Την χαμηλότερη εθνική αποταμίευση ως ποσοστό του ΑΕΠ από όλες τις χώρες της Ευρωζώνης, καθώς και από όλες τις ανεπτυγμένες χώρες, έχει η Ελλάδα σύμφωνα με έρευνα της Eurobank.
Η διαφορά στα ποσοστά εθνικής αποταμίευσης μεταξύ της Ευρωζώνης και της Ελλάδας διευρύνθηκε, κάτι που οφείλεται στη μεγάλη πτώση του ποσοστού αποταμίευσης του ιδιωτικού τομέα. Το ποσοστό αποταμίευσης των νοικοκυριών στην Ελλάδα είναι σημαντικά χαμηλότερο από τα αντίστοιχα της Ισπανίας, της Πορτογαλίας και της Ιταλίας, καθώς επίσης και της Ευρωζώνης.
Σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, τον Δεκέμβριο του 2023, τις περισσότερες καταθέσεις είχαν οι κάτοικοι της Αττικής και τις λιγότερες οι κάτοικοι της Ευρυτανίας.
Καταθέσεις ανά νομό
Στον νομό Αττικής, οι καταθέσεις ανέρχονται σε 105,2 δισ. ευρώ και ο αριθμός των τραπεζικών λογαριασμών σε 14,4 εκατομμύρια.
Ακολουθούν οι κάτοικοι της Θεσσαλονίκης με 17,2 δισ. ευρώ σε αποταμιεύσεις.
Στην τρίτη θέση βρίσκουμε το Ηράκλειο Κρήτης με 4,76 δισ. ευρώ.
Στην τέταρτη και πέμπτη θέση βρίσκονται οι κάτοικοι της Αχαίας με 3,65 δισ. και της Λάρισας με 3,62 δισ. ευρώ.
Στον αντίποδα, οι λιγότερες καταθέσεις βρίσκονται στην Ευρυτανία (μόλις 164 εκατ.), στην Φωκίδα (322 εκατ. ευρώ), στα Γρεβενά (347 εκατ. ), στην Φλώρινα (463 εκατ.), στην Σάμο (495 εκατ.) και στην Λευκάδα (495) εκατ. ευρώ).
Τα σημαντικότερα ευρήματα για την αποταμίευση στην Ελλάδα
Από την ανάλυση των μικροοικονομικών δεδομένων της Έρευνας Οικογενειακών Προϋπολογισμών του 2019 προκύπτει ότι:
- Η μέση ετήσια αποταμίευση για το σύνολο του δείγματος ανέρχεται στα 1076 ευρώ, ενώ είναι αρνητική για τα νοικοκυριά με δύο ενήλικες και παιδιά (-2159 ευρώ).
- Η μέση ετήσια αποταμίευση των συνταξιούχων ανέρχεται σε 2248 ευρώ, των εργαζομένων σε 410 ευρώ, των μισθωτών σε 542 ευρώ και των αυτοαπασχολούμενων σε 63 ευρώ.
- Το 40% της συνολικής αποταμίευσης προέρχεται από το 1% των νοικοκυριών με τα υψηλότερα εισοδήματα.
- Οι αυτοαπασχολούμενοι έχουν το μικρότερο και σχεδόν μηδενικό ποσοστό αποταμίευσης σε σχέση με το διαθέσιμο εισόδημα τους, ενώ οι συνταξιούχοι είναι η κατηγορία με το μεγαλύτερο ποσοστό αποταμίευσης.
- Στο σύνολο του δείγματος το ποσοστό αποταμίευσης είναι 5.3%, ενώ είναι μόλις 1.6% για τους εργαζόμενους.
- Τα ποσοστά αποταμίευσης διαφέρουν σημαντικά ανά κλίμακα εισοδήματος και είναι αρνητικά για τέσσερα στα δέκα νοικοκυριά του δείγματος.
- Οι δαπάνες για υγεία και εκπαίδευση σχετίζονται αρνητικά με την αποταμίευση.
- Τα νοικοκυριά που δηλώνουν δαπάνες σε τυχερά παίγνια έχουν σημαντικά χαμηλότερο ποσοστό αποταμίευσης.
Προτάσεις για ενίσχυση της αποταμίευσης
Επιπλέον, μέσω της έρευνας της Eurobank για την αποταμίευση στην Ελλάδα, η τράπεζα παραθέτει και κάποιες προτάσεις για την ενίσχυσή της.
- Δημοσιονομικά ουδέτερες φορολογικές παρεμβάσεις όπως αύξηση του φορολογικού συντελεστή στις γονικές παροχές ή/και μείωση του αφορολόγητου ορίου, ιδιαίτερα για μεταβιβάσεις που αφορούν νεότερες ηλικίες, σε συνδυασμό με μείωση της φορολογίας του εισοδήματος από αποταμίευση.
- Δημόσιες ή/και ιδιωτικές πρωτοβουλίες που στοχεύουν στη βελτίωση του χρηματοοικονομικού αλφαβητισμού μέσω της παροχής πληροφόρησης και εκπαίδευσης σχετικά με την αποταμίευση, με ιδιαίτερη στόχευση στις νεότερες ηλικίες και στα άτομα με χαμηλά εισοδήματα.
- Δημόσιες παρεμβάσεις που παρακινούν τους εργοδότες να προ-εγγράφουν αυτόματα τους εργαζόμενους σε πρόσθετα συνταξιοδοτικά προγράμματα ή να μεταφέρουν ένα προκαθορισμένο μέρος του μισθού τους, εφόσον οι εργαζόμενοι δεν εκφράσουν αντίρρηση, σε αποταμιευτικούς λογαριασμούς.