Μια από τις βασικές παραδοχές της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης είναι, ή μάλλον ήταν, ότι ο κόσμος θα περνά λιγότερες ώρες δουλεύοντας στο γραφείο. Η πανδημία λειτούργησε ως καταλύτης στην αγορά εργασίας.
Σύμφωνα με ειδική ανάλυση της UBS, oι μήνες της καραντίνας και τα περιοριστικά μέτρα, που τηρήθηκαν κι επανέρχονται με την έξαρση των κρουσμάτων, έφεραν κοσμογονικές αλλαγές, ειδικά στον τρόπο που παρέχεται η εργασία, με την εξ’ αποστάσεως απασχόληση να είναι, πλέον, ο κανόνας για πολλές επιχειρήσεις.
Τι αλλάζει με την εξ’ αποστάσεως εργασία στην αγορά -Τα υπέρ και τα κατά
Τι σημαίνει αυτό για την οικονομία γενικότερα; Κατ’ αρχάς, η εργασία στο σπίτι θα αλλάξει τον τρόπο κατανάλωσης, αλλά δεν θα τη μειώσει. Για παράδειγμα, η στροφή στην εξ’ αποστάσεως εργασία θα περιορίσει τον τζίρο στις επιχειρήσεις πρόχειρου φαγητού, καθώς ολοένα και περισσότεροι θα παρασκευάζουν το φαγητό στο σπίτι τους, ενώ συνολικά οι δαπάνες που κάνουν οι εργαζόμενοι κατά τη μετάβαση και την παραμονή τους στο χώρο εργασίας θα μειωθούν. Δεν θα πρέπει να υπάρξει έγκαιρη μέριμνα για τους εργαζόμενους αυτών των επιχειρήσεων;
Όπως σημειώνει η ανάλυση της UBS, το 1930 ο Κέινς είχε προβλέψει ότι η τεχνολογία μέσα στα επόμενα 100 χρόνια, θα επιτρέψει μια εβδομάδα εργασίας 15 ωρών. Η πρόβλεψη αυτή ήταν σχεδόν ακριβής, ωστόσο δεν είναι τα πράγματα τόσο ρόδινα και ιδανικά, κοινώς ο περισσευούμενος χρόνος και χρήμα από την εργασία στο σπίτι δεν αξιοποιείται π.χ. για αναψυχή. Αντιθέτως, ανακύπτουν προβλήματα και προκλήσεις για την ίδια την απασχόληση και οι κυβερνήσεις θα πρέπει να αναζητήσουν απαντήσεις σε κρίσιμα ερωτήματα, που ήδη τίθενται πιεστικά.
Για παράδειγμα, πώς διασφαλίζεται ότι ο εργαζόμενος θα απασχολείται όντως 8 ώρες στο σπίτι του και δεν θα υπάρχουν καταχρηστικές συμπεριφορές από τον εργοδότη του; Από τη στιγμή που η τηλεργασία απαιτεί σύγχρονο τεχνολογικό εξοπλισμό, δεν πρέπει ο εργοδότης να παράσχει τα αναγκαία μέσα γι’ αυτήν την εργασία, ειδικά από τη στιγμή που το λειτουργικό του κόστος (γραφειακοί χώροι κ.λ.π.) μειώνεται; Η εξ’ αποστάσεως εργασία πρέπει να λειτουργεί ως άλλοθι για μειώσεις μισθών και πώς αυτό μπορεί να ρυθμιστεί νομοθετικά;
Δεκαπλάσια η ζημιά στην εργασία από την κρίση του 2007-08
Σύμφωνα με την τελευταία Έκθεση του ΟΟΣΑ, η ζημιά που προκάλεσε η πανδημία στην απασχόληση είναι δέκα φορές μεγαλύτερη από το πλήγμα της οικονομικής κρίσης του 2007-2008. Εκατομμύρια άνθρωποι έχασαν τη δουλειά τους ή υποχρεώθηκαν σε μειωμένη απασχόληση στη διάρκεια των πρώτων μηνών του 2020, ενώ διόλου αισιόδοξα είναι τα μηνύματα για τη συνέχεια, καθώς προβλέπεται υψηλή ανεργία και το 2021.
Οι νέοι, οι γυναίκες, οι χαμηλόμισθοι, οι μερικώς κι εκ περιτροπής απασχολούμενοι στους πλέον πληττόμενους κλάδους (τουρισμός, εστίαση), είναι τα μεγαλύτερα θύματα της νέας κρίσης και το ερώτημα που μένει να απαντηθεί είναι αν οι κυβερνήσεις έχουν τη διάθεση, την πρόθεση και τη διορατικότητα να αντιμετωπίσουν τις νέες προκλήσεις στην απασχόληση....