας” ΕΚΤ, ειδικά από τη στιγμή που εγείρονται ερωτήματα περί ασφάλειας προσωπικών δεδομένων.
Μπαίνουν τα θεμέλια για το ενδεχόμενο έκδοσης ψηφιακού ευρώ
Με πανηγυρική ανακοίνωση στη συνεδρίαση της Αθήνας θα δοθεί το “οκ” για την έναρξη της προπαρασκευαστικής φάσης το Νοέμβριο. Σκοπός της προπαρασκευαστικής φάσης είναι να τεθούν τα θεμέλια για το ενδεχόμενο έκδοσης ψηφιακού ευρώ. Σε αυτήν τη φάση μεταξύ άλλων θα οριστικοποιηθεί το εγχειρίδιο κανόνων για το ψηφιακό ευρώ και θα επιλεγούν οι πάροχοι που θα μπορούσαν δυνητικά να αναπτύξουν την πλατφόρμα και την υποδομή για το ψηφιακό ευρώ. Επίσης, θα διενεργηθούν έλεγχοι και δοκιμές για την ανάπτυξη ενός ψηφιακού ευρώ που θα πληροί τόσο τις απαιτήσεις του Ευρωσυστήματος όσο και τις ανάγκες των χρηστών.
Η απόφαση για την έκδοση εν τέλει ψηφιακού ευρώ μπορεί να εξεταστεί μόνο σε μεταγενέστερο στάδιο, μετά την έγκριση του νομοθετικού πλαισίου για το ψηφιακό ευρώ σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Πως λειτουργεί το ψηφιακό ευρώ
Πώς θα λειτουργούσε το ψηφιακό ευρώ; Φανταστείτε ότι πηγαίνετε σε ένα ΑΤΜ και κάνετε ανάληψη 100 ευρώ. Το υπόλοιπο του τραπεζικού λογαριασμού σας μειώνεται κατά 100 ευρώ, αλλά τώρα έχετε 100 ευρώ σε μετρητά για να κάνετε πληρωμές. Την ίδια διαδικασία θα κάνατε και για το ψηφιακό ευρώ, μόνο που τα χρήματα που θα παίρνατε από τον τραπεζικό λογαριασμό σας δεν θα τα μετατρέπατε σε μετρητά, αλλά σε ψηφιακό ευρώ και φυσικά χωρίς προμήθεια.
Μήπως λοιπόν οδηγούμαστε αργά αλλά σταθερά στην κατάργηση των μετρητών; Μάλλον όχι, ειδικά από τη στιγμή που παραμένουν το κυρίαρχο μέσο πληρωμής εντός της ζώνης του Ευρώ, καθώς κατά το μεγαλύτερο μέρος τους οι καθημερινές πληρωμές μας γίνονται με τραπεζογραμμάτια ή κέρματα.
Οι λόγοι που η ΕΚΤ κρατά ψηλά τη «σημαία» των μετρητών
Η γνωμοδότηση της ΕΚΤ το 2019, επί του ελληνικού αιτήματος για περιορισμούς στη χρήση μετρητών, ως μέτρο κατά της φοροδιαφυγής, ήταν αρνητική και όποιος ανατρέξει στα επίσημα κείμενα των “σοφών” της Φρανκφούρτης θα αντιληφθεί ότι Ευρώ και μετρητά είναι οι δύο όψεις του ίδιου... νομίσματος. Για ποιους λόγους, λοιπόν, η ΕΚΤ κρατά ψηλά τη... σημαία των μετρητών;
- Διασφαλίζουν την ελευθερία και την αυτονομία. Τα τραπεζογραμμάτια και τα κέρματα είναι η μόνη μορφή χρήματος που κατέχουν οι άνθρωποι χωρίς να εμπλέκεται τρίτο μέρος. Δεν χρειάζεται ειδικός εξοπλισμός, πρόσβαση στο διαδίκτυο ή ηλεκτρικό ρεύμα για να πληρώσετε με μετρητά, μπορείτε δηλαδή να το κάνετε ακόμη και αν υπάρχει διακοπή ρεύματος ή αν έχετε χάσει την κάρτα σας.
- Είναι νόμιμο χρήμα. Οι πιστωτές, όπως καταστήματα και εστιατόρια, δεν μπορούν να αρνηθούν τα μετρητά, εκτός εάν έχουν εκ των προτέρων συμφωνήσει με τον πελάτη κάποιο άλλο μέσο πληρωμής.
- Διαφυλάσσουν την ιδιωτική ζωή. Οι συναλλαγές με μετρητά προασπίζουν το θεμελιώδες μας δικαίωμα για προστασία της ιδιωτικής ζωής, των δεδομένων και της ταυτότητάς μας σε οικονομικά θέματα.
- Καλύπτουν τις ανάγκες όλων των ανθρώπων. Τα μετρητά παρέχουν επιλογές πληρωμής και αποταμίευσης για ανθρώπους με περιορισμένη ή καμία πρόσβαση σε ψηφιακό χρήμα, γεγονός που τα καθιστά καίριας σημασίας για την ενσωμάτωση πολιτών από κοινωνικά ευπαθείς ομάδες, όπως οι ηλικιωμένοι και όσοι έχουν χαμηλότερο εισόδημα.
- Σας βοηθούν να παρακολουθείτε τις δαπάνες σας. Τα μετρητά σάς επιτρέπουν να έχετε καλύτερο έλεγχο των δαπανών σας, για παράδειγμα αποτρέποντας σας από υπερβολικά έξοδα.
- Είναι γρήγορο μέσο πληρωμής. Με τα τραπεζογραμμάτια και τα κέρματα η πληρωμή διακανονίζεται αμέσως.
- Είναι ασφαλή. Τα μετρητά έχουν αποδειχτεί ασφαλή σε σχέση με το κυβερνοέγκλημα, την απάτη και την παραχάραξη. Και, καθώς πρόκειται για χρήμα κεντρικής τράπεζας, δεν συνεπάγονται χρηματοοικονομικούς κινδύνους ούτε για τον πληρωτή ούτε για τον δικαιούχο της πληρωμής.
- Είναι μέσο αποθήκευσης αξίας. Τα μετρητά είναι κάτι παραπάνω από ένα απλό μέσο πληρωμής. Επιτρέπουν στους ανθρώπους να κρατούν χρήμα για σκοπούς αποταμίευσης χωρίς να υπάρχει κίνδυνος αθέτησης υποχρεώσεων. Είναι χρήσιμα για μικρά δώρα και πληρωμές από πρόσωπο σε πρόσωπο. Για παράδειγμα, οι γονείς μπορούν να δώσουν μικρά ποσά μετρητών στα παιδιά τους για μικρές αγορές ή κάποιος μπορεί να δώσει σ’ έναν φίλο ή γνωστό του μετρητά για να αγοράσει κάτι για λογαριασμό του. Τα μετρητά βοηθούν επίσης τα παιδιά να αποκτήσουν βασικές γνώσεις οικονομικών.