Απώλειες 1% στο παγκόσμιο ΑΕΠ (από 3,5% στο 2,5%), 2% στο ΑΕΠ της Ευρώπης και 1% με 1,5% στο ΑΕΠ της Ελλάδος θα επιφέρει ο πόλεμος στην Ουκρανία και αυτό στο θετικό σενάριο πως σύντομα θα υπάρξει αποκλιμάκωση στο μέτωπο του πολέμου.
Αντίστοιχα, ο πληθωρισμός σε παγκόσμιο επίπεδο θα ενισχυθεί κατά 2 μονάδες και στην Ελλάδα ίσως δούμε να σκαρφαλώσει έως και το 8%.
Τι ειπώθηκε σε εκδήλωση του ΣΑΕΕ
Οι απόψεις αυτές αναπτύχθηκαν κατά τη διάρκεια διαδικτυακής συζήτησης με θέμα της επιπτώσεις του πολέμου στην παγκόσμια οικονομία και στην Ελλάδα που διοργανώθηκε από τον Σύνδεσμο Ανώνυμων Εταιρειών και Επιχειρηματικότητας (ΣΑΕΕ) με τη συμμετοχή του προέδρου του ΣΑΕΕ Σίμου Αναστασόπουλου, και των οικονομολόγων Παναγιώτη Λιαργκόβα και Ναπολέοντος Μαραβέγια. Τον συντονισμό της συζήτησης είχε ο διευθυντής στο Ινστιτούτο Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων (ΙΔΟΣ) Χαράλαμπος Τσαρδανίδης.
Οι επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία
Μπορεί ο πόλεμος να μην είναι παγκόσμιος αλλά οι αναταράξεις στην παγκόσμια οικονομία είναι αντίστοιχες: κίνδυνος παγκόσμιας διατροφικής κρίσης, επιδείνωση της ενεργειακής κρίσης, πλήγμα για τις βιομηχανίες, επιτάχυνση του πληθωρισμού, έμφραγμα στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα, χτύπημα σε χρηματιστήρια και τράπεζες. Σε αυτό το κλίμα, η υπερδεκαετής δοκιμασία της ελληνικής οικονομίας εισέρχεται σε μια πολύ δύσκολη φάση.
Σύμφωνα με τον κ. Λιαργκόβα, η απεξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό αέριο θα απαιτήσει χρόνο και αυτό γιατί ναι μεν η Ευρώπη εισάγει το 40% των αναγκών της από Ρωσία αλλά υπάρχουν και χώρες όπως η Λετονία και η Τσεχία που εισάγουν το σύνολο των αναγκών τους σε αέριο από τη Ρωσία. Σύμφωνα πάντα με τον κ. Λιαργκόβα, η αύξηση στις τιμές της ενέργειας θα πλήξει σειρά αγαθών αλλά και κλάδους της οικονομίας όπως οι μεταφορές και η βιομηχανία. Από την αρχή του πολέμου οι τιμές στα σιτηρά στο χρηματιστήριο του Σικάγο αυξήθηκαν κατά 77%, ενώ στο ρεύμα έχουμε ιστορικό ρεκόρ με 430 ευρώ η MWh και το πετρέλαιο ανέβηκε στα 139 δολάρια το βαρέλι.
Ερωτώμενος ο κ. Μαραβέγιας για την σχεδιαζόμενη έκδοση ευρωομολόγου που θα χρηματοδοτήσει επιδοτήσεις στην ενέργεια σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις αλλά και αμυντικές δαπάνες τόνισε ότι θα βοηθήσει, ιδίως χώρες όπως η Ελλάδα, η Ιταλία και η Πορτογαλία με μεγάλο χρέος ως προς το ΑΕΠ τους.
Ο κ. Αναστασόπουλος επισήμανε ότι ήδη το μίγμα της ενέργειας στην Ελλάδα αλλάζει καθώς έχουμε αύξηση εισαγωγών LNG και της συμμετοχής των λιγνιτών στο σύστημα και τόνισε πως η ΕΕ πρέπει να δει θετικά την πρόταση για μείωση ή μηδενισμό για όσο διάστημα χρειαστεί στο κόστος των ρύπων από CO2.
Για τον κίνδυνο να δούμε στασιμοπληθωρισμό, δηλαδή συνδυασμό ύφεσης και πληθωρισμού οι συμμετέχοντες συμφώνησαν ότι είναι ένα ακραίο σενάριο, το οποίο όπως δεν πρέπει να αποκλειστεί καθώς ένας πόλεμος έχει απρόβλεπτες συνέπειες.
Φόβος για επισιτιστική κρίση λόγω του πολέμου στην Ουκρανία
Αυτό που ανησυχεί είναι η έλλειψη σιτηρών λόγω του πολέμου, καθώς Ουκρανία και Ρωσία παράγουν το 25% των παγκοσμίων αναγκών. Το γεγονός αυτό ίσως οδηγήσει σε επισιτιστική κρίση ιδίως στις χώρες της Βόρειας Αφρικής αλλά και της υποσαχάριας Αφρικής που έχουν ήδη έλλειμμα τροφίμων. Οι τιμές σε σιτηρά, καλαμπόκι, ζωοτροφές ζυμαρικά έχουν εκτοξευθεί και η κατάσταση θα επιδεινωθεί αφού φέτος η Ουκρανία δεν καλλιέργησε και εντός του 2022 θα λείψουν 50 εκατ τόνοι από την αγορά. Επίσης, η Μολδαβία που είναι μεγάλη παραγωγός χώρα σταμάτησε τις εξαγωγές λόγω της μη πρόσβασης στο λιμάνι της Οδησσού.
Η σταδιακή έλλειψη από την αγορά μεταλλευμάτων όπως το νικέλιο και το παλλάδιο που χρησιμοποιούνται στα κινητά, στον χάλυβα και στις μπαταρίες λιθίου θυμίζει έντονα την έλλειψη μικροτσιπ κατά τη διάρκεια της πανδημίας που είχε «παγώσει» την αγορά της τεχνολογίας. Μεγάλες απώλειες καταγράφουν τα διεθνή χρηματιστήρια, όπως και το ελληνικό το οποίο από την έναρξη του πολέμου στις 24 Φεβρουαρίου έχει χάσει 150 μονάδες και 9,5 δισ σε κεφαλαιοποίηση. Παράλληλα, χωρίς ακόμη η ΕΚΤ να κάνει κάποια νύξη για αύξηση επιτοκίων, οι αγορές από μόνες τους έχουν αυξήσει τα επιτόκια κάνοντας δύσκολη τη χρηματοδότηση των επενδυτικών σχεδίων των επιχειρήσεων.