Μετά και το ανακοινωθέν του Eurogroup θα μπορούσε να πει κανείς ότι οι Ευρωπαίοι αναγνωρίζουν το πρόβλημα με το φυσικό αέριο αλλά σηκώνουν ψηλά τα χέρια.
Στις αρχές του Οκτωβρίου του 2020 η τιμή του φυσικού βρισκόταν γύρω στα 15 ευρώ και κανείς δεν θα μπορούσε να φανταστεί αυτό που θα συνέβαινε μέσα σε 2 χρόνια. Ήδη από τον περσινό Χειμώνα η Ευρώπη υπέφερε από την αύξηση της τιμής του φυσικού αερίου- που δεν είχε αγγίξει ακόμα τα 100 ευρώ- η οποία συμπαρέσυρε και την τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος. Η συνέχεια ήταν εφιαλτική, καθώς ο πόλεμος στην Ουκρανία και τα παιχνίδια των Ρώσων με τους αγωγούς εκτόξευσαν το φυσικό αέριο ως τα 340 ευρώ, ενώ τα σενάρια για ελλείψεις και black out μπήκαν και επισήμως στο σχεδιασμό των κυβερνήσεων.
Αν και θα περίμενε κανείς ότι αυτή η οφθαλμοφανής στρέβλωση στις συνθήκες προσφοράς- ζήτησης και το απόλυτο κερδοσκοπικό παιχνίδι στο ξεχαρβαλωμένο χρηματιστήριο Ενέργειας, θα οδηγούσαν σε έστω έκτακτα μέτρα ρύθμισης των αγορών, οι Ευρωπαίοι συνεχίζουν να “καίνε” δισεκατομμύρια ευρώ για επιδοτήσεις και φοροελαφρύνσεις, προκειμένου να αμβλύνουν τις επιπτώσεις σε νοικοκυριά- επιχειρήσεις, αποφεύγοντας να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα στη ρίζα του.
Μέσα σε ένα μήνα η τιμή του φυσικού αερίου έχει “βουτήξει” στα 170 ευρώ, από τα 280 ευρώ. Ακόμα κι έτσι είναι περίπου 70% υψηλότερα από τα περσινά επίπεδα, τα οποία ήταν όμως 640% υψηλότερα από αυτά του 2020!
Αργόστροφο καράβι στις αποφάσεις για το φυσικό αέριο η Ευρώπη
Με τον πληθωρισμό να καλπάζει από το Βορρά ως το Νότο, να προκαλεί ντόμινο επιπτώσεων σε όλη την εφοδιαστική αλυσίδα και να πυροδοτεί μπαράζ αύξησης επιτοκίων, το αυτονόητο θα ήταν η επιβολή ενός πλαφόν στην τιμή του αερίου- με προφανείς νομικές και τεχνικές δυσκολίες- ή/και η αποσύνδεση του από τη χονδρική τιμή του ρεύματος. Και οι δύο αυτές επιλογές παραμένουν εκτός επίσημης ατζέντας Ε.Ε. και ειδικά μετά τη μονομερή εφαρμογή πλαφόν από τους Γερμανούς με δημοσιονομικό κόστος περί τα 200 δισ ευρώ, φαντάζει εξαιρετικά δύσκολη μια πολιτική συμφωνία στη Σύνοδο της Πράγας.
Ακόμα και η κοινή πλατφόρμα προμήθειας αερίου από την Ευρώπη, που προκρίνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μοιάζει περισσότερο με ευσεβή πόθο στην παρούσα φάση, αφού προϋποθέτει και συμφωνία για ένα νέο δείκτη αναφοράς, ο οποίος θα παρακάμπτει τις στρεβλώσεις του TTF και θα λαμβάνει υπόψιν τις διακυμάνσεις στα χρηματιστήρια Ενέργειας της Νέας Υόρκης και της Ασίας.
Ανεπαρκής κρίνεται και η τακτική του “χτισίματος” αποθεμάτων, καθώς σε περίπτωση πλήρους διακοπής της ροής φυσικού αερίου από τη Ρωσία, τα αποθέματα έχουν “κοντή” ημερομηνία λήξης. Η πληρότητα στις αποθήκες της Ευρώπης βρίσκεται στο 89%- με τη Γερμανία να έχει ξεπεράσει το 92%- και η εξάρτηση από τη Ρωσία έχει περιοριστεί περίπου στο 9%. Ωστόσο, αυτά τα αποθέματα καλύπτουν μόνο το 22,5% της ετήσιας κατανάλωσης κι όπως επισημαίνει η Διεθνής Επιτροπή Ενέργειας, αν το Κρεμλίνο “κόψει” τις ροές και οι Ευρωπαίοι δεν μειώσουν την κατανάλωση τους κατά 13%, τότε το Φεβρουάριο οι αποθήκες θα βρίσκονται γύρω στο 20% με ό,τι συνεπάγεται αυτό για την ενεργειακή επάρκεια της Ευρώπης.
«Πράσινο φως»
Μέσα σε αυτό το ζοφερό σκηνικό, η Ελλάδα ξεπέρασε εν τέλει το σκόπελο των Βρυξελλών ως προς την ειδική επιδότηση των λογαριασμών ρεύματος για χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
Επιβεβαιώνοντας τις πληροφορίες ότι οι αυξημένες επιδοτήσεις είχαν “κολλήσει” στη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνισμού, ανακοίνωσε ότι το πρόγραμμα αυτό με κόστος 800 εκ ευρώ μπορεί να ενταχθεί στο προσωρινό πλαίσιο για τις κρατικές ενισχύσεις. Στο μέτρο θα μπορούν να υπαχθούν μη οικιακοί καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα και πλήττονται από την κρίση, οι οποίοι είτε i) έχουν συνάψει σύμβαση για μεταβλητό τιμολόγιο παροχής ηλεκτρικής ενέργειας και η παροχή ενέργειας δεν υπερβαίνει τα 35 kVA ii) λειτουργούν ως αρτοποιεία (ανεξάρτητα από το όριο παροχής) ή iii) έχουν αγροτικό τιμολόγιο (ανεξάρτητα από το όριο παροχής).
Από την 1η Οκτωβρίου και εξής, το μέτρο θα καλύπτει την κατανάλωση έως και 2.000 kWh μηνιαίως για μη οικιακούς καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας με παροχή ενέργειας έως και 35 kVA. Στο πλαίσιο αυτού του προγράμματος, οι επιλέξιμοι δικαιούχοι θα δικαιούνται να λαμβάνουν περιορισμένα ποσά ενίσχυσης με τη μορφή άμεσων επιχορηγήσεων. Το μηνιαίο ποσό επιδότησης ανά εταιρεία θα καθορίζεται ανάλογα με την τιμή χονδρικής πώλησης ηλεκτρικής ενέργειας στην αγορά. Ειδικά για τον Οκτώβριο η επιδότηση που έχει ανακοινωθεί, διαμορφώνεται στα 398 ευρώ/MWh.