Μοιάζει δυσνόητο και είναι. Το νέο σύστημα επιδότησης θέρμανσης, που βασίζεται σε πατέντα ομάδας μετεωρολόγων, φιλοδοξεί, όμως, να μοιράσει πολύ πιο δίκαια το ούτως ή άλλως περιορισμένο διαθέσιμο κονδύλι, το οποίο μπορεί υπό προϋποθέσεις να ξεπεράσει τα 90 εκατ. Ευρώ.
Εδώ και χρόνια, από τότε που καθιερώθηκε το επίδομα θέρμανσης ως αντίδοτο -ασπιρίνη κατά άλλους- στην αύξηση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο πετρέλαιο θέρμανσης, υπήρχε γκρίνια για τις αδικίες που δημιουργούσαν οι Γεωγραφικές Ζώνες, με βάση τις οποίες υπολογιζόταν το επίδομα στους δικαιούχους. Κάθε χρονιά, περιοχές ή οικισμοί σε ορεινές περιοχές, «μετακόμιζαν» σε πιο προνομιακή Ζώνη, έτσι ώστε η επιδότηση να γίνει πιο ορθολογική, αλλά στην πραγματικότητα αυτές οι διορθώσεις ήταν μπαλώματα.
Ο χάρτης θερμοκρασιών που καθορίζει τις επιδοτήσεις θέρμανσης
Η ιδέα, πριν προκύψει η πανδημία, ήταν να «ξηλωθεί» το σύστημα των Ζωνών και να υπολογιστεί με έναν πιο ορθολογικό τρόπο, ποιές ανάγκες θέρμανσης- άρα και επιδότησης- υπάρχουν ανά περιοχή. Το project ανέλαβε ομάδα μετεωρολόγων, υπό το Μ. Αναδρανιστάκη και αφού συλλέχθηκαν στοιχεία από 200.000 σημεία της Επικράτειας, δημιουργήθηκε ένας χάρτης θερμοκρασιών, ο οποίος, όπως αποδείχθηκε, ανταποκρίνεται σχεδόν τέλεια στο γεωμορφολογικό χάρτη της Ελλάδας.
Η σκέψη ήταν απλή. Λαμβάνοντας ως θερμοκρασία αναφοράς τους 15,5 βαθμούς- υποτίθεται ότι αυτή είναι η ανεκτή θερμοκρασία δωματίου άνευ θέρμανσης- μετρήθηκε σε αυτά τα 200.000 σημεία ποια είναι η θερμοκρασιακή απόκλιση προς τα κάτω ανά ημέρα κι έτσι προέκυψαν οι «βαθμοημέρες». Όπως φαίνεται από το χάρτη, οι «βαθμοημέρες» διαφέρουν ακόμα κι εντός του ίδιου Νομού, με το πιο κόκκινο χρώμα να αποδεικνύει τις χαμηλότερες θερμοκρασίες, άρα και την ανάγκη υψηλότερης επιδότησης. Από την πρώτη ματιά μπορεί, δε, να αντιληφθεί κανείς ότι οι περιοχές στα κόκκινα δεν περιορίζονται στη Β. Ελλάδα, αλλά εκτείνονται σε όλο σχεδόν τον άξονα της Ηπειρωτικής χώρας και φτάνουν ως και τα ορεινά της Κρήτης, που ως τώρα αντιμετωπίζονταν σχεδόν ως... θερινοί προορισμοί.
Πώς θα προκύψει το επίδομα θέρμανσης
Πώς θα προκύψει το επίδομα; Με βάση τις «βαθμοημέρες» θα προκύψουν ειδικοί συντελεστές για 13.459 περιοχές, οι οποίοι «κουμπώνοντας» με το μέσο επίδομα της Επικράτειας- πιθανώς θα είναι 250 ευρώ- θα βγάζουν το τελικό επίδομα με ακρίβεια σεντ. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο, η φετινή Απόφαση για το επίδομα θέρμανσης θα μοιάζει με τους... πίνακες των αντικειμενικών αξιών, καθώς θα αποτυπωθούν αυτοί οι ειδικοί συντελεστές για όλες τις 13.459 περιοχές, έτσι ώστε οι δικαιούχοι να γνωρίζουν τι πρόκειται να πάρουν.
Διαφορετικοί συντελεστές από δήμο σε δήμο στην Αττική
Από την παραπάνω ανάλυση γίνεται σαφές ότι τα επιδόματα θα διαφέρουν ακόμα κι εντός του ίδιου Νομού. Ακόμα και στην Αττική, οι συντελεστές θα διαφοροποιούνται από τα Βόρεια στα Νότια προάστια, μοιράζοντας πιο δίκαια το επίδομα. Πέρσι, ήταν 110 ευρώ οριζόντια είτε ο δικαιούχος έμενε στους Θρακομακεδόνες είτε στο κέντρο της Αθήνας. Φέτος το πράγμα αλλάζει κι ενώ ο κάτοικος των Θρακομακεδόνων υπολογίζεται να πάρει γύρω στα 165 ευρώ, ο κάτοικος των Νοτίων προαστίων θα περιοριστεί σε περίπου 93 ευρώ.
Από 80 έως 700 ευρώ το επίδομα θέρμανσης
Αυτό που δεν αλλάζει είναι το ελάχιστο επίδομα, που παραμένει στα 80 ευρώ, ενώ αντιθέτως το «ταβάνι» τοποθετείται γύρω στα 600 με 700 ευρώ, για τους ορεινούς όγκους, όταν πέρσι δεν μπορούσε να ξεπεράσει τα 350 ευρώ. Όσο για τα κριτήρια- εισοδηματικά και περιουσιακά- δεν αλλάζουν, όπως δεν αλλάζει και η υποχρέωση να υποβληθούν τα παραστατικά αγοράς καύσιμης ύλης, με εξαίρεση τους λογαριασμούς φυσικού αερίου, οι οποίοι θα υποβάλλονται σε μηνιαία βάση. Για όσους λάβουν επίδομα θέρμανσης, παραμένει η υποχρέωση αγοράς καυσίμου- είτε πετρελαίου είτε φυσικού αερίου είτε υγραερίου είτε ξύλων και πέλετ για τις ορεινές περιοχές- διπλάσιας τουλάχιστον αξίας.
Φυσικά, παρά το ότι το νέο σύστημα μοιάζει πολύ πιο δίκαιο και ορθολογικό, «κουβαλάει» τις εγγενείς αδυναμίες της επιδότησης, με πιο κραυγαλέα την περίπτωση όσων κατοικούν σε παλαιότερες πολυκατοικίες με κεντρική θέρμανση, όπου η καταβολή επιδόματος προϋποθέτει συμφωνία όλων των ιδιοκτητών για αγορά καυσίμου, συνήθως πετρελαίου. Σε αυτές τις πολλές περιπτώσεις και μάλιστα σε περιοχές χαμηλών εισοδημάτων, το επίδομα πολύ απλά εξακολουθεί να μην μπορεί να φτάσει στους δικαιούχους.
Και κάπως έτσι, η συζήτηση επανέρχεται στον πυρήνα του προβλήματος: στην υψηλή φορολόγηση κυρίως του πετρελαίου θέρμανσης. Για την ιστορία, πριν από την περιπέτεια των Μνημονίων, που έφερε και την εξίσωση των ΕΦΚ στο πετρέλαιο, επειδή οι Αρχές αδυνατούσαν να πιάσουν το λαθρεμπόριο, η τιμή του πετρελαίου θέρμανσης ήταν γύρω στα 55 λεπτά το λίτρο....