Επενδυτική βαθμίδα είναι μάλλον απίθανο, αλλά ψήφος εμπιστοσύνης και προαναγγελία αναβάθμισης στις αρχές Δεκεμβρίου, είναι αυτό που αναμένει η Αθήνα από τη σημερινή αξιολόγηση της Fitch.
Από την αναβάθμιση της Fitch των προοπτικών της ελληνικής οικονομίας τον περασμένο Ιανουάριο, έχουν αλλάξει πολλά, ειδικά όσον αφορά στα βασικά μακροοικονομικά και δημοσιονομικά μεγέθη.
Οι επίσημες πρώτες εκτιμήσεις, που ανέβασαν στα όρια του 6% τους περσινούς ρυθμούς ανάπτυξης, καθώς και η επίτευξη -έστω οριακού- πρωτογενούς πλεονάσματος έναν χρόνο νωρίτερα, ξεπέρασαν κατά πολύ τις παραδοχές και προβλέψεις της Fitch, η οποία άλλωστε αμέσως μετά το εκλογικό αποτέλεσμα της 21ης Μαΐου στάθηκε αφενός στην απομάκρυνση του πολιτικού ρίσκου ως παράγοντα αβεβαιότητας για την ελληνική οικονομία, αφετέρου στις προβλέψεις/δεσμεύσεις του Προγράμματος Σταθερότητας.
«Το Πρόγραμμα Σταθερότητας 2023 της Ελλάδας υπογραμμίζει τη σημαντική βελτίωση των δημόσιων οικονομικών και σκιαγραφεί μια σημαντική περαιτέρω μείωση του χρέους. Ακόμη και αν ορισμένες από τις προβλέψεις του Προγράμματος αποδειχθούν αισιόδοξες, ενισχύουν την άποψή μας ότι ο δείκτης χρέους θα συνεχίσει να μειώνεται μεσοπρόθεσμα», σημείωνε χαρακτηριστικά σε ειδικό report η Fitch το πρώτο δεκαήμερο του Μαΐου, δείχνοντας με αυτόν τον τρόπο ότι καλύπτονται οι δύο βασικές προϋποθέσεις αναβάθμισης.
Τι είχε θέσει ως προαπαιτούμενα αναβάθμισης η Fitch στις 27 Ιανουαρίου:
- Δημόσια οικονομικά: Εμπιστοσύνη σε μια συνεχή, σταθερή, καθοδική πορεία για τον λόγο δημόσιου χρέους/ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα.
- Μακροοικονομικά: Βελτίωση της δυναμικής και των επιδόσεων της ανάπτυξης μεσοπρόθεσμα, για παράδειγμα, λόγω της υψηλότερης επενδυτικής δυναμικής ή/και της εφαρμογής διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων.
Τι περιμένει η Ελλάδα από τους οίκους αξιολόγησης
Όσοι γνωρίζουν πώς σκέφτονται και ενεργούν τα «μεγάλα κεφάλια» των οίκων αξιολόγησης λένε ότι το... κουμπί της αναβάθμισης θα πατηθεί αφού γίνουν οι προγραμματικές δηλώσεις της νέας κυβέρνησης, αφού φτάσουν στη Βουλή τα πρώτα νομοσχέδια και αφού επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις για το καλύτερο μακροοικονομικό/δημοσιονομικό αποτέλεσμα την τρέχουσα χρονιά, δηλαδή όταν «δέσουν» οι εκτιμήσεις για μεγαλύτερη ανάπτυξη, π.χ. μέσω τουρισμού - χαμηλότερου ενεργειακού κόστους και υψηλότερο πρωτογενές πλεόνασμα (1,1% αντί 0,7%).
Τι σημαίνει πρακτικά αυτό; Ότι ο... χορός των αναβαθμίσεων μπορεί να ανοίξει το φθινόπωρο, με... μπροστάρη πιθανότατα τον καναδικό οίκο DBRS στις 8 Σεπτεμβρίου. Αν... διστάσει, ακολουθεί στις 20 Οκτωβρίου η S&P, η οποία επί της ουσίας κρατά την Ελλάδα μισό βήμα πριν από την επενδυτική βαθμίδα, καθώς έχει ήδη αναβαθμίσει τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας σε «θετικές». Η χρονιά κλείνει με τη Fitch την 1η Δεκεμβρίου.
Στις 15 Σεπτεμβρίου είναι προγραμματισμένη η αξιολόγηση από τη Moody’s. Αν και οι Αμερικανοί κρατούν την Ελλάδα τρία σκαλοπάτια μακριά από την επενδυτική βαθμίδα, στη διόλου απίθανη περίπτωση που προχωρήσουν σε μονή ή διπλή αναβάθμιση, είναι βέβαιο ότι θα δώσουν σήμα στους οίκους που ακολουθούν.
«Πετάνε» τα ελληνικά ομόλογα
Η αναμονή της αναβάθμισης έχει πυροδοτήσει το... πάρτι των τελευταίων ημερών με τα ελληνικά ομόλογα. «Σε ποια άλλη χώρα υπάρχουν τέτοιες προοπτικές βελτίωσης;» αναρωτιούνται ρητορικά αρμόδιες πηγές, αναγνωρίζοντας ότι υπάρχει το στοιχείο της υπερβολής στη «βουτιά» των ελληνικών αποδόσεων.
Σε κάθε περίπτωση, το crash test είναι εντυπωσιακό. Το ελληνικό 10ετές (η μπλε γραμμή στο γράφημα) έχει πέσει στη ζώνη του 3,6%, ανοίγοντας ακόμα παραπάνω την «ψαλίδα» από το αντίστοιχο ιταλικό 10ετές (μωβ γραμμή), που κυμαίνεται κοντά στο 4,2%. Ο επόμενος «στόχος» είναι το ισπανικό (3,4%) και το πορτογαλικό (3,14%).