Το κόστος της ένοπλης σύρραξης για τις ελληνικές επιχειρήσεις ανεβαίνει διαρκώς και προκαλεί «αρρυθμία» στους ισολογισμούς τους.
Και αυτό γιατί εκτός από τις λιγοστές ελληνικές επιχειρήσεις που είχαν παραγωγική δραστηριότητα στην Ουκρανία ή εμπορικές συναλλαγές, στο «κάδρο» της κρίσης εισέρχονται και οι ελληνικές εταιρείες που έχουν συναλλαγές με τη Ρωσία, αφού οι σκληρές οικονομικές κυρώσεις της Δύσης προς τη Μόσχα, όπως ο αποκλεισμός των ρωσικών τραπεζών από το σύστημα SWIFT, απειλούν πλέον τους ισολογισμούς τους.
Η μεγάλη εικόνα, όπως έχει επισημάνει το iefimerida, δεν είναι ανησυχητική, δεδομένου ότι το 2021 οι εξαγωγές μας προς την Ουκρανία έφτασαν τα 338 εκατ. ευρώ και οι εισαγωγές μας τα 197 εκατ. ευρώ. Τα αντίστοιχα νούμερα για τη Ρωσία είναι 206 εκατ. και 4,3 δισ. (λόγω των εισαγωγών φυσικού αερίου). Ανά περίπτωση, όμως, οι επιπτώσεις για κάποιες επιχειρήσεις δεν είναι αμελητέες.
Η εταιρεία ΓΡ ΣΑΡΑΝΤΗΣ Α.Β.Ε.Ε. (προϊόντα προσωπικής και οικιακής φροντίδας) δραστηριοποιείται στις αγορές της Ουκρανίας και της Ρωσίας μέσω των κατά 100% θυγατρικών εταιρειών ERGOPACK LLC και HOZTORG LLC, αντίστοιχα. Οι πωλήσεις της Ergopack LLC το 2021 αντιπροσωπεύουν το 6,7% επί των συνολικών πωλήσεων του Ομίλου και οι πωλήσεις της Hoztorg LLC το 2021 αντιπροσωπεύουν το 0,5% επί των συνολικών πωλήσεων του Ομίλου. Με βάση το έτος 2020, τα κέρδη EBIT της Ergopack LLC αντιπροσωπεύαν το 2,96% και τα ΕΒΙΤ της Hoztorg LLC το 0,07% επί του συνολικού ΕΒΙΤ του Ομίλου, αναλογία που, όπως επισημαίνει η διοίκηση, δεν αναμένεται να είναι σημαντικά διαφορετική το έτος 2021 και θα ανακοινωθεί προσεχώς, καθώς τα αποτελέσματα του Ομίλου για το προηγούμενο έτος δεν έχουν ακόμα οριστικοποιηθεί. Οι αγορές από την Ουκρανία αφορούν τις δραστηριότητες σε αυτήν τη χώρα και αποτελούν ποσοστό μικρότερο του 5% των ενοποιημένων αγορών.
Με βάση το Α’ Εξάμηνο του 2021, τo ενεργητικό της Ergopack LLC αποτελεί το 7,6% του ενεργητικού του Ομίλου. Αντίστοιχα, τo ενεργητικό της Hoztorg LLC αποτελεί το 0,2% του ενεργητικού του Ομίλου. Η αναλογία δεν αναμένεται να είναι σημαντικά διαφορετική κατά την 31.12.2021.
Οπως αναφέρει η διοίκηση, έως σήμερα δεν υπάρχει κάποια συνέπεια από την κλιμακούμενη ένταση επί του κύκλου εργασιών, των αποτελεσμάτων και της οικονομικής θέσης των θυγατρικών, ενώ προβλέψεις για μελλοντικές επιπτώσεις δεν είναι εφικτές όσο βρίσκονται σε εξέλιξη τα γεγονότα στην Ουκρανία. Σημειώνεται ότι σχεδόν 50% των πωλήσεων της Ergopack προέρχεται από εξαγωγές προς γειτονικές χώρες και οι οποίες βασίζονται στο δολάριο.
Η Frigoglass λειτουργεί μονάδα παραγωγής επαγγελματικής ψύξης στη Ρωσία μέσω της θυγατρικής της εταιρείας, Frigoglass Eurasia LCC. Οι αγορές της Ρωσίας και της Ουκρανίας αποτελούν το 14,5% και το 2,4% των πωλήσεων του Ομίλου, αντίστοιχα, σύμφωνα με τα μη ελεγμένα στοιχεία του 2021.
Η θυγατρική στη Ρωσία είχε, επίσης, σημαντικές εξαγωγές (ετοίμων και ημιετοίμων προϊόντων) σε άλλες χώρες και σε θυγατρικές του Ομίλου το 2021, καθώς λειτουργεί ως κύρια μονάδα παραγωγής στην Ευρώπη μετά το περιστατικό πυρκαγιάς στο εργοστάσιο της Frigoglass στη Ρουμανία τον Ιούνιο του 2021. Περαιτέρω, η θυγατρική στη Ρωσία αποτελεί το 20% του ενεργητικού του Ομίλου για το 2021. Οπως επισημαίνει η εταιρεία, αγοράζει πρώτες ύλες στη Ρωσία, οι οποίες καταναλώνονται από τη θυγατρική και αντιπροσωπεύουν το 23% των συνολικών αγορών του κλάδου Επαγγελματικής Ψύξης το 2021.
«Επί του παρόντος, έχουμε αντιμετωπίσει περιορισμούς στην εφοδιαστική αλυσίδα που σχετίζονται με τις μετακινήσεις των προϊόντων και την εισαγωγή πρώτων υλών, ενώ εξετάζουμε και καταρτίζουμε πλάνα για τη διατήρηση της ομαλής λειτουργίας της εφοδιαστικής αλυσίδας. Επίσης, συνεχίζουμε να παρακολουθούμε στενά την κατάσταση και να αναπτύσσουμε πλάνα έκτακτης ανάγκης σε περίπτωση πιθανής επιβολής νέων περιορισμών. Η θυγατρική μας διατηρεί πιστωτικές γραμμές με διεθνείς και κρατικές τράπεζες στη Ρωσία. Στις 31 Δεκεμβρίου 2021, η θυγατρική μας είχε δανεισμό ύψους €34 εκατ. Περαιτέρω ενημερώσεις θα γίνουν όπως και όταν χρειαστεί», αναφέρει η ανακοίνωση της Frigoglass προς τις χρηματιστηριακές αρχές.
Εναλλακτικές αγορές σίτου αναζητούν οι αλευροβιομηχανίες
Οι πωλήσεις της εταιρείας Μύλοι Λούλη προς τις δύο αγορές είναι αμελητέες. Οσον αφορά τις αγορές σιτηρών από τις χώρες αυτές και ειδικότερα από τη Ρωσία, κατά το 2020 αυτές αποτελούσαν το 17% της αξίας των συνολικών σιτηρών που άλεσε ο όμιλος. Οπως επισημαίνει η διοίκηση, ο όμιλος εισάγει πρώτες ύλες από αρκετές χώρες και έτσι έχει εναλλακτικές λύσεις, σε περίπτωση που δεν είναι δυνατή η προμήθεια από τις εμπλεκόμενες χώρες.
Ο όμιλος ΚΥΛΙΝΔΡΟΜΥΛΟΙ Κ. ΣΑΡΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ Α.Ε. επίσης δεν πραγματοποιεί πωλήσεις στις χώρες αυτές. Αντιθέτως, ο όμιλος κατά τη χρήση 2021 και κατά τη χρήση 2020, προέβη σε αγορές σίτου (που αποτελεί την πρώτη ύλη για την αλευροβιομηχανία) προέλευσης Ρωσίας και Ουκρανίας, μέσω τρίτων προμηθευτών. Οι αγορές αυτές για τη χρήση 2021 αντιπροσωπεύουν περίπου το 32% της αξίας των συνολικών αγορών σίτου του ομίλου, ενώ για τη χρήση 2020 το 29,5% αντίστοιχα.
Σύμφωνα με τη διοίκηση της Κυλινδρόμυλοι Σαραντόπουλος: «Στην παρούσα φάση δεν είναι εφικτή η εκτίμηση της επίπτωσης της Ρωσο-Ουκρανικής σύγκρουσης στον Κύκλο Εργασιών, τα Αποτελέσματα και την Οικονομική Θέση της Εταιρείας και του Ομίλου».
H αλευροβιομηχανία Μύλοι Κεπενού έχει προχωρήσει στη διακοπή των παραγγελιών σίτου από Ρωσία-Ουκρανία, από τις οποίες προμηθεύεται περίπου το 30% των ποσοτήτων που επεξεργάζεται.
Η αναζήτηση εναλλακτικών προμηθευτών για τους τρεις μεγάλους κυλινδρόμυλους αφορά σε χώρες όπως η Βουλγαρία, η Πολωνία, η Ρουμανία και η Ουγγαρία, καθώς τα σιτηρά σε Γαλλία και Γερμανία είναι ακριβότερα.
Η Coca-Cola HBC ως γνωστόν ήταν η πρώτη ελληνική εταιρεία που έκλεισε το εργοστάσιό της στην Ουκρανία, ώστε να προστατευθεί το προσωπικό. Στη Ρωσία διαθέτει 10 εργοστάσια, τα οποία λειτουργούν κανονικά. Προς το παρόν, η διοίκησή της ανησυχεί για την προμήθεια πρώτων υλών και τη μεγάλη υποτίμηση στο ρούβλι.
Μικρές θυγατρικές διατηρούν στη Ρωσία τα Πλαστικά Κρήτης (Global Colorς με πωλήσεις 9 εκατ. ευρώ) και η Ελτον Χημικά στην Ουκρανία.
Οι έμμεσες επιπτώσεις σε μεταφορές, τουρισμό και κατασκευές
Οι παραπάνω περιπτώσεις έχουν να κάνουν με άμεσες επιπτώσεις. Υπάρχουν όμως και οι έμμεσες επιπτώσεις σε σειρά εταιρειών από τη διαταραχή που προκαλεί ο πόλεμος στην ενέργεια, τις πρώτες ύλες και τον τουρισμό.
Οι επιπτώσεις, για παράδειγμα, στις μεταφορικές, τις ακτοπλοϊκές και τις αεροπορικές εταιρείες από την εκτίναξη του κόστους των καυσίμων αναμένεται να είναι πολύ σημαντικές. Επίσης, οι τιμές των πρώτων υλών έχουν φρενάρει κατασκευαστικά έργα και κατ' επέκταση τις δραστηριότητες εταιρειών που εμπλέκονται με τα έργα, όπως τσιμεντοβιομηχανίες, μεταλλουργίες κ.α.
Ερωτηματικό παραμένει πώς θα επηρεάσει τον τουρισμό η ένοπλη σύρραξη. Μπορεί ο αριθμός των τουριστών από τις δύο χώρες τα τελευταία χρόνια να μην είναι μεγάλος επί του συνόλου των τουριστών που επισκέπτονται τη χώρα, αλλά οι παράγοντες του κλάδου εντοπίζουν άλλες δύο παραμέτρους που ενδεχομένως θα επηρεάσουν την τουριστική κίνηση, ιδίως εάν ο πόλεμος θα έχει διάρκεια. Πρώτον, φέτος θα είναι περιορισμένα τα ταξίδια των Αμερικανών τουριστών στην Ευρώπη και, δεύτερον, τα αυξημένα κόστη για λογαριασμούς ρεύματος, θέρμανση και βενζίνη θα υποχρεώσουν και τους Ελληνες να κάνουν λιγότερες διακοπές.
Επίσης, το κόστος του δανεισμού των επιχειρήσεων για τα νέα δάνεια έχει ήδη ανέβει και μένει να φανεί στην πράξη αν θα αποτελέσει εμπόδιο στην υλοποίηση των επενδυτικών τους σχεδίων.
Οι μεγάλες ρωσικές επενδύσεις στην Ελλάδα
Η αποσύνδεση της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας και επιλεγμένων ρωσικών τραπεζών από το σύστημα SWIFT, καθώς και το «πάγωμα» λογαριασμών Ρώσων ολιγαρχών αναμένεται να επηρεάσει και τις ρωσικές επενδύσεις στην Ελλάδα.
Στον τομέα των τουριστικών ακινήτων έχουν δρομολογηθεί δύο μεγάλες επενδύσεις από ρωσικά κεφάλαια. Πρόκειται για το Elounda Hills στην Κρήτη από τη Mirum Hellas, συμφερόντων του Ρώσου επιχειρηματία Βιτάλι Μπορίσοφ, συνολικού ύψους 500 εκατ. ευρώ, και η μεταμόρφωση του Σκορπιού σε τουριστικό προορισμό από τον Ρώσο Ντιμίτρι Ριμπολόβλεφ, ο οποίος σχεδιάζει να επενδύσει πάνω από 200 εκατ. ευρώ.
Στο τομέα του λιανεμπορίου τροφίμων δραστηριοποιείται στην Ελλάδα η αλυσίδα σούπερ μάρκετ Mere, η οποία ανήκει στη ρωσική εταιρεία Svetofor και διαθέτει τέσσερα καταστήματα, σε Λάρισα, Κόρινθο, Αγρίνιο και Τρίπολη. Η εταιρεία διέθετε και πέμπτο κατάστημα, στον Λαγκαδά, το οποίο έκλεισε πριν από λίγους μήνες.
Πρόκειται για μια hard discount αλυσίδα, που, όπως φαίνεται από τα πρώτα δείγματα, δεν έχει καταφέρει να κάνει τη διαφορά σε σχέση με τον ανταγωνισμό στην ελληνική αγορά. Τα περισσότερα τυποποιημένα προϊόντα που βρίσκονται στα ράφια της εισάγονται από τη Ρωσία, αλλά το πρόβλημα είναι πως η χρηματοδότηση της επέκτασής της στην Ελλάδα έρχεται κατευθείαν από τη Ρωσία, κάτι που πλέον -μετά τις κυρώσεις- δεν θα είναι εύκολο.
Οι Ρώσοι της SI Foods είχαν υπό τον έλεγχό τους και τη γαλακτοβιομηχανία Δωδώνη, αλλά πρόσφατα το πλειοψηφικό πακέτο πέρασε στο CVC Capital Partners.
Mεγάλη έκθεση στην Ελλάδα έχει και ο επιχειρηματίας Ιβάν Σαββίδης, με έδρα το Ροστόφ, καθώς ελέγχει τον ΠΑΟΚ, τον ΟΛΘ, τουριστικές επιχειρήσεις (Πόρτο Καρράς), εκδοτικές επιχειρήσεις (Οpen TV), την εταιρεία εμφιαλωμένου νερού Σουρωτή κ.ά.