Χιλιάδες ελέγχους, σε όλα τα πεδία της οικονομικής δραστηριότητας, έφερε ο... Άϊ-Βασίλης και η ένταση αναμένεται μεγαλύτερη από ποτέ, αν λάβει κανείς υπόψιν ότι το οικονομικό επιτελείο προσδοκά σε ετήσια οφέλη 3 δισ ευρώ από την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, ως το τέλος της τετραετίας.
Πριν δημοσιεύσει το αναλυτικό Επιχειρησιακό Σχέδιο για το 2024, η ΑΑΔΕ φρόντισε να δώσει μια... πρόγευση των όσων πρόκειται να γίνουν τους επόμενους μήνες:
- θα διενεργηθούν 27.500 πλήρεις και μερικοί φορολογικοί έλεγχοι από τις ελεγκτικές υπηρεσίες. Από το σύνολο των υποθέσεων που θα ελεγχθούν, τουλάχιστον το 70% -δηλαδή 19.250- θα αφορά σε φορολογικά έτη, χρήσεις, υποθέσεις, περιόδους ή υποχρεώσεις της τελευταίας πενταετίας. Ποσοστό τουλάχιστον 75% αυτών των ελέγχων -δηλαδή 14.437- θα αφορούν καταρχήν σε ελέγχους της τελευταίας τριετίας για τις οποίες έχει λήξει η προθεσμία υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος. Στόχος είναι να πέσει το βάρος των ελέγχων στις πιο «φρέσκες» υποθέσεις, όπου όπως προκύπτει από τα ποιοτικά στοιχεία, οι δείκτες αποτελεσματικότητας είναι υψηλότεροι
- θα διενεργηθούν από τις ελεγκτικές υπηρεσίες και τις ΔΟΥ 25.400 μερικοί επιτόπιοι έλεγχοι για τη διαπίστωση της ορθής εκπλήρωσης των φορολογικών υποχρεώσεων. Πρόκειται για ελέγχους που ως τώρα αφορούσαν κυρίως στην έκδοση αποδείξεων και στην ορθή λειτουργία των φορολογικών μηχανισμών, αλλά πλέον το ελεγκτικό έργο θα αφορά και στη διασύνδεση POS- ταμειακών μηχανών, η οποία θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί στο πρώτο τρίμηνο του έτους
- θα διενεργηθούν από τις Υπηρεσίες Ερευνών και Διασφάλισης Δημοσίων Εσόδων (ΥΕΔΔΕ) τουλάχιστον 16.600 στοχευμένοι μερικοί επιτόπιοι έλεγχοι, καθώς και τουλάχιστον 885 έλεγχοι - έρευνες φοροδιαφυγής. Αν ανατρέξει κανείς στα απολογιστικά στοιχεία του 2023 αλλά και των προηγούμενων ετών, μπορεί να αντιληφθεί εύκολα ότι οι Ράμπο των ΥΕΔΔΕ αναλαμβάνουν υποθέσεις βαρέων- βαρών, το “ξεσκόνισμα” φορολογούμενων με ενδείξεις αδικαιολόγητης προσαύξησης περιουσίας, απάτες σε βάρος του Δημοσίου με τριγωνικές συναλλαγές.
- θα διενεργηθούν από τις ελεγκτικές υπηρεσίες 2.500 έλεγχοι για τη διαπίστωση της ορθής εκπλήρωσης των μη ετήσιων υποχρεώσεων των φορολογιών κεφαλαίου. Εδώ δεν μιλάμε π.χ. για τη μη πληρωμή ΕΝΦΙΑ, αλλά για υποθέσεις καραμπινάτης φοροαποφυγής με «περίεργες» αγοραπωλησίες, γονικές παροχές, απαλλαγές πρώτης κατοικίας κ.λ.π.
Έλεγχοι τύπου IRS
Συνοψίζοντας, ο σχεδιασμός του 2024 προβλέπει ένα μίνιμουμ 72.885 φορολογικών ελέγχων, οι οποίοι στην πορεία του χρόνου θα διευκολύνονται από τα νέα «εργαλεία», που ψηφίστηκαν πρόσφατα και επιτρέπουν εκτεταμένες διασταυρώσεις σε βάσεις δεδομένων.
Για παράδειγμα, οι αποκαλούμενοι «έλεγχοι τύπου IRS», με τους οποίους προσδιορίζεται το πραγματικό εισόδημα, συγκρίνοντας/ αντιπαραβάλλοντας έσοδα, δαπάνες, δάνεια, περιουσιακά στοιχεία, κλαδικοί τζίροι, θα μπορούν εφεξής να εφαρμόζονται και στις εξής περιπτώσεις:
- όταν τα λογιστικά αρχεία δεν τηρούνται ή οι οικονομικές καταστάσεις δεν συντάσσονται σύμφωνα με τον νόμο για τα λογιστικά πρότυπα
- όταν τα φορολογικά στοιχεία ή τα λοιπά προβλεπόμενα σχετικά δικαιολογητικά δεν συντάσσονται σύμφωνα με τον Κ.Φ.Δ.
- όταν τα λογιστικά αρχεία ή φορολογικά στοιχεία δεν προσκομίζονται στη Φορολογική Διοίκηση εντός της προβλεπόμενης προθεσμίας μετά από δύο σχετικές προσκλήσεις
- όταν υπάρχει σημαντική αναντιστοιχία μεταξύ των δηλούμενων οικονομικών μεγεθών, ιδίως των αγορών, των πωλήσεων και των αποθεμάτων
- όταν δεν επαληθεύεται ο συντελεστής μικτού κέρδους που προκύπτει από τα δηλούμενα αποτελέσματα με αυτόν που προκύπτει βάσει των παραστατικών αγορών και πωλήσεων ή υπάρχει αδικαιολόγητη μεταβολή αυτού μεταξύ διαδοχικών ετών
- όταν δηλώνεται ζημία σε 3 τουλάχιστον συνεχόμενα φορολογικά έτη και δεν προκύπτει ο τρόπος χρηματοδότησης της επιχείρησης, με τον οποίο καλύπτονται οι υποχρεώσεις της.
Διαφθορά
Η άλλη όψη του νομίσματος, είναι οι έλεγχοι στους... ελεγκτές. Ήδη, η ΑΑΔΕ έχει εκπονήσει πλάνο εσωτερικών ελέγχων με στόχο την αντιμετώπιση των περιπτώσεων διαφθοράς κι αν μην τι άλλο έχει ενδιαφέρον το ότι πέρα από τις διαδικασίες ελέγχου, ενημέρωσης των πολιτών, διευκόλυνσης και αξιοποίησης των σχετικών καταγγελιών, προβλέπεται η κατάρτιση και εφαρμογή συστήματος κυκλικής υποχρεωτικής μετακίνησης (rotation) υπαλλήλων της ΑΑΔΕ.
Ως προς τη διαφάνεια των φορολογικών-τελωνειακών ελέγχων, ήδη εφαρμόζονται και πρόκειται να εφαρμοστούν τα εξής:
- Φορητές κάμερες βιντεοσκόπησης για επιτόπιους ελέγχους
- Σταθερές κάμερες βιντεοσκόπησης σε χώρους φυσικού ελέγχου εμπορευματοκιβωτίων & αποθηκών
- Σταθερές κάμερες βιντεοσκόπησης σε χώρους επίσκεψης συναλλασσόμενων
- Εφαρμογή διαδικασίας δέουσας επιμέλειας (due diligence)για την ανάθεση δημόσιων συμβάσεων
Μέσα στην τελευταία πενταετία έχουν ολοκληρωθεί περίπου 500 έλεγχοι περιουσιακής κατάστασης σε υπαλλήλους και ανώτερα στελέχη της Φορολογικής Διοίκησης. Μόνο πέρσι, για τις υποθέσεις που ξεκίνησαν βάσει πορισματικών εκθέσεων, 9 υπάλληλοι παραπέμφθηκαν στο Πειθαρχικό Συμβούλιο και εκκρεμεί ερώτημα ενώπιον του αρμόδιου Πειθαρχικού Συμβουλίου, για 8 υπαλλήλους, για τη θέση ή όχι σε δυνητική αργία, ενώ 1 υπάλληλος τέθηκε σε δυνητική αργία.